رصد سیاه‌چاله‌ای سرگردان در حال بلعیدن یک ستاره

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، سیاه‌چاله‌ای را مشاهده کرده‌اند که در حال بلعیدن یک ستاره، متلاشی کردن آن و ایجاد انفجاری عظیم از تابش است.

سیاهچاله‌ها را هیولا‌های گرسنه‌ی کیهان می‌نامند. آنها اجسامی بسیار متراکم هستند که قادر به جذب و بلعیدن هر ماده‌ای هستند که خیلی به آنها نزدیک شود.

این انفجار تابش، که رویداد اختلال جزر و مدی (TDE) نامیده می‌شود، محققان را قادر ساخت تا سیاهچاله را شناسایی کنند. این رویداد اختلال جزر و مدی که AT۲۰۲۴tvd نام دارد، به یک دلیل غیرمعمول برجسته شد: در حالی که اکثر سیاهچاله‌های فوق‌سنگین در مرکز کهکشان قرار دارند، این یکی یک سیاهچاله سرگردان بود.

علاوه بر هابل، محققان از ابزار‌های دیگری مانند رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا و رصدخانه آرایه بسیار بزرگ NRAO نیز برای مشاهده TDE استفاده کردند.

یک سیاه‌چاله در ابتدا به عنوان یک جسم تاریک و نامرئی ظاهر می‌شود، اما وقتی یک ستاره خیلی نزدیک می‌شود، گرانش سیاه‌چاله آن را به درون خود می‌کشد و منبسط می‌شود. این روند باعث می‌شود ابری از مواد به شکل دیسک در اطراف سیاه‌چاله باقی بماند. 

این ماده به سرعت به درون سیاهچاله فرو می‌رود و تابشی از اشعه ایکس تا طول موج‌های رادیویی ایجاد می‌کند که از زمین قابل شناسایی هستند. این موضوع نشان می‌دهد که سیاه‌چاله آنطور که انتظار می‌رفت در مرکز کهکشان قرار ندارد.

در واقع، در این کهکشان خاص، فقط یک سیاه‌چاله کلان‌جرم وجود ندارد، بلکه دو تا وجود دارد: یکی در مرکز کهکشان، و این یک سیاه‌چاله سرگردان است که تصور می‌شود زمانی رخ می‌دهد که دو کهکشان کوچک با هم برخورد کرده و ادغام می‌شوند تا یک کهکشان بزرگتر را تشکیل دهند.

رایان چورناک، یکی از نویسندگان مقاله از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، گفت: سیاهچاله‌های عظیم همیشه در مرکز کهکشان‌ها یافت می‌شوند، اما ما می‌دانیم که کهکشان‌ها با هم ادغام می‌شوند و به این ترتیب کهکشان‌ها رشد می‌کنند. وقتی دو کهکشان با هم ادغام می‌شوند، چندین سیاه‌چاله خواهیم داشت.

او افزود: اکنون انتظار داریم که آنها در نهایت با هم ملاقات کنند، اما نظریه‌پردازان پیش‌بینی کرده‌اند که گروهی از سیاه‌چاله‌ها در کهکشان‌ها پرسه می‌زنند.

محققان پیش‌بینی می‌کنند که دو سیاه‌چاله فوق‌سنگین در این کهکشان ممکن است در آینده با هم ادغام شوند، که این رویداد چنان عظیم خواهد بود که امواج گرانشی ایجاد می‌کند که می‌توان آنها را از زمین شناسایی کرد.

منبع: الیوم السابع