به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، روز گذشته (۲۹ آذرماه ۱۳۹۵) و در همایش قانون اساسی و حقوق ملت، «منشور حقوق شهروندی» با حضور رئیس‌جمهور و جمع زیادی از وکلا، حقوق‌دانان و اساتید و کارشناسان رونمایی شد و به امضای حجت‌الاسلان حسن روحانی رسید. به همین مناسبت، سید یحیی یثربی مفسر قرآن کریم و چهره ماندگار فلسفه یادداشتی که وبگاه شخصی خود منتشر کرده است:

منشور حقوق شهروندی از جهات مختلف بی‌حاصل به نظر می‌رسد؛ یکی آنکه، همه اینها و بیش از اینها را در قانون اساسی داریم که شخص رییس جمهور هم مسئول اجرای آن است. قانون اساسی نیز یک سند اسلامی و ملی مورد اتفاق است، اما این منشور از چنان اعتباری برخوردار نیست.

دیگر اینکه، رونمایی از منشور حقوق شهروندی در این تاریخ، بازتاب نامناسبی دارد که برازنده شخصیت رییس جمهور نیست و آن اینکه بسیاری آن را حرکتی انتخاباتی دانسته و حتی برخی تحلیلگران، آن را فریبکارانه دانسته‌اند.

اشکال سوم اینکه، مسئولان ما، معمولاً اجرا را نادیده می‌گیرند و فقط به شعار و یادآوری یک مطلب کفایت می‌کنند. غافل از این که در زندگی سیاسی اجتماعی بسیار پیچیده امروز، اصل کار، اجرای یک قانون یا اصل است، نه گفتن آن!

اینک این مشکل سوم را با نگاهی فلسفی مورد بحث قرار می دهیم:

از دیرباز ارسطو تفکر انسان‌ها را به دو گروه اساسی تقسیم کرده است؛ لوگیکوس و فوسیکوس.

او در انتقاد از افلاطونیان که در معرفت به مثل توجه داشتند، نه به تجربه، می­‌گوید اگر تجربه نداشته باشیم، نمی­‌توانیم در مورد واقعیت­‌ها دیدگاهی فراگیر داشته باشیم. آشنایی بهتر با طبیعت، ما را در وضع اصول فراگیر توانا می­‌سازد. اما بحث­ های انتزاعی، بصیرت ما را درباره­ واقعیت ضعیف می­‌کند. میان پژوهش انتزاعی (لوگیکوس) و پژوهش واقع نگر (فوسیکوس)تفاوت بزرگی هست.(1)

ارسطو در جایی دیگر فیثاغوریان را به خاطر در پیش گرفتن روش لوگیکوس، یعنی ذهن‌گرا و متمرکز بر انتزاعیات مورد انتقاد قرار داده و می­ گوید آن­ها براساس تبیین واقعیت ­های مشاهده شده نظریه­ پردازی نمی­ کنند، بلکه مشاهدات خود را با کوشش زیاد با نظریه­‌ها و آراء خود تطبیق می­ دهند.(2)

مشکل اصلی مسئولان جامعه­­ ما در این است که طبق سنت رایج­مان انتزاعی فکر می‌کنند و ذهن­گرا هستند، نه عین­گرا. لذا به آسانی به دو کار دست می‌­زنند؛ یکی تهیه و تصویر آیین ­نامه ­ها و قوانین، دیگری تشکیل سمینارها و نهادها و کمیته‌­های گوناگون، اما سرانجام کاری از پیش نمی­‌برند.

من با کمال احترام، از ریاست محترم جمهور تقاضا دارم، در جهت برگزاری سمینار و تبلیغات شعاری چیزی هزینه نکنند، ولی خودشان این منشور را جدی گرفته و اجرای آن را از آسان ترین مورد آن آغاز کنند.

مثلاً، اعمال عدالت و رفع تبعیض را در اقتصاد یا اشتغال یا میزان حقوق‌ها و ... فعلاً کنار بگذارند که کاری است دشوار! اما، کودکان در تمام دنیا مورد عنایت و دلسوزی هستند، مثلاً در جنگ‌هایی که رخ می‌دهند، بیش از هر چیز مرگ کودکان است که دل مردم را به درد آورده، آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به نظر من، آقای رییس جمهور باید همت کرده، در مدت باقیمانده خدمت خویش، تبعیض در مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌ها و آموزش ابتدایی را از میان بردارند تا کودکی در محلی لوکس و کودکی دیگر در مکانی شبه ویرانه به سر نبرند.

آقای رییس‌جمهور! این امری است که در اختیار شماست! وزارتخانه و وزیر و عوامل آن و نیز بودجه و امکانات آنها در اختیار شما هستند! همت کرده، ننگ این تبعیض و بی‌عدالتی درباره کودکان را از جامعه ما دور سازید و همه کودکان را که در سن آموزش هستند، به مدرسه بفرستید.

اگر توانستید همین یک نکته را اجرا کنید که ساده ترین و آسان ترین و در اختیارترین موردهاست، آنگاه معلوم می شود که شما در کارتان جدی هستید. وگرنه، تکلیف آنان که از انجام کار کوچک ناتوانند و ادعای بزرگ می کنند، در سنت ما مشخص است که برداشتن سنگ بزرگ، علامت نزدن است!

پی‌نوشت:

(1) ارسطو، درباره کون و فساد،1،2،316آ.

(2) ارسطو درباره آسمان،2،13،293آ.