به گزارش خبرنگار مهر، صبح جمعه خبرنگاران به همراه حجت نظری سخنگوی کمیسیون فرهنگی، اجتماعی شورای شهر تهران و غلامحسین محمدی مشاور شهردار تهران از امارت اقدسیه معروف به ساختمان شهرداران بازدید کردند.
در جریان این بازدید مشخص شد هیچ مستندی که چرا این عمارت به بنای شهرداران معروف است، وجود ندارد و مسئولان شهرداری تلاش میکردند این عمارت را نیز همتراز بسیاری از خانههای معمولی پایتخت جلوه دهند. خانههایی که بنا به علاقه مندی صاحبانشان آینه کاری و گچ کاری میشود.
به گفته آنان، این ملک در سال ۵۶ احداث شده و با وجود اینکه اعلان میکردند از گذشته آن اطلاعی ندارند اما معتقد بودند فرد شاخصی در آن ساکن نبوده و پس از انقلاب از میان شهرداران چند ماهی مرتضی الویری در آن زندگی می کرده است.
در ابتدای بازدید، غلامحسین محمدی در خصوص نگرانی برخی از خبرنگاران مبنی بر تخریب و نوسازی این ملک، در صورت فروش گفت: شهرداری مجوز ساخت و سازها را صادر میکند و میتوانیم در این خصوص مداخلاتی داشته باشیم اما هیچ تضمینی در این زمینه وجود ندارد. با وجود آنکه تأکید میشد آئینه کاریها و گچ بری های این ملک، معمولی است.
اما هادی احمدی مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافتها و محوطههای تاریخی در خصوص عمارت اقدسیه گفت: این بنا معماری خاصی دارد که البته در خصوص آن زمانی میتوان اظهار نظر دقیقتری کرد که پلن ها و نقشههایش را ببینیم ا ما معماری منحصر به فردی ندارد و زمانی که خانه را دیدم، معماری خانه تیمورتاش را برای من تداعی کرد. حاضریم اگر شهرداری بخواهد در شورای ثبت هم پرونده این خانه را هم مطرح کنیم اما نظر نگاه کارشناسی و نه نظر وزارتخانه، نکتهای که این خانه واجد شرایط ثبت باشد، سخت پیدا میشود.
حجت نظری نیز در خصوص عمارت اقدسیه به خبرنگاران گفت: آئینه کاری و ترکیب آن با گچ بری ها این خانه را دارای جذابیتهای بصری کرده است. از نگاه من که بسیاری از اماکن میراثی و قدیمی شهر را دیده ام، کمتر جایی را میتوانم معرفی کنم که به این میزان آئینه کاری داشته باشد مگر آنکه ملکی که در اختیار خانواده سلطنتی قرار داشته باشد. معمولاً خانههای دیگر این میزان آئینه کاری و گچ بری ندارند و این عمارت از این نظر عمارتی خاص است. هرچند در خصوص ارزشهای معماری تخصصی ندارم اما عمارت دارای جذابیتهای بصری است و از نگاه یک گردشگر به نظر من واجد ارزش است. در خصوص میراثی بودن یا نبودن آن نیز باید کارشناسان میراث و مسئولان آن براساس شاخصهای موجود اظهار نظر کنند.
نظری همچنین در حاشیه این بازدید در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اینکه نباید در خصوص فروش این خا نه با شورای شهر مشورت میشد و چرا شهرداری لیست املاک قابل فروش خود را به شورا ارائه نکرده است، گفت: اینکه ملکی به فروش برسد یا نرسد تصمیمش با شهرداری است و شورا نمیتواند در این رابطه اعمال نظر کند. ما میتوانیم در مواردی به شهرداری مشورت خود را ارائه بدهیم که این نظرات نیز باید مبنای مشخصی داشته باشد. اما در خصوص اینکه لیست فروش املاک شهرداری به شورا ارائه شود نه شدنی است و نه چنین موضوعی پیش بینی شده است.
وی افزود: شورا باید تلاش کند اموال شهروندان و شهر به خوبی حفظ شود و باید در خصوص حفظ املاک شهری که دارای ارزشها و جذابیتهای این چنینی هستند، نظرات مردم را نیز جویا شویم و شاید رسانهها بهترین واسطه باشند تا نظرات سایر حوزهها را در این خصوص منعکس کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا فروش این ملک برای تکمیل پروژهای مانند بلدیه که مشخص نیست چرا در لیست پروژههای در اولویت شهر قرار گرفته با دیدگاههای مدیران فعلی شهر که بر حفظ خانههای قدیمی تأکید داشته و معتقد بودند مفهوم کار در شهر تبدیل شهر به یک کارگاه عمرانی نیست، همخوانی دارد؟ گفت: اینکه پروژه بلدیه باید ساخته شود یا نه، من از افرادی هستم که طرفدار ساخت پروژه بلدیه هستم. زیرا برخی با ساخت آن مخالفتهایی دارند اما بناهای دیگری نیز وجود دارند که در اختیار شهرداری است و چنین ارزشی از لحاظ معنوی ندارند و میتوان با فروش آنها هزینههای ساخت بلدیه را تأمین کرد. اما این ملک با این مشخصات فروخته شود تا هزینههای ساخت بلدیه تأمین شود، مطمئناً مخالفم. نباید هزینه ساخت پروژهها را از منابع غیر قابل جایگزین، تأمین کنیم. هرچند شاید بناهای مشابه دیگری در شهر پیدا شوند که مشابه عمارت اقدسیه باشند اما با توجه به افزایش سرسام آور قیمت مسکن در تهران، ساخت دوباره چنین بناهایی توجیه ندارد و ممکن است بلافاصله یا با فاصله ۵ تا ۱۰ سال خریدار این ملک از ظرفیت آن برای ساخت و ساز استفاده کند. پس بهتر است به جای تخریب این سرمایهها را برای شهر حفظ کنیم و هزینههای لازم برای تکمیل پروژهها را از منابع دیگر تأمین کنیم.
نظری در ادامه از بخشهای دیگر این عمارت بازدید کرد و در پاسخ به سوال خبرنگاری در خصوص اینکه این خانه طی این سالها، تغییرات زیادی داشته است، گفت: ملک به دلیل آنکه ثبت میراثی نداشته، مداخله در آن غیرقانونی نبوده است و بنابراین طبیعی است که تغییراتی در آن داده شود.
وی در خصوص اینکه میراث اعلام کرد که این ملک فاقد ارزش است، اظهار داشت: اینکه ملکی هنوز ثبت میراثی نشده نشان از فاقد ارزش بودن آن ملک باشد، ندارد. بسیاری از املاک هستند که ثبت میراثی شده اند اما بعد از چند سال از ثبت خارج شده و یا املاکی فاقد ارزش میراثی تشخیص داده شده و چند سال بعد بر اساس شاخصهای روز در لیست ثبت میراثی قرار گرفتند. ما این نظرات دو گانه را پیش از این از سوی میراث دیده ایم. گاهی نیز میراث اعلام کرده بنایی واجد شرایط ثبت است و شهرداری نپذیرفته هرچند این مربوط به دوران گذشته است. اما این خانه از نگاه من که بسیاری از بناهای قدیمی را دیده ام دارای آئینه کاریهای منحصر به فردی است.
نظری در پاسخ به این پرسش که مدیران شهرداری مدعی هستند میتوانند مانع تخریب خانه از سوی خریدار شوند و در این زمینه مداخله گری کنند، اظهار داشت: واقعیت این است که چنین موضوعی شدنی نیست و خریداران میتوانند از طریق دیوان عدالت اداری به حقوق خود برسند و ما نمیتوانیم حق ذی نفعان را تحت تأثیر قرار دهیم.
خبرنگاران از غلامحسین محمدی در خصوص اسباب و اثاثیه فاخر آن پرسیدند که وی پاسخ داد این خانه ۳ فرش نفیس داشته و تابلوهایی که مربوط به هنرمندان معاصر است و از این تابلوها در اتاق من نیز وجود دارد. یکی دیگر از اثاثهای ارزشمند لوسترهایی است که به خاطر ارزشمندی بر دیوارها نصب هستند تا بدون مشکل منتقل شوند.
در این بازدید ابوالفتح شادمهری مدیر کل بافتها و بناهای تاریخی شهرداری به خبرنگاران گفت: این بنا از نظر بصری بنایی بسیار زیبایی است و گچ بری و آئینه کاریهای زیادی در آن به کار رفته اما شاخصهای لازم برای آنکه بنایی ارزشمند و تاریخی باشد را ندارد. اگر سندی به ما برسد که شخص خاصی در آن سکونت داشته و یا حادثهای در آن رخ داده میتوانیم در خصوص تاریخی بودن آن تصمیم بگیریم و اینکه گفته میشود شهرداران زیادی در این جا زندگی کرده اند، سندی در این رابطه وجود ندارد.
پرهام جان فشان مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان تهران نیز در حاشیه این بازدید گفت: باید کمیتهای متشکل از کارشناسان خبره تشکیل شود تا پس از ارزیابی وضعیت این عمارت به عنوان ثبت تاریخی مشخص شود.
به گزارش مهر، پیش از این فرهاد نظری مدیر کل پیشین دفتر ثبت آثار ملی وزارت میراث فرهنگی به یکی از سایتهای حوزه میراث فرهنگی گفته بود قرار نیست که فقط خانههای قدیمی در فهرست آثار ملی ثبت شوند. فهرست آثار ملی غیر منقول الزاماً نباید شامل آثار تاریخی و دارای قدمت بالا باشند و آثار معماری معاصر و مدرن هم که دارای ارزش هنری هستند میتوانند در این فهرست جای بگیرند.
وی افزود: آئینه کاریهای مجلل که در عمارت اقدسیه است، بخشی از تزئینات است. این عمارت دارای معماری خوب و مستحکم بوده و گچ بری های آن نیز جز کارهای معمولی نیست و در یک کلام دیگر بنایی مانند این ساخته نمیشود.
همچنین درودی دبیر کمیسیون میراث شورای شهر تهران نیز با تأکید بر اینکه آئینه کاریهای این بنا دارای ارزش هنری و تلفیق آئینه کاریها با گچ بری ها این بنا را در منطقه یک منحصر به فرد کرده، گفت: نباید این بنا تخریب شود. مدت هاست عمارت اقدسیه بلااستفاده رها شده است در حالی که حتی کارشناسانی که معتقد بودند این بنا ارزش میراثی ندارد، بر زیبایی معماری آن تأکید داشتند. در حالی که پیش از این، این عمارت میزبان مهمانان خارجی شهرداری بود در حال حاضر تمامی اتاقهای آن خالی است و تنها دو نگهبان از این بنا محافظت میکنند.
به گفته یکی از مسئولان شهری آخرین استفادهای که از این خانه در دوره فعلی شهرداری تهران شده، اسکان دادن موقتی چند دانشجو بوده است.
