نسیبه خانلرزاده: پلاستیک‌های زیستی در نتیجه فرایندی روی مواد گیاهی ایجاد می‌شوند که طی آن مولکول‌های کوچکی به نام مونومر ساخته می‌شوند، و از اتصال این مونومرها پلیمرهای طولانی تولید می‌شود که پلاستیک را می سازد. به رغم این که مواد حاصله عموما تجزیه پذیرند و در نتیجه این ماده جایگزین سبزتری برای پلاستیک‌های معمولی (حاصل از نفت خام) است، اما روش تولید پلاستیک‌های زیستی با انتقادهای زیادی مواجه است. ایکر بایر از موسسه فناوری ایتالیا در جنوا، می‌گوید که تولید پلاستیک‌های زیستی چند مرحله‌ای است و انرژی زیادی را می‌خواهد و در این فرایند اغلب از محصولاتی همچون سیب زمینی و ذرت استفاده می‌شود که کاربرد اصلی آنها به عنوان غذا است.

اما به گزارش نیوساینتیست، شاید راه بهتری هم وجود داشته باشد. بایر و همکارانش در حال بررسی فرایند تولید سلوفان از طریق حمام‌های چند گانه اسید و باز بودند؛ سلوفان یک ماده (پلاستیکی شفاف) با بنیان سلولوزی است (سلولز هم تشکیل‌دهنده دیواره‌های سلولی گیاهان است). آنها کشف کردند که حل کردن سلولوز موجود در کتان و شاهدانه در تری‌فلورواستیک اسید که یک ماده شیمیایی معمولی است، آن را به طور مستقیم از شکل کریستالی طبیعی‌اش به یک فرم بی‌شکل تبدیل می‌کند که بدون نیاز به پردازش بیشتر می‌تواند مانند پلاستیک قالب گیری شود.

پلاستیک نعناع، جعفری و دارچین

در مرحله بعد، دانشمندان سعی کردند این فرایند را روی ضایعات سبزی و صیفی همانند سبوس برنج، پوسته کاکائو و ساقه‌های اسفناج و جعفری دور ریختنی یک شرکت ایتالیایی انجام دهند که سبزیجات را برای استفاده در نوشیدنی‌های گیاهی و پاستاهای رنگی تبدیل به پودر می‌کند.

بایر می‌گوید: «بخش‌هایی از گیاهان وجود دارد که ما تمایلی به خوردن آن نداریم. همگی‌ آنها را می‌توان به راحتی تبدیل به پلاستیک‌های مفید زیستی کرد، و آن هم با خواص متفاوت بسته به ماده سازنده: مثلا پلاستیک با حالت لاستیکی‌تر حاصل از اسفناج، یا یک مدل سفت‌تر حاصل از سبوس برنج.»

سختی و کشسانی مواد جدید در مقایسه با پلاستیک‌های زیستی فعلی و پلاستیک‌های سنتی متفاوت است. آنها همچنین می‌توانند خواص گیاه اصلی را داشته باشند، به این معنی که پلاستیک جعفری می‌تواند خواص آنتی‌اکسیدانی داشته باشد یا پلاستیک دارچین می‌تواند خاصیت ضد باکتریایی داشته باشد.

ایزابلا رادکا از دانشگاه ولورهامپتون انگلستان می‌گوید: «این پلاستیک‌ها خواص خوبی دارند. ما ضایعات بسیاری تولید می‌کنیم، و هر شیوه‌ای که بتوانیم به کمک آن، بخشی از ضایعات خود را تبدیل به مواد مفید کنیم، ارزش فکر کردن را دارد.»

پاول ماینز از شرکت بیومی بیوپلاستیک در ساوت‌همپتون انگلیس، می‌گوید که ممکن است انجام این کار در مقیاس تجاری به راحتی تولید این ماده در آزمایشگاه نباشد و محصولات حاصل از این ضایعات کیفیت‌های متفاوتی داشته باشند.

جزئیات این روش در نشریه ماکرومالکیولز منتشر شده است.

۵۳۵۳