فرهنگی‌هنری 09:09 - 03 خرداد 1394
کامیار عبدی:پالمیرا یا تدمر به زبان آرامی یعنی درخت نخل، پالمیرا نام شهری باستانی در ولایت حمص در ۲۰۰کیلومتری شمال شرقی دمشق است.

قدمت تدمر به دوره نوسنگی بازمی‌گردد، اما اوج شکوفایی آن از حدود 200قبل از میلاد تا 270میلادی است. این شهر مرکز بازرگانی مهمی در یک واحه در صحرای سوریه بین 2 قدرت بزرگ شرق و غرب آن زمان، یعنی شاهنشاهی‌های اشکانی و ساسانی در شرق و امپراتوری روم در غرب بود.

اشکانیان شهر تدمر را در زمان حکومت وسیع خود که تا صحرای شامات گسترده شده بود آباد کردند. ولی خیلی زود به‌دلیل حمله‌های رومی‌ها، این شهر از خاک ایران جدا شد و در اختیار رومی‌ها قرار گرفت. پس از آن بود که تدمر پایتخت ملکه زنوبیا، ملکه سوریه شد.

شهر زیبای تدمر سرانجام در سال ۲۷۴ میلادی با حمله اورلیانوس، امپراتور روم ویران شد.مردمان تدمر در زمان اشکانیان و ساسانیان قدرت تجاری و نظامی عظیمی یافتند. آنها پیوسته به پشتیبانی و یاری رومی‌ها در جنگ با ایرانی‌ها بودند.

مهم‌ترین نقطه ارتباط تدمری‌ها با ایرانی‌ها در دوره صلح، شهرهای واقع در حاشیه شمالی خلیج‌فارس به‌خصوص مصب شط‌العرب و همچنین شهرهای واقع در کنار رودخانه فرات بود.

حکومت ساسانیان در زندگی مردمان تدمر اثر منفی عمیقی داشت. اشکانی‌ها ترانزیت تدمر را تشویق می‌کردند و در کاروانسرا‌های تدمری شهر لوژزیاس که توسط بلاش اول بنا شده بود توقف می‌کردند. در عصر اشکانی صلح میان ایران و روم اغلب برقرار بود و پالمیری‌ها ضمن اینکه اندک اندک به امپراتوری روم می‌پیوستند، روابط دوستی خود با ایران را نیز محفوظ داشتند. ساسانی‌ها اما روشی برخلاف اشکانی‌ها پیش گرفتند و از آغاز در فکر آن بودند که پالمیر و منابع سرشار آن را در اختیار خود بگیرند.

از نخستین اقدامات اردشیر ساسانی این بود که دولت کرخ را تسخیر کرد. رومی‌ها نیز توجه خاصی به تدمر داشتند. چون علاوه بر تجارت، تدمر هم مرز با ایران و حدفاصل میان روم و ایران اشکانی و ساسانی بود. در همین کشمکش‌های دوجانبه ایران و روم بود که امیران تدمر سیاست هوشمندانه اتخاذ کردند و استفاده فراوان ‌بردند. آنتوان رومی به بهانه اینکه تدمر می‌کوشید از 2 قدرت روم و پارت به‌طور مساوی استفاده کند در سال ۴۱ میلادی به تدمر حمله کرد. اما حمله او بی‌نتیجه ماند. مردم تدمر پیش از رسیدن آنتوان زنان و اموال خود را به جانب چپ رود فرات انتقال دادند و سپاه روم از ترس تیراندازان ماهر تدمر و حمایت ایرانی‌ها از آنها به دشت‌های فرات نزدیک نشد.

تنها نتیجه این جنگ آن بود که میانه روم و ایران به هم خورد. ایرانی‌ها خود را مدافعان طبیعی تدمر می‌دانستند اما تدمری‌ها از همان آغاز به روم تمایل داشتند. رومی‌ها نیز برای حمله به ایران از تدمر استفاده کردند. اهمیت تدمر برای رومی‌ها به‌خصوص از قرن دوم میلادی به بعد که جنگ‌های ایران و روم افزایش بیشتری یافت بیشتر شد. تا آن تاریخ رومی‌ها از ترس سپاه تیراندازان پارتی به دشت‌های بین‌النهرین قدم نمی‌گذاشتند. ولی کوشیدند که به مرکز ایران و به‌خصوص تیسفون دست بیابند. تراژان در سال ۱۱۶ میلادی و آویدئوس در سال ۱۶۴ میلادی و سپتسم سور در سال ۱۸۹ میلادی به تیسفون حمله کردند. تردید نیست که در تمام این مراحل تدمر یکی از مراکز مهم سپاه و آذوقه رومی‌ها بود و یاری تدمری‌ها چه از نظر آشنایی با اوضاع جغرافیایی و چه از نظر نیروی انسانی، تأثیر مستقیمی در پیروزی رومیان داشت.

بازرگانان پالمیری از طریق خلیج‌فارس با جنوب آسیا (هند و سیلان) و جنوب شرقی آسیا (چین و هندوچین) ارتباط بازرگانی داشتند و یکی از بندرگاه‌های مهم آنان در جزیره خارک قرار داشت که مجموعه آرامگاه‌ها و نیایشگاهی از آنان در این جزیره باقی مانده است.

جهانگردان زیادی از ویرانه‌های پالمیر دیدار کرده و مشاهدات خود را نیز ثبت کرده‌اند. پس از کاوش‌های مقدماتی هیأت آلمانی، از سال 1929تا 1939که سوریه مستعمره فرانسه بود یک هیأت باستان‌شناسی از فرانسه در پالمیرا شروع به کاوش باستان‌شناسی کرد. پس از آن یک گروه از باستان‌شناسان سوریه فعالیت کاوش را ادامه دادند و سپس باستان‌شناسان لهستانی فعالیت کاوش‌ها در پالمیرا را ادامه دادند.

باستان‌شناسان متعددی نیز به مرمت و بازسازی آثار درخشان معماری پالمیرا همچون معبد خدای بعل، شاهراه عظیم با ستون‌های بلند «بازار اغورا» (سوق الاغورا)، و دروازه بزرگ که معروف به قوس النصر، است پرداختند.

افسوس که پالمیرای باستانی و آثار آن اکنون در اختیار خرابکاران داعشی است و دور نیست با این آثار همان کنند که با دیگر آثار تاریخی بی‌مانند خاور نزدیک کردند.


6430630
 
پربازدید ها
پر بحث ترین ها

مهمترین اخبار فرهنگی‌هنری

فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» فرزند شهید ابراهیم همت در مقدمه کتاب «ماه تمام» که در نمایشگاه کتاب عرضه شده است، می نویسد: من افزون تر از آن چه که در تمام این سالیان از پدر و لشکرش در زبان یاران و هم رزمان او شنیده بودم را لابه لای صفحات «ماهِ تمام» خواندم و لذت بردم.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» مهدی چراغ زاده شاعر آیینی کشورمان نوسروده ای را به مناسبت سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) منتشر کرد.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» تاثیرپذیری شاعران ایرانی از ادبیات هند قابل توجه بوده و تاثیرات فراوانی در حوزه های واژگان، صنایع ادبی، وزن و عروض داشته است.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» این روزها دوباره از «87 متر» که جزو سریال های کش دارِ حاشیه داری محسوب می شود؛ دوباره عیاری از پخش در شبکه یک خبر می دهد در حالی که رئیس سیمافیلم سالِ گذشته اعلام کرده که این سریال به نمایش خانگی خواهد رفت.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» محمد جواد ظریف گفت: مدتی بود که دانشگاه های آمریکا سیاسی نبودند و حتی جنبه محافظه کاری گرفته بودند. تحولات در غزه باعث شد که دانشگاه های آمریکا دوباره زنده شوند.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» علی رمضانی سخنگوی نمایشگاه کتاب ضمن اعلام خبر فروش 74 میلیاردی تا پایان روز دوم نمایشگاه کتاب، جزئیات برخورد با 3 ناشر خاطی را تشریح کرد.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» بر اساس مصوبه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم بودجه دو میلیارد تومانی به دارندگان مدرک حفظ عمومی قرآن اختصاص یافت که این مبلغ در دهه ولایت به دارندگان این مدارک اهدا خواهد شد.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» نمایشگاه نقش نگاره رویا در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران افتتاح شد.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» مدیر کمیته ناشران خارجی از حضور رسمی سه آژانس ادبی که مجوز کارگذاری ادبی را دریافت کرده اند، در نمایشگاه کتاب خبر داد.
فرهنگی‌هنری
«خبرگزاری تسنیم» رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی به 4 اثر معنوی فرزند دختر در خانه اشاره می کنند.

مشاهده مهمترین خبرها در صدر رسانه‌ها

صفحه اصلی | درباره‌ما | تماس‌با‌ما | تبلیغات | حفظ حریم شخصی

تمامی اخبار بطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود و این سایت مسئولیتی در قبال محتوای اخبار ندارد

کلیه خدمات ارائه شده در این سایت دارای مجوز های لازم از مراجع مربوطه و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.

کلیه حقوق محفوظ است