موسیقی راه خود را از دل مردم باز می‌کند

باشگاه خبرنگاران جوان ـ نمایشگاه موسیقی کودک و نوجوان در حالی اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ برگزار می‌شود که بسیاری از فعالان فرهنگی، این رویداد را فرصتی برای تقویت نقش موسیقی در رشد نسل آینده می‌دانند.

سودابه سالم، موسیقیدان و پژوهشگر باسابقه حوزه کودک، با تأکید بر این‌که «موسیقی زبان طبیعی کودک است»، معتقد است این نمایشگاه می‌تواند بخشی از شکاف میان فرهنگ رسمی و فرهنگ زنده را پر کند.

وی عنوان کرد: کودکان و نوجوانان درک عمیقی از موسیقی دارند، حتی پیش از آن‌که زبان گفتار را بیاموزند. آنها با صدا‌ها ارتباط می‌گیرند، از ریتم‌ها لذت می‌برند، و از طریق آواز، ساز یا حتی ضربه زدن روی میز، احساسات خود را بیان می‌کنند. موسیقی برای کودک، یک سرگرمی نیست؛ یک ابزار رشد است.

سالم افزود: در نمایشگاه موسیقی کودک و نوجوان، ما شاهد شوق، انرژی و خلاقیتی هستیم که فراتر از آموزش رسمی شکل می‌گیرد. این نمایشگاه فقط فرصتی برای اجرای موسیقی نیست؛ بستری است برای تجربه، یادگیری و رشد.

وی در ادامه با اشاره به موانعی که در ساختار‌های رسمی در برابر موسیقی وجود دارد گفت: در برخی ساختار‌های حکومتی، به دلایل فرهنگی، ایدئولوژیک یا سیاسی، موسیقی با محدودیت‌هایی مواجه است؛ از سخت‌گیری در صدور مجوز تا عدم حمایت از آموزش آن در مدارس. این موانع نه‌تنها هنرمندان را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه فضای رشد کودکان را نیز محدود می‌کند.

به باور این پژوهشگر موسیقی کودک، آنچه این محدودیت‌ها را ناکارآمد می‌سازد، اشتیاق طبیعی مردم به موسیقی است: مردم، به‌ویژه جوانان، راه خود را پیدا می‌کنند؛ از یادگیری ساز در خانه و فضای مجازی گرفته تا گوش‌دادن به موسیقی در تلفن همراه و شرکت در برنامه‌های غیررسمی.

سالم با تأکید بر وجود شکاف میان فرهنگ رسمی و فرهنگ زنده گفت: فرهنگ رسمی، اغلب بر اساس چارچوب‌ها و نگاه‌های محافظه‌کارانه شکل می‌گیرد؛ در حالی‌که فرهنگ مردمی بر پایه نیاز‌های واقعی و تجربه‌های زیسته بنا شده است. موسیقی، چون زبانی سانسورناپذیر است، همواره راه خود را از دل جامعه باز می‌کند؛ گاه در هیئت لالایی، گاه در ترانه‌های اعتراضی، و گاه در صدا‌هایی که از دل نمایشگاهی مانند این به گوش می‌رسد.

وی افزود: نمایشگاه موسیقی کودک و نوجوان، تلاشی است برای کاستن از این شکاف. این رویداد، موسیقی را از حاشیه به متن می‌آورد؛ جایی برای یادگیری، تجربه، اجرا و شنیدن. چنین فضاهایی، نه‌تنها به رشد هنری نسل نو کمک می‌کنند، بلکه به نوعی مقاومت فرهنگی در برابر محدودسازی موسیقی نیز بدل می‌شوند.

سالم در پایان گفت: پارادوکس میان محبوبیت موسیقی و محدودیت آن، فقط یک تناقض فرهنگی نیست؛ آیینه‌ای‌ست از یک حقیقت بزرگ‌تر: نیاز انسان به بیان، به زیبایی، و به شنیده‌شدن. اگر قرار است آینده‌ای روشن‌تر داشته باشیم، باید صدای این نسل را بشنویم — نه فقط با گوش، بلکه با دل و جان‌مان.

گفتنی‌ست نمایشگاه موسیقی کودک و نوجوان از ۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت ماه در سالن حجاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار خواهد شد.