ارتقای نظارت بر سریالهای تأمینی رسانهها

باشگاه خبرنگاران جوان ـ حجتالاسلاموالمسلمین خسروپناه ادامه داده است: «بهعنوان دبیر شورا اعتراف میکنم که ساترا در حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی، از آنچه در ساختار تقنینی و سیاستگذاری برای این سازمان و سازمانهای دیگر در نظر گرفته شده است، جلوتر از دیگر نهادهاست و به همین دلیل، ضرورت فوری دارد که این سازمان گزارشی آماده و نیازهای سیاستی و تقنینی خودش را به شورایعالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی و نهاد قضایی ارائه کند تا این سه نهاد هم بتوانند به رشد فعالیتهای ساترا کمک کنند و برای رفع دغدغههای محتوایی مربوط به رسانههای فراگیر و شبکه نمایشخانگی کمک کنند.» ساترا البته نیاز فوری دارد تا نظام جرائم و پاداش سکوهای تحتنظارتش را در اسرع وقت به تصویب مجلس برساند. این موضوعی است که سعید مقیسه، رئیس ساترا هم در گفتوگویی که با او داشتیم، موردتأکید قرار داده است. او برای سال ۱۴۰۴، یک خبر خوب و امیدوارکننده از فرایندهای درون سازمان تنظیم مقررات صوتوتصویر فراگیر در فضای مجازی هم داده که دعوت میکنیم خوانندهاش باشید.
در سالی که گذشت ساترا برای ساماندهی محتوای سکوهای شبکه نمایش خانگی چه اقداماتی انجام داده است؟
این اقدامات شامل مجموعهای از فعالیتهای سلبی و ایجابی است. برای نمونه در گذشته، در همین ساترا، طرفِ حساب در تعامل با ساترا، سکوها بودند و نتیجه بررسی طرحها و فیلمنامهها نیز بهصورت مکتوب به سکو ابلاغ میشد که طبق بندهای فلان و فلان آییننامه محتوایی شما اجازه تولید دارید یا ندارید. اما حالا شرایط تغییر کرده است و طرف حساب عوامل تولیدند، در همین شورای صدور مجوز ساترا که روزهای دوشنبه و چهارشنبه بهطور منظم، حتی در تعطیلات رسمیکشور برگزار میشود، بررسی و تبیین اشکالات، ساعتها به طول میانجامد. ۹ نفر از افراد متخصص و پیشکسوت و نمایندگانی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دادستانی کل کشور در شورا حضور دارند که از بزرگان رسانهای کشورند.
در این جلسات، تمام جزئیات و نظرات به عوامل تولید توضیح داده میشود و نظراتشان هم گرفته میشود. بعد از این تعامل که معمولاً با حضور عوامل تولید اعم از تهیهکننده، کارگردان، نویسنده و مسئوان محتوایی سکوی متقاضی انتشار سریال یا برنامه برگزار میشود وقتی به یک مصوبه میرسیم، باز این مصوبه توسط دبیر شورا یا یکی از اعضا، تبیین و اعلام میشود با این هدف که تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و به نتیجه بینجامد.
در برخی موارد بعد از بازنویسی مجدد طرح و فیلمنامه، کارگردان یا نویسنده دعوت میشوند و راهکارهایی هم ارائه میشود و اگر تغییرات مدنظر اعضای شورا اعمال شده باشد، دوباره فرصت برای بررسی صدور مجوز فراهم میشود. ما به دنبال این نیستیم که صرفاً تصمیمی راجعبه صدور مجوز بگیریم. هدف، ارائه راهکار و کمک به اصلاح است تا مسیر تولید و عرضه محتوا بهتر و مؤثرتر پیش برود.
در بسیاری از نمونهها عوامل تولید پذیرفتهاند که راهکار پیشنهادی ساترا صحیحتر و سودآورتر است. وجه دیگری را هم شاهدیم که با عدم توجه به اعمال اصلاحات مدنظر شورای صدور مجوز ساترا مشکلساز میشوند و نمونه اخیرش را در بحث سریال «تاسیان» شاهد بودید که قوه قضائیه وارد عمل شد و از پخش آن جلوگیری کرد.
برای سال جدید بهطور ویژه چه سیاستها و اقداماتی را دنبال میکنید تا وجهه تنظیمگرانه ساترا ارتقا یابد؟
سیاست ساترا ارتقای جایگاه تنظیمگری صداوسیما در حوزه رسانههای صوتوتصویر فراگیر و شبکه نمایشخانگی است. بر همین اساس، تعاملاتی با کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی آغاز شده است تا بر اساس بند پ ماده ۷۷ قانون برنامه هفتم توسعه، نظام جرائم و پاداش سکوها توسط مجلس شورای اسلامی مصوب و توسط ساترا اجرا شود. به نظر میرسد در صورت تصویب نظام پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی، جلوی تخلفات گرفته خواهد شد و سکوهای قانونمدار تشویق خواهند شد. این مسیر را پیگیرانه طی کردهایم و امیدواریم در سال پیش رو به مقصد نهایی برسیم.
همچنین، در حوزه تنظیمگری اجتماعی، تداوم برگزاری «نمایشگاه رصتا» را داریم که از سال ۱۴۰۱ آغاز شده و در سال ۱۴۰۴ چهارمین دوره آن برگزار میشود. رونمایی از «سامانه فهرست جامع رسانهها» از دیگر اقدامات تحولی ساترا در سال ۱۴۰۴ است که امکان استفاده هرچه بهتر از ظرفیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای تحقق مأموریتهای ساترا در حوزه تنظیمگری فراهم میکند. همچنین، اجرای کامل پروژه «اعلان»، از دیگر برنامههای تحولی ساترا در حوزه تنظیمگری فناورانه خواهد بود.
در سال جدید استفاده از ظرفیت مردمیبرای نظارت بر رسانههای کاربرمحور نیز در قالب ایجاد و توسعه «سامانه سپام» محقق خواهد شد و با فعالسازی هرچه بیشتر «شعبه حل اختلاف قوه قضائیه مستقر در ساترا» گامیبلند درزمینه تثبیت جایگاه تنظیمگرانه ساترا برخواهیم برداشت.
جدا از محتواهای تولیدی که تحتنظارتاند، یکی از مسائل ساترا بحث نظارت بر محتوایی خارجی است که درخصوص برنامههای تأمینی سکوها از اهمیت بالایی برخوردار است و نمونهاش را در قضیه پخش سریال «حشاشین» شاهد بودیم، در این حوزه چه تدابیری اندیشیدهاید؟
در حوزه تنظیمگریِ محتوایی قرار است ابتدا تمام سریالها و محتواهای دوبله کودک و نوجوان مشمول نظارت پیشینی شوند که یک تحول جدی در حوزه تنظیمگری محتوایی با هدف صیانت از کودکان و نوجوانان است. درحالحاضر، تمام سریالها و برنامههای تولیدی مشمول نظارت پیشینی است و لازم است برای تولید و انتشار هر سریال و برنامه شبکه نمایشخانگی سه مجوز طرح، فیلمنامه و انتشار از ساترا ازطریق «درگاه ملی صدور مجوزها» اخذ شود. در حوزه سریال و برنامههای زبانگردانیشده هم گام جدی ساترا برای نظارت پیشینی در سال ۱۴۰۴ محقق خواهد شد که انقلابی در حوزه تنظیمگری محتوایی در کشور خواهد بود و ازاینپس، محصولات دوبله حوزه کودک و نوجوان به طور کامل مشمول نظارت پیشینی خواهند شد.
باتوجهبه اینکه ساترا به موضوع فرهنگسازی اهمیت زیادی میدهد یکی دیگر از برنامههای تحولی ساترا تولید و انتشار یک برنامه جدید با هدف نقد و تحلیل محتوای شبکه نمایشخانگی با مشارکت گروههای مختلف مردمی و چهرههای هنری، فرهنگی و رسانهای کشور است که این اقدام هم سواد رسانهای مخاطب را در مواجهه با محتواهای موجود بالا میبرد.
برای سال ۱۴۰۳ هم افقی پیش روی شما و همکارانتان ترسیم شده بود. آیا توانستید به چشماندازهای هدفتان دست پیدا کنید؟
مهمترین اقدام ساترا در این سه سال ریلگذاری صحیح و همه جانبه برای تحقق زیستبوم فضای مجازی سالم، مفید و امن بود که برخی از مصادیق آن را برشمردم و برگزاری جلسات شورای انتشار، شورای تولید، شورای راهبری مجمع رصتا، تشکیل شورای حل اختلاف، برگزاری سومین نمایشگاه ملی رصتا، ایجاد صفحه ساترا در تلوبیون، تشکیل «خانه حمایت از سرمایهگذاران سینما و نمایشخانگی»، ایجاد «سامانه نقشه بازار»، پیادهسازی «سامانه سپام»، برگزاری بیش از ۵۰ جلسه برای برنامهریزی تولید، بررسی و ارزیابی بیش از ۲۰۰ طرح نمایشی، بررسی بالغبر ۴۰ طرح غیرنمایشی، صدور مجوز برای ۴۰ طرح، بازبینی و اصلاح ۲۵۰۰ دقیقه محتوای غیرنمایشی، بازبینی و اصلاح ۳۰۰۰ دقیقه محتوای نمایشی، حذف ۱۵۰ محتوای مجرمانه از سکوها، مسدودسازی ۹ سکوی غیرمجاز، بازبینی و اصلاح ۲۲ هزار دقیقه سریالهای کودک و نوجوان دوبله شده، تولید و انتشار ۴۰ برنامه «صمیمانه»، بررسی، طبقهبندی و بررسی ۱۲۰۰ شکایت مردمی، صدور ۴۵ مجوز سطح ۱ و ۴۷۲ مجوز سطح ۲ برای رسانههای متقاضی صدور مجوز، ارائه بستههای محتوایی به رسانههای دارای مجوز از ساترا و راهاندازی سامانه جامع ساترا و سامانه ارزیابی و رتبهبندی، بخش دیگری از اقدامات ساترا در حوزههای مختلف تنظیمگری در سال ۱۴۰۳ بوده است و البته اقدامات دیگری هم در هشت حوزه تنظیمگری ساترا نظیر حوزه تنظیمگری بینالملل وجود دارد که ازطریق تارنمای ساترا و کانالهای ساترا در پیامرسانهای اجتماعی اطلاعرسانی شده است.
منبع: روابط عمومی رسانه ملی
12175605