به گزارش خبرنگار مهر به نقل از صدا و سیما، صابر پرنیان، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران در برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت: در مناطق آزاد، فرار مالیاتی انجام می‌شود و فضای یکسانی برای تولیدکنندگان داخل کشور با تولیدکنندگان این مناطق وجود ندارد.
وی افزود: ۸۸ هزار واحد صنعتی در داخل کشور، معافیت مالیات بر ارزش افزوده ندارند و معاف بودن واحدهای تولیدی در مناطق آزاد، یک تبعیض به شمار می‌رود.
پرنیان با بیان اینکه قرار بود مناطق آزاد، صادرات محور و واردکننده ماشین آلات باشند، تصریح کرد: در حال حاضر این مناطق نه تنها در این زمینه موفق نبوده و به تولید داخل کمک نکرده‌اند، بلکه به وارد کننده کالا تبدیل شده‌اند.
وی گفت: مناطق ویژه و آزاد برای تولید ایجاد شده‌اند؛ اما در این مناطق واردات بر صادرات و تولید پیشی گرفته است؛ به نحوی که نه تنها این مناطق به سمت تولید و شفافیت حرکت نکرده‌اند، بلکه سرمایه گذاری را به سمت تجارت، واردات کالا، قاچاق، فرار مالیاتی، شبه قاچاق و ثبت شرکت‌های صوری و استفاده از رانت‌های ویژه تبدیل کردند و به تولید کشور آسیب زدند.
۹ درصد مالیات بر تولیدات ورودی مناطق آزاد
ناصر خرمالی نیز در این برنامه، گفت: قانون معاف بودن مناطق آزاد از مالیات بر ارزش افزوده که در سال ۸۷ به صورت موقت ابلاغ شد، به هیچ وجه در مناطق آزاد اجرایی نشده است؛ به نحوی که هیچکدام از کالاهایی که از سرزمین مادر وارد مناطق آزاد شد، صادرات تلقی نشد.
خرمالی گفت: فعال اقتصادی در مناطق آزاد معدنی نیست و الزامی به ثبت معاملات در این مناطق وجود ندارد؛ بنابراین راه شفافیت فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد تغییر قانون معاف بودن مناطق آزاد از مالیات ارزش بر افزوده نیست.
وی با بیان اینکه ۹۴۵ هزار نفر در مناطق آزاد و ویژه ساکن هستند و این مناطق ۴ دهم مساحت کشور را تشکیل می‌دهد، گفت: تولید کنندگان درمناطق ازاد وقتی باید برای ورود کالاهای داخلی به این مناطق ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بدهند، ترجیح می‌دهند کالاهای مورد نیاز خود را از خارج از کشور تامین کنند.
وی ادامه داد: دیگر جذابیتی برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی که در گذشته برای این مناطق پیش بینی شده بود، وجود ندارد.
وی افزود: از سال ۹۲ تا ۹۸ در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور ۸۱ هزار میلیارد ریال و ۲۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری داخلی و۵ و ۲ دهم میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی انجام شده؛ ضمن اینکه این مناطق در ۶ ساله اخیر ۱۲۹ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته‌اند.
مدیر توسعه صادرات و ارزش افزوده مناطق آزاد افزود: واردات کالای مسافری به مناطق آزاد از سال ۹۶ نظام مند و مجموع سهمیه ارزی هفت منطقه آزاد کشور که می‌توانند وارد کنند ۵۲۸ میلیون دلار بوده است.
وی گفت: برای شفاف سازی فعالیت‌های اقتصادی و واردات به این مناطق ثبت سفارش می‌کنیم.
عملکرد مناطق آزاد در ۱۱ سال اخیر شفاف نیست
مرتضی شجاعی، کارشناس اقتصادی نیز در این برنامه گفت: عملکرد مناطق آزاد در ۱۱ سال گذشته شفافیت ندارد، براساس مصرف گرایی بوده و نفعی برای دولت نداشته؛ اما در این مدت مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده بوده است.
وی افزود: در کنار تولید، امتیازهای ویژه ای به تولید کنندگان مناطق آزاد داده‌ایم که از جمله آنها، معافیت مالیاتی واردات کالاهای مسافری به این مناطق بوده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه ۱۲ هزار شرکت صوری در مناطق آزاد وجود دارند؛ اگر با این شرکت‌ها مقابله شود تولید در این مناطق شفاف خواهد شد.
شجاعی گفت: از سال ۹۲ تا ۹۷ فقط یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار معادل هفت درصد سرمایه گذاری خارجی در کشور در مناطق آزاد انجام شده است؛ ضمن اینکه بر اساس آمار واردات سال ۹۶، هزار و ۵۰۰ میلیون تومان خودرو و کالای مسافرتی به مناطق آزاد وارد شده و میزان قاچاق و شبه قاچاق در این مناطق هزار و ۵۰۰ میلیون تومان است.
وی ادامه داد: از محل اظهار صوری فعالیت در مناطق آزاد و ویژه برای خرید مواد اولیه پتروشیمی ۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی شده است.
شجاعی گفت: مناطق آزاد از سال ۸۷ معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند؛ اما کارنامه عملکرد آنها در هفت سال اخیر نشان می‌دهد ۷۰ درصد حجم تجاری آنها واردات است.
وی افزود: به هر حال، کارنامه مناطق آزاد با توجه به امتیازهایی که دارند قابل قبول نیست.
اصلاح نظام مالیاتی از نان شب برای کشور واجب‌تر است
در عین حال، وحید شقاقی، کارشناس اقتصادی نیز در این برنامه گفت: اصلاح نظام مالیاتی از نان شب برای کشور واجب تر است.
وی با بیان اینکه در مناطق آزاد مالیات بر مصرف است و بر تولید نیست، گفت: چرا معافیت مالیات بر ارزش افزوده به مناطق آزاد می‌دهیم؛ به خصوص اینکه هر گونه معافیت مالیاتی آسیب به در آمدهای دولت و بودجه است.
شقاقی ادامه داد: اگر حتی نرخ مالیات را در مناطق آزاد صفر تعیین کنیم به شفافیت فعالیت‌های اقتصادی در مناطق ازاد کمک می‌شود زیرا این مناطق جز ضرر برای کشور نداشته و حیات خلوت دولت‌ها بوده‌اند.
معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد، تبدیل به رانت شد
همچنین محمد جعفری، استاد دانشگاه و پژهشگر اقتصادی نیز در این برنامه گفت: معافیت‌های مالیاتی شرکت‌ها در مناطق آزاد تبدیل به رانتی برای واردات بیشتر شده است.
وی افزود: معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد موجب متزلزل شدن شرکت‌های تولیدی داخل کشور شده است.
وی ادامه داد: در مناطق ازاد معافیت‌های مالیاتی موجب هدر رفتن منابع ملی کشور و از بین رفتن مزیت‌های صادراتی می‌شود زیرا در این شرایط واردات قیمت تمام شده کمتری دارد و تولید کننده داخلی توان رقابت را از دست می‌دهد.
جعفری گفت: معافیت‌های مالیاتی در مناطق آزاد رانت بسیار بزرگی را برای کسانی که می‌تواند کالا وارد کند، ایجاد می‌کند.
