به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، حسین خزلی خرازی یکی از کارگزاران بازار سهام است که درباره روش حمایتی دولت انتقاداتی را مطرح کرده و معتقد است که وزیر اقتصاد مثل تمام بورس‌های دنیا امکان اعتباردهی به خریداران آنلاین را فراهم کند، به طوری که به جای صندوق توسعه بازار تمام سرمایه‌گذاران برحسب سلیقه و شناخت خود از شرکت‌ها، اقدام به خرید سهم کنند.

خزلی خرازی در گفت‌وگوی خود با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، به روزهای تاریخی و بی‌نظیر بازار سهام در 9 ماه ابتدایی سال 92 اشاره کرد و گفت: زمانی که بازار به شدت داغ می‌شود، سرمایه‌گذاران به هر دلیلی واقعی یا روانی پول‌های خود را به بورس می‌آورند؛ به عنوان مثال در پاییز و تابستان 92 روزهای بی‌نظیر تاریخ بازار سهام از لحاظ حجم و ارزش معاملات رقم خورد.

خرازی افزود: در این روزها به جای اینکه همه خوشحال باشیم، باید مکانیسمی می‌اندیشیدیم که حجم عظیم نقدینگی که وارد بازار سهام شد، صرف خرید سهام شرکت‌های جدید، افزایش سرمایه‌ها و ابزارهای مالی جدید می‌شد.

فارس: چه اقداماتی را باید متولیان بازار سهام انجام می‌دادند تا پول‌ها در بورس بماند و صرف خرید سکه، دلار و یا مسکن نشود؟

خزاری: در روزهای رونق بازار سهام بسیار کند عمل کردند؛ اگر حجم بزرگ نقدینگی‌ها را صرف خرید سهام جدید و ابزارهای مالی متنوع در بازار می‌شد، بورس اکنون بزرگ می‌شد اما نه با افزایش قیمت‌ها.

عملاً با توجه به تغییرات دولت در فصل‌ تابستان خصوصی‌سازی کمتر به بازار توجه کرد و در روزهایی که بازار تشنه سهام بود هیچ عرضه‌ای توسط دولت انجام نشد و همچنین برعکس زمانی که بازار نیازمند نقدینگی بود، باید طرف تقاضا تحریک می‌شد.

فارس: چه ابزار جدیدی را پیشنهاد می‌کنید و آیا بازارگردانی امکان کنترل بازار را خواهد داشت؟

خرازی: یکی از علمی‌ترین روش‌ها که در بزرگ‌ترین بورس‌های دنیا با موفقیت تجربه شده است، بحث خرید اعتباری توسط خریداران آنلاین است. همچنین سهام خزانه که امکان ورود شرکت‌ها به سهام خود را می‌دهد را نیز در قانون تجارت منع شده است که باید اصلاح شود و در این میان با توجه به مکانیزم‌های تخصصی بازارگردانی که در بازار وجود ندارد، در دنیا به عنوان تأمین کننده نقدینگی برخی مؤسسات بزرگ مالی و اعتباری به خریداران اعتبار می‌دهند. دلیل اینکه یک مجموعه‌ای مثل صندوق توسعه بازار نمی‌تواند معجزه کند و در مقابل این بازار نقش‌آفرینی کند این است که منابع این صندوق ضمن محدودیت توان افزایش ارزش کل بازار را نخواهد داشت.

به طوری که اکنون ارزش بازار 367 هزار میلیارد تومان است اگر یک درصد از این ارزش افت کند، این صندوق باید چیزی حدود 3670 میلیارد تومان نقدینگی به این بازار تزریق کند، تا مانع افت یک درصدی کل بازار شود. بنابراین اگر دولت قصد حمایت جدی از بازار را دارد امکان خرید اعتباری توسط تمام معامله‌گران آنلاین را فراهم کند.

* بانک‌ها نگران اعتبار دهی به حقیقی‌ها نباشند/ آمادگی نرم‌افزاری تخصیص اعتبار خرید سهام

خرازی: یکی از روش‌های صحیح در بازارهای دنیا، خط اعتباری به شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری‌ها است که بر همین است این اعتبار با توجه به میزان دارایی سرمایه‌گذاران داده می‌شود. یعنی اگر سرمایه‌گذاری 20 میلیون تومان سرمایه به بازار سهام آورده بانک‌ها اعلام کنند که به هر معامله‌گران آنلاین در بورس 10 میلیون تومان اعتبار بابت خرید سهام داده می‌شود این اعتبار هم از طریق کارگزاری‌های بانک‌ها به معامله‌گران داده شود.

در این صورت هیچ نگرانی بابت این اعتبار ارائه شده در معامله‌گران وجود ندارد، چرا که دارایی سرمایه‌گذاران از طریق منع تغییر کارگزار ناظر نزد همان کارگزار باقی خواهد ماند.

فارس: هم اکنون صندوق توسعه بازار اقدام به تزریق منابع به بازار می‌کند و همین موجب حمایت سهامداران می‌شود آیا فکر می‌کنید خرید اعتباری توسط تمام معامله‌گران به جای ورود صندوق توسعه بازار بهتر است؟

خرازی: صندوق توسعه بازار مبلغ محدودی دارد و تنها می‌تواند تعداد محدودی سهام را خریداری کند اما وقتی همین اعتبار بین تمام معامله‌گران آنلاین تقسیم شود سرمایه‌گذاران بر اساس سلیقه و نوع تحلیل خود اقدام به خرید می‌کند.

در این زمینه مثالی وجود دارد که اگر دیوار بزرگی در حال ریزش باشد و تنها سه نفر برای جلوگیری از آن بروند قطعاً موفق نخواهند شد اما اگر تعداد این افراد برای جلوگیری از ریزش آن بیشتر شود جلوی ریزش آن با توجه به گستردگی افراد گرفته می‌شود.

هم اکنون نرم‌افزار خرید  اعتباری وجود دارد و بانکها هم از طریق شرکتها به راحتی می‌تواند خط اعتباری تخصیص دهند ضمن آنکه تخصیص منابع به عموم مردم جو روانی مثبتی ایجاد کرده و موجب نشاط بازار می‌شود.

در نبود سهام خزانه و تأمین کننده نقدینگی و ابزارهای مالی مدرن در دنیا، امکان خرید اعتباری سهام بهترین راه خواهد بود.

فارس: اگر حجم نقدینگی سنگینی مجدداً به سمت بورس هدایت شود باید چه اقداماتی انجام داد؟

خرازی: امکان دارد در 6 ماهه دوم سال 93 برای خرید سهام هجمه سنگین نقدینگی دوباره وارد بازار شود اما دیگر نباید بورس و فرابورس با کندی شرکت‌ها را پذیرش کند و در این خصوص مدیران عامل این دو بورس می‌توانند شرکت‌هایی را آماده عرضه کنند تا در صورت ورود نقدینگی صرف خرید سهام جدید شود و در این صورت است که بورس ما بزرگ خواهد شد.

شورای پول و اعتبار، وزیر اقتصاد و هیأت مدیره سازمان بورس هم باید توجه به بحث خرید اعتباری تأکید بیشتری کنند؛ اکنون کارگزاران رتبه الف و ب می‌توانند 10 برابر صاحبان سهام وام بگیرند اما ارزش بازار بیش از آن چیزی است که کارگزاران می‌توانند اعتبار دریافت کنند.

اگر بورس را در تأمین مالی اقتصاد نگه داریم به راحتی می‌توان حجم بزرگی از این میزان را از طریق 4 بورس تهران، فرابورس، انرژی و کالایی به اقتصاد تزریق کرد؛ به عنوان مثال 4 بورس بیش از 20 هزار میلیارد تومان نقدینگی در سال 92 به بنگاه‌های تولیدی تزریق کرده است.

بورس جای سفته‌بازی و یا اقداماتی از این دست نیست بلکه بورس موجب کنترل تورم، افزایش اشتغال و تولید  است و این مزیت را دارد که به افزایش طرح‌های توسعه‌ای در کشور کمک  کند در این میان گل گهر 8 هزار میلیارد تومان پروژه جدید اجرا می‌کند که در ‌آینده سهام آن را به سرمایه‌گذاران بفروشد.

باید این بورس را گرم نگه داریم و به جای سکه، طلا، ارز و یا مسکن که موجب افزایش تورم و اقدامات سوداگران می‌شود نقدینگی‌ها را به سمت بازار سهام سوق دهیم چرا که تنها راه نجات اقتصاد بازار سرمایه با ابزارهای مالی آن خواهد بود.

فارس: درباره نحوه خرید اعتباری سهام توسط عموم مردم کمی بیشتر توضیح دهید؟

خرازی: وثیقه کردن سهام برای اعطای اعتبار به دو شکل انجام می‌شود یکی اینکه در سپرده‌گذاری مرکزی با تشریفات بسیار سختی سهام در کد خاصی ممنوع‌المعامله می‌شود و در مکانیزم سریع دیگری که اکنون توسط شرکت‌های کارگزاری انجام می‌شود، می‌توان از طریق جلوگیری از تغییر کارگزار ناظر اعتبار را تخصیص داد.

در این صورت کارگزار اجازه خواهد داشت که 60 درصد از دارایی‌های یک معامله‌گر را به وی اعتبار تخصیص دهد و این امر به گردش معاملات نیز کمک بسیاری خواهد کرد.

پیشنهاد دیگرم این است که بانکها از طریق کارت اعتباری به معامله‌گران آنلاین خود امکان خرید سهام دهند.

* صندوق توسعه بازار نمی‌تواند معجره کند

خرازی: در مقابل جریان عظیم نقدینگی صندوق توسعه بازار با منابعی که در اختیار دارد نمی‌تواند معجزه کند و باید به مدیران ارشد بازار سرمایه بگویم که باید به تمام فعالان بازار امکان خرید اعتباری داده شود.

* گفت‌وگو از محمد صادق‌پور