به گزارش سرویس دینی جام نیـوز، مرکز ملی پاسخگویی به سوالات شرعی، به سوالی در این زمینه پاسخ داده است:

 

سوال:

چرا ازدواج در اسلام به رغم شهوی بودن مقدس می‌باشد؟

 

پاسخ:

 اولاً: باید بدانیم که خداوند در دنیا نعمت هایی برای انسان ها قرار داده و آنها را برای انسان ها پاکیزه و حلال قرار داده تا استفاده نمایند. خداوند هر آنچه را که موجب لذت انسان می شود، منع نکرده و انسان را از آن بازنداشته است. همان گونه که در قرآن فرموده است : "قل من حرم زینة الله التی اخرج لعباده والطیبات من الرزق... ق. " (۱)بگو (ای پیامبر) چه کسی زیبایی ها و (لذت های دنیا) را که خداوند برای بندگان خود قرار داده و روزی پاک و طیب را حرام کرده است. بگو آن برای کسانی است که مومن هستند.

 

 پس اولاً نباید نسبت به هر چیزی که موجب لذت انسان می شود، دیدگاه منفی داشت، همان گونه که خوردن موجب لذت انسان می شود (شهوت شکم)، اما برای حفظ و سلامتی انسان حتی گاهی واجب و لازم می شود.

 

ثانیاً: اگر اسلام به ازدواج اهمیت قائل شده است به خاطر جنبه شهوی آن نیست، بلکه به دلیل نتایج ارزش مندی است که در پرتو آن به دست می آید.

 

ازدواج تنها برای ارضای غریزه جنسی نیست بلکه علاوه بر آن، ‌جنبه معنوی و سلامت روحی و روانی نیز دارد. ازدواج برای تولید انسان های پاک و بقای نوع، اتخاذ انیس و مونس و شریک و مشاور در زندگی است. ازدواج برای تکمیل معنویت و یاری برای رسیدن به اهداف عالی است. ازدواج برای تحکیم پیوند ها و پیمان های اجتماعی است که این جهت ها باید مورد توجه قرار گیرد، ‌ هر چند ارضای غریزه جنسی نیز اگر به انگیزه الهی انجام گیرد، ثواب اخروی دارد و باعث می شود که مرد و زن به گناه نیفتند و یا بر اثر فشار غریزه جنسی گرفتار عقده و ناراحتی روحی نشوند.

 

از نظر اسلام اهداف اساسی ازدواج عبارتند از:

 

۱ - رسیدن به آرامش:

 

در نظام الهی و فرهنگ قرآنی، هدف اصلی از ازدواج رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن طریق رشد، دستیابی به کمال انسانی و نزدیکی به ذات حق است.

 

تردیدی نیست که از تنهایی به درآمدن، همسر و همراه شدن، خانواده مستقل تشکیل دادن، ارضای کشش‌های نفسانی و غرایز طبیعی و فرزند آوری از نتایج قهری ازدواج، نیز از مهم‌ترین عوامل مؤثر در آرامش روان، آسایش فکر و جان و احساس رضامندی درونی است. (۲)

 

قرآن کریم در معرفی فلسفه ازدواج می‌فرماید: "و یکی (دیگر) از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آن‌ها آرامش پیدا کنید"(۳) خداوند در این آیه و آیه ۱۸۹ اعراف، ضمن آن که حقیقت زن و مرد را یک گوهر دانسته و هیچ امتیازی از لحاظ مبدأ آفرینش بین آن‌ها قایل نشده، آرامش خاطر و روان را هدف ازدواج و زن را محور آرامش معرفی کرده است.

 

۲ - بقای نسل:

 

یکی از اهداف جانبی ازدواج، فرزند آوری و بقای نسل است.

 

امام سجاد(ع) وجود فرزند را از سعادت های انسان می داند(۴). امام صادق(ع) یکی از معیارهای مهم در انتخاب همسر را توان زاییدن فرزند معرفی می‌کند (۵).

 

۳ - پاسخ به غریزه خدا دادی:

 

ازدواج پاسخی است خداپسندانه به خواسته غریزی انسان؛ زیرا خداوند در وجود انسان غریزه جنسی را قرار داده است.

 

۴ - حفظ عفت:

 

از هدف مهم ازدواج، حفظ پاکدامنی زنان و مردان و جلوگیری از لغزش‌های گوناگون است، زیرا ازدواج تنها راه ارضای طبیعی تمایل جنسی است، از این رو پیامبر(ص) فرمود: "هر کس ازدواج کند، نیمی از دینش را حفظ کرده، پس باید در نیم دیگر از خدا بترسد"(۶)

 

از دیدگاه اسلام ترک ازدواج و مجرد زیستن نه تنها فضیلتی محسوب نمی شود بلکه به عنوان یک نقیصه و منشأ از دست دادن برکات و آثار فراوان معنوی نیزشناخته شده است.

 

امام صادق(ع) می فرماید: " مردی نزد پدرم آمد. پدرم از او پرسید: آیا زن داری؟ عرض کرد: ندارم. فرمود: دوست ندارم دنیا و آن چه در دنیا است مال من باشد، ولی شبی را بدون همسر به روز آورم. دو رکعت نماز مرد زن دار بهتر از نماز شب و روز مرد عزب است. آنگاه پدرم هفت دینار به او داد و فرمود:‌با این پول ازدواج کن ".(۷)

 

در روایتی دیگر آمده است: زنی خدمت حضرت باقر(ع) رسید و عرض کرد که میل و رغبتم را برای ازدواج از دست داده ام! حضرت فرمود: چرا؟ عرض کرد: می خواهم از این جهت کسب فضیلت کنم. حضرت فرمود:‌از این قصد برگرد. اگر در ازدواج نکردن فضیلت بود، ‌حضرت فاطمه (ع) از تو سزاوار تر بود. (۸) اسلام به شدت از مجرد زیستن نکوهش می کند. رسول اکرم(ص) می فرماید: "خوبان امّت من همسرداران و بدان آن عزب ها و بی همسرانند".(۹)

 

حضرت وقتی شنید یکی از یارانش زن و زندگی را رها کرده، خشمگین شد و فرمود: "خداوند مرا برای رهبانیّت نفرستاده بلکه مرا با دینی معتدل و آسان برانگیخته است. من روزه می گیرم، نماز می خوانم و با زنان آمیزش دارم. هر کس دین فطری مرا دوست دارد، باید به سنت و روش من عمل کند وازدواج از سنت های من است".(۱۰)

 

 

پی‌نوشت‌ها:

۱.اعراف (۷) آیه ۳۲

۲ . غلامعلی افروز، همسران برتر تا ص ۲۴.

۳ . روم (۳۰) آیه ۲۱.

۴ . وسائل الشیعه، ج ۱۵ . ص ۹۶.

۵ . همان، ج ۱۴، ص ۳۳.

۶ . سفینه البحار، ج ۱، ص ۵۶۱.

 ۷. بحارالانوار، ‌ج ۱۰۰، ص ۲۱۷.

 ۸. سفینه البحار، ج ۱، ص ۵۶۱.

 ۹. بحارالانوار، ج ۱۰۰، ص ۲۲۱.

 ۱۰. وسائل الشیعه، ‌ج ۱۴، ‌ص ۷۴.

 

222