این آمارها و بسیاری از آمارهای دیگری که هر ازگاهی رسانه‌ای می‌شود گرچه هیچگاه از سوی مسئولان سازمان جنگل‌ها ومراتع تأیید نشده اما قاچاق چوب، تجاوز به عرصه‌های جنگلی، خسارت ناشی از چرای دام، ساخت وسازهای غیرمجاز و تخریب‌های گسترده به بهانه اجرای طرح‌های عمرانی نظیر سدسازی، جاده کشی که طی سال‌های اخیر به نابودی رویشگاه‌های جنگلی دامن زده، واقعیت‌هایی است که نیازی به تأیید این سازمان ندارد.

اکنون اما سازمان جنگل‌ها ومراتع برای حفاظت از جنگل‌ها طرحی نو در دستور کار دارد. طرحی که می‌تواند تحولی در حفاظت، احیاو توسعه جنگل‌های شمال کشور ایجاد کند. چهارشنبه گذشته مسئولان سازمان جنگل‌ها پس از رایزنی‌های متعدد، توانستند 7استاندار نواحی رویشی جنگل‌های هیرکانی و ارسبارانی را مجاب به امضای تفاهمنامه‌ای کنند که اجرای آن دست متجاوزان را از عرصه‌های جنگلی کوتاه و زمینه حفاظت، احیا و توسعه این رویشگاه‌ها را فراهم می‌کند. این تفاهمنامه همکاری در واقع سندی است که بالاترین مسئول اجرایی استان باامضای آن خود را ملزم به حمایت از مدیران منابع طبیعی وسیاست‌های سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری می‌داند.

چهارشنبه گذشته در ساری، استانداران مازندران، گلستان، سمنان، خراسان جنوبی و 3معاون به نیابت از استانداران گیلان، اردبیل وآذربایجان شرقی در نشست نفسگیری که 5ساعت به درازا کشید مفاد 22گانه تفاهمنامه را پس از توضیحات مسئولان سازمان جنگل‌ها و تأکید بر برخی اصلاحات امضا کردند.

با رسمیت یافتن این تفاهمنامه همکاری که امضای استانداران اجرای آن راتضمین می‌کند از این پس مدیران کل منابع طبیعی 7 استانی که رویشگاه‌های هیرکانی وارسبارانی را درخود جای داده است، ضمن برخورداری از حمایت استانداران، در جلسات شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان حضور مستمر خواهند داشت تا در طرح‌های اجرایی، با نظر خواهی از آنها، مصالح منابع طبیعی لحاظ شود. علاوه براین، مدیران منابع طبیعی از این پس از حمایت و پشتیبانی استانداران برای مقابله با تخریب‌ها، زمین خواری و پیشبرد سیاست‌های کلی سازمان جنگل‌ها ومراتع برخوردار خواهند بود. حمایت‌های مالی و تأمین نیرو از دیگر مفاد این تفاهمنامه بود.

ربیع فلاح جلودار، استاندار مازندران دراین نشست بااشاره به‌وجود یک میلیون و 100هزارهکتار از جنگل‌های هیرکانی در استان مازندران گفت که برای 85درصد ازسطوح جنگلی طرح‌های جنگل‌داری تعریف و اجرا شده اما این طرح‌ها به شیوه موجود نمی‌تواند پاسخگوی مسائل ومعضلات امروز جنگل باشد.

او که ریاست سازمان جنگل هاو مراتع را نیز در پیشینه کاری خود دارد، گفت: باید معیشت مردم جنگل نشین به‌عنوان محور اصلی در مدیریت جنگل لحاظ شود زیرا حفاظت از جنگل تنها با مشارکت مردم دست یافتنی است.فلاح تأکید کرد که درجنگل داری آنچه باید اولویت اول باشد و در راس فعالیت‌های جنگل داری قرار بگیرد طبیعت گردی و توسعه این صنعت مغفول مانده است.

وزارت کشاورزی مشکلات خود را حل کند

علی اکبر پرویزی، استاندار خراسان شمالی، بااشاره به اینکه وزارت جهادکشاورزی متولی منابع طبیعی، دام وکشاورزی کشور است، گفت: عامل اصلی تخریب‌های منابع طبیعی، وجود دام در عرصه‌های جنگلی و فعالیت‌های کشاورزی است براین اساس وزارت جهادکشاورزی باید این مشکل را حل کند.

او گفت : طی 35سال گذشته سازمان جنگل‌ها همواره برای حفاظت ازجنگل‌ها بادامدار وکشاورز مقابله کرده درحالی‌که باید این رویکرد عوض شود. باید احیا و بهره‌برداری به‌گونه‌ای باشد که مردم متقاعد بشوند که حضورشان در عرصه‌های جنگل به ضرر خود‌شان است.

حسن صادقلو، استاندار گلستان پیش از هر چیز بر توقف بهره‌برداری از جنگل تأکید کرد. او ناوگان حمل ونقل و تجهیزات بهره‌برداری از جنگل هارا نامناسب عنوان کرد و افزود: این شیوه بهره‌برداری خسارات جبران‌ناپذیری بر جنگل‌ها وارد کرده است.صادقلو به خسارات ناشی از سیل در جنگل اشاره کرد و گفت : باید برای جلوگیری ازنابودی جنگل طرح مدیریت جامع سیل تهیه شود. تهیه طرح جامع اطفای حریق و مدیریت تعلیف دام از دیگر مواردی بود که وی برآن تأکید کرد.

محمد وکیلی، استاندار سمنان هم با اشاره به اینکه بی‌توجهی به توسعه پایدار امنیت ملی را تهدید می‌کند، گفت که در حال حاضر، تغییر اقلیم و فرسایس خاک امنیت ملی را تهدید می‌کند.

وکیلی مشارکت مردمی را یکی ازراهکارهای اصلی برای حفظ منابع طبیعی دانست و خاطرنشان کرد: تا زمانی که منابع طبیعی با اقتصاد مردم گره نخورد و مردم به این نتیجه نرسند که حفظ منابع طبیعی در تأمین معیشت آنان مؤثر است، امکان حفاظت از منابع طبیعی فراهم نمی‌شود. براین اساس باید با تعریف راهکارهایی مردم را در منافع جنگل شریک کردتا جنگل حفظ شود.

اولویت اول، ایجاد مشارکت مردمی

خداکرم جلالی، رئیس سازمان جنگل‌ها ومراتع، جنگل‌های ارسبارانی با 200هزارهکتارو جنگل‌های هیرکانی با یک میلیون و 900هزارهکتار مساحت را از مهم‌ترین میراث جهانی معرفی کرد وگفت : حفاظت ازاین جنگل‌ها با اجرای14مولفه امکان پذیر است که عبارتند از: تثبیت مالکیت دولت براین مناطق، ساماندهی دام در جنگل، کنترل سوخت هیزمی وتأمین سوخت جایگزین، چگونگی اجرای طرح‌های عمرانی و بهره‌برداری ازمعادن، پیشگیری واطفای حریق، کنترل آفات و بیماری، جلوگیری از تعرض و تجاوز به رویشگاه‌های جنگلی، کنترل ساخت وسازها به‌ویژه مقابله با ویلاسازی در جنگل، کنترل فرسایش خاک، حفاظت از درخت و مبارزه باقاچاق چوب، مدیریت پسماند، توسعه اکوتوریسم و بهره‌برداری از محصولات فرعی جنگل.

جلالی اجرایی شدن این 14مولفه را(که به نوعی در تفاهمنامه گنجانده شده بود)در گرو مشارکت مردمی دانست و افزود: تلاش سازمان جنگل‌ها بستر‌سازی‌ برای مشارکت مردمی در طرح‌های منابع طبیعی است و انتظار داریم در رسیدن به این هدف از حمایت و پشتیبانی استانداران برخوردار شویم.