جمع بندی اظهارات صورت گرفته از سوی اعضا هنگام بررسی این طرح نشان می‌دهد که شورای شهر تهران برای تقویت جایگاه قانونی و اقتدار بخشیدن به طرح‌های جامع و تفصیلی در شهر تهران تمام تلاش خود را به کار گرفته تا مانع از اتخاذ تصمیمات سلیقه‌ای برای اداره شهر تهران شده و مدیریت تهران را هرچه بیشتر قانونمند و ضابطه‌مند‌تر سازد.

بنابراین گزارش طرح الزام شهرداری تهران به بارگذاری و تعیین کاربری درمورد املاک شهرداری براساس طرح تفصیلی قبل از واگذاری به غیر هفته قبل از سوی کمیسیون برنامه و بودجه به صحن علنی آورده شده بود، اما با توجه به اهمیت این طرح به پیشنهاد کمیسیون معماری و شهرسازی یک هفته مسکوت ماند تا این کمیسیون نیز فرصت بررسی و ارائه نظرات کارشناسی درباره آن را داشته باشد.

بنابراین گزارش از آنجایی که برخی اعضای شورای شهر نگران خام‌فروشی اراضی وا ملاک دراختیار شهرداری به غیر بودند، مقررشد شهرداری پیش از فروش و تهاتر املاک تمام مزایا و امتیازات مربوط به ملک را براساس طرح جامع و تفصیلی مدنظر قرار دهد و پس از تعیین قیمت به فروش برساند. به گفته مهدی چمران هرکسی بخواهد زمینی را بفروشد طبیعی است ابتدا بررسی کند ببیند درچه پهنه‌ای است یا چه قیمتی برای آن متصور است.

وی گفت: ما نیز می‌توانیم تأکید کنیم هنگام فروش املاک از سوی شهرداری ابتدا کلیه امتیازات و بارگذاری‌ها مدنظر قرار گیرد و بهای آن تعیین شود ضمن اینکه این تصور که بعد از فروش ملکی یا زمینی امکان تغییر کاربری‌اش وجود دارد نیز غیرممکن است، حتی کمیسیون ماده 5نیز نمی‌تواند این کار را بکند.

رئیس شورای شهرتهران افزود: تهران طرح تفصیلی دارد و کاربری زمین‌هایش تعیین شده اما درمورد فضای سبز عمومی تأکید داریم که به هیچ وجه حق فروش وجود ندارد و این اراضی صرفا برای استفاده عمومی است. چمران گفت: دغدغه ما اینجاست که تأکید می‌کنیم شهرداری در موقع فروش املاک یا تهاتر کلیه امتیازات مربوط به ملک را مدنظر قرار داده و براساس آن تعیین قیمت کند و بفروشد. رئیس شورای اسلامی شهر تهران همچنین تأکید کرد: اینکه گفته می‌شود زمین‌های فاقد کاربری فروخته می‌شود و سپس بارگذاری صورت می‌گیرد صحیح نیست چراکه با وجود طرح تفصیلی دیگر زمین فاقد کاربری معنا پیدا نمی‌کند.

بنابراین گزارش براساس طرحی که دیروز به تصویب اعضای شورای شهر تهران رسید، اراضی معوض پادگان‌ها و زمین‌های بزرگ و یا متعلق به نهادهای عمومی و سازمان‌های دولتی در طرح‌های توسعه شهری نیز باید براساس سیاست‌های طرح جامع و تفصیلی بررسی شوند.

دراین میان اما علیرضا دبیر نگرانی خود را این طور اعلام کرد: نمی‌توانیم در قبال اراضی که از پادگان‌ها و دستگاه‌های نظامی می‌گیریم به آنها زمین بارگذاری شده تحویل بدهیم زیرا زمین بارگذاری شده انگیزه‌ای برای دستگاه‌های نظامی به‌منظور واگذاری اراضی دراختیارشان ایجاد نمی‌کند و این روند دست شهرداری را در اجرای پروژه‌های شهری می‌بندد.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با اشاره به مشکلاتی که در حال حاضر برای تملک زمین پادگان‌ها وجود دارد، گفت: پیشنهاد کمیسیون بودجه این است که شهرداری را موظف کنیم قبل از واگذاری و فروش حداکثر امتیازات لازم را در چارچوب طرح تفصیلی بگیرد.

اما درعوض نظر محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی این بود که چنین پیشنهادهایی می‌تواند تالی فاسد داشته باشد ضمن اینکه سیاست‌های شورای شهر و شورای‌عالی شهرسازی در راستای کاهش جمعیت پذیری شهرتهران است و این نمی‌تواند با حداکثر بارگذاری برای اراضی پادگان‌ها همخوانی داشته باشد. بنابراین شهرداری موظف است اگر قصد فروش ملکی را دارد قبل از هرگونه اقدامی ازکلیه مزایا و امتیازات قانونی طرح تفصیلی مطلع شود و با درنظر گرفتن سیاست‌ها و برنامه‌های مصوب شورای شهر و شورای‌عالی شهرسازی عمل کرده نسبت به واگذاری اقدام کند.

وی گفت: درمورد اراضی پادگان‌ها نیز می‌توان مشکل را از طریق رهبری حل کرد. زیرا اگر تا‌کنون نیز آنها با ما وارد مذاکره شدند به همین دلیل بوده است. ضمن اینکه اگر قرار است ما به اندازه زمینی که از پادگان‌ها می‌گیریم زمین خام با حداقل قیمت به آنها دهیم تا بعد آنها حداکثر بهره‌برداری کنند به‌نظر من اصلا صرف نمی‌کند و همین بهتر که پادگان‌ها در شهر باقی بمانند.در پاسخ به این نگرانی‌ها پژمان پشمچی‌زاده معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران گفت: شهرداری هیچ‌گاه بدون بارگذاری وکسب حداکثر انتفاع زمین و املاک را نمی‌فروشد زیرا رویکرد شهرداری تهران این است که زمین‌ها را با بارگذاری در این مسیر قرار دهد تا امکان تولید ثروت برای شهر حذف نشود.

وی با مهم توصیف کردن تبصره 1این طرح که در آن بر تعیین کاربری و بارگذاری براساس طرح تفصیلی شهر تهران تأکید شده است ،گفت: احتمال دارد بدین‌ترتیب برخی از طرح‌های شهری که مرتبط با مجموعه‌های نظامی است زمینگیر شود.وی تصریح کرد: اگر موضوع به شورای‌عالی و یا کمیسیون ماده 5معماری و شهرسازی ارجاع داده شود، در عوض راه برای به نتیجه رسیدن با مجموعه‌ای نظامی طولانی می‌شود و با مشکلات جدی روبه‌رو می‌شویم.

پشمچی‌زاده همچنین به موضوع تعاونی مسکن شهرداری اشاره کرد و گفت: شهرداری مطابق قوانین و ضوابط زمین را به تعاونی مسکن می‌فروشد حالا اگر شهرداری درمورد این زمین‌ها انتفاع داشته باشد، مهیا کردن امکانات برای تعاونی‌ها کمتر مقدور می‌شود و ضرر و زیان مالی آن به همکاران ما در شهرداری تهران وارد می‌شود زیرا هدف از این تعاونی‌ها تأمین مسکن برای کارمندان شهرداری است.

وی تأکید کرد: در حال حاضر تهاتر در پادگان‌ها کاملا با کارشناسی زمین و میزان دقیق بارگذاری صورت می‌گیرد اما ظرفیت‌های هر پهنه بنا بر ابتکارات مهندسی در سطوح تجاری، اداری و مسکونی باید شناور باشد چرا که در غیراین صورت خروج پادگان‌ها از تهران که آرزوی تهرانی‌هاست برآورده نمی‌شود.

ناصر امانی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهری و شوراهای شهرداری تهران نیز در جمع اعضای شورا گفت: در حال حاضر در بسیاری تونل‌های مترو و ایستگاه‌ها با مراکز انتظامی ارتباط داریم و اگر استثنایی برای این مراکز درنظر گرفته نشود برای تعیین تکلیف تونل‌ها معطل می‌شویم. وی تصریح کرد: نیروهای نظامی و انتظامی داوطلب واگذاری اراضی خود نیستند به‌طوری که بعضی از واگذاری پادگان‌ها با دستور ستاد کل نیروهای مسلح و مقام معظم رهبری صورت می‌گیرد.

امانی درباره تعاونی مسکن شهرداری هم اعلام کرد: ایجاد تعاونی مسکن مصوبه شورای سوم است که در جهت حل مشکل کارمندان به شهرداری تهران اجازه داده است به این تعاونی‌ها زمین بدهد و پرداخت عوارض نداشته باشند اما این مصوبه سبب می‌شود قیمت زمینی که شهرداری تهران قصد واگذاری آن به تعاونی‌ها را دارد بالابرود.

چمران با اظهارات امانی مخالفت کرد و گفت: شهرداری می‌تواند براساس مصوبات ما کمتر بگیرد وهرجور می‌تواند کمک کند بنابراین اجازه نمی‌دهیم که طرح‌های تفصیلی و جامع خدشه دار شود.درنهایت اعضای شورای شهر تهران درمورد توافقات احتمالی صورت گرفته برای تملک اراضی پادگان‌ها نیز تصمیم گرفت تا براساس سیاست‌های طرح جامع و تفصیلی تصمیمات لازم اتخاذ شود.

• یک فوریتی که رأی نیاورد

اعضای شورای شهر تهران به یک فوریت طرح الزام شهرداری تهران به ارائه لایحه تشکیل شورای سیاستگذاری در سازمان زیباسازی شهر تهران رأی ندادند. پیشنهاد‌دهنده این طرح محمدمهدی تندگویان، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی بود. وی درتوضیح دلیل خود برای ارائه این طرح گفت: تمام سازمان‌های فرهنگی یک شورای سیاستگذاری دارند.

در شهرداری نیز هرکاری که صورت می‌گیرد باید یک پیوست فرهنگی داشته باشد که درمورد سازمان زیبا‌سازی‌ به‌نظرمی‌رسد نیازمند پیوست عمرانی و شهرسازی نیز هستیم. مثلا جایی که تابلوی تبلیغات نصب می‌شود نیازمند پیوست عمرانی و شهرسازی هم هست. بنابراین ما تقاضا داریم که شورای سیاستگذاری زیباسازی با حضور عضوی از کمیسیون شهرسازی و عمرانی تشکیل شود.

در این طرح یک‌ماه به شهرداری تهران فرصت داده شده بود تا لایحه شورای مزبور را ارائه دهد اما به‌دلیل مخالفت اکثر اعضا یک فوریت این طرح رأی نیاورد. نظر مخالفان این بود که سازمان زیباسازی دارای شورای سیاستگذاری است و شهردار تهران به همراه 2نماینده از شهرداری در این شورا عضو هستند که می‌توان با اصلاحیه‌ای 2نفر از شورا را نیز اضافه کرد و نیازی به شورای سیاستگذاری دیگر یا تعدد مراجع تصمیم‌گیری نیست.

نظر موافقان نیز این بود که تشکیل چنین شوراهایی می‌تواند قدرت نظارت شورای شهر را بر سازمان‌ها و شرکت‌ها افزایش دهد. در نهایت به‌دلیل بیشتر بودن تعداد مخالفان یک فوریت این طرح رأی نیاورد و قرار شد تا به‌صورت عادی مورد بررسی قرار گیرد.

• نطق پیش از دستور مختاباد

عبدالحسین مختاباد، عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر دیروز در نطق پیش از دستور خود به تشریح ویژگی‌های شهر تهران پرداخت و در راستای برنامه 5ساله دوم شهرداری تهران در زمینه اجرای پروژه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و عمرانی، راهکارهایی به‌منظور نجات شهر تهران از مشکلات عدیده آلودگی هوا، ترافیک، ساخت‌وساز بی‌رویه، کودکان خیابانی و... سخن گفت.

وی درنطق خود ضمن اشاره به اقدامات بایسته‌ای که در جهت توسعه ساختارهای شهری در شهرداری تهران صورت گرفته و هریک به نوبه‌خود در تعدیل آسیب‌های اجتماعی نقش بسزایی داشته، گفت: باید اذعان کرد که تهران در قیاس با شهرهای دیگر کشور درابعاد پروژه‌های عمرانی نظیر اتوبان‌ها، پل‌ها، برج‌های سربه فلک کشیده، پارک‌ها و اماکن فرهنگی و هنری شهری است مثال‌زدنی.

با این همه مختاباد شهر تهران را شهر مثال زدنی برای زندگی ندانست؛ چه آنکه اگر بایست‌های اقتصادی، شغلی و نسبت‌های عاطفی وجود نداشت، هیچ عاقلی هم سودای زندگی در آن را نداشت. به همین دلیل از نظر این عضو شورای شهر، تهران در انبوه مشکلات طبیعی، معضلات اجتماعی و فرهنگی دست و پا می‌زند. یکی از موارد اشاره شده در نطق مختاباد تخریب بافت‌های قدیمی، زمین‌های کشاورزی کوهپایه‌های البرز و رشد افقی و عمودی شهر تهران بود. به گفته مختاباد، پروژه‌های ساختمانی با انگیزه سرمایه سوداگرانه بالا صورت می‌گیرد که منجر به ناهنجاری‌های بسیار شده که ازجمله آن عدم‌رعایت ضوابط ایمنی برخی ساخت و سازهاست.

وی همچنین به مشکل مسکن اقشار کم‌درآمد اشاره کرد و گفت: بخشی از اقلیت مرفه و توانگر در مناطق ویژه شهری دارای مسکن بسیار شیک هستند و درعوض بسیاری از کم‌درآمدها خانه‌بدوش به حاشیه رانده می‌شوند. مختاباد شرایط زندگی نزدیک به 30هزار خانوار تهرانی را به‌طور کامل در شرایط بد و دلخراش اعلام کرد که در چادر، کپر و آلونک زندگی می‌کنند که برای حل آن نیازمند تحول ساختاری در سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و انتقال منابع به شکل عادلانه است.

کمبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی برای تردد و جابه‌جایی شهروندان، مهاجرت مدام جمعیت، فرهنگ رانندگی نادرست، انبوه وسایل نقلیه فرسوده، کم‌آبی‌، نبود فاضلاب شهری بهداشتی، آلودگی هوا و ناکافی‌بودن پوشش گیاهی تهران ازجمله مسائل مورد اشاره این عضو شورای شهر بود. وی گفت: شهر تهران در فضای مدرن‌سازی تکنیکی تمام کمبودها و جنبه‌های منفی شهری را در خود جمع کرده و در حال تبدیل‌شدن به شهر بانک‌های رانتخوار، شهر عبوس، شهر استرس و نگرانی و شهری است که کنوانسیون‌های بین‌المللی را رعایت نمی‌کند.

• تذکرات اعضا

اعضای شورای شهر تهران طبق روال هرهفته پیش از شروع بررسی دستورات جلسه ابتدا به طرح تذکرات خود پرداختند. تعداد تذکرات دیروز نسبت به هفته‌های قبل کمتر بود و به 5مورد ختم شد که خلاصه‌ای از این تذکرات در جدول زیر می‌آید. پاسخ معاون شهردار را هم در جدول بخوانید.