بحران جدی سالمندیِ دهه شصتی‌ها

باشگاه خبرنگاران جوان- احمد دلبری با اشاره به داده‌های رسمی و تحلیل‌های جمعیت‌شناسی اظهار کرد: دو برابر شدن جمعیت سالمندان در کشور‌های توسعه‌یافته حدود ۱۰۰ سال طول کشیده، اما در ایران این تغییر ساختاری تنها طی ۴۰ سال رخ می‌دهد. اگر امروز برای این روند برنامه‌ریزی نکنیم، فردا با بحران‌های جدی اجتماعی و اقتصادی روبه‌رو خواهیم شد.

وی با اشاره به افزایش نرخ امید به زندگی در کشور افزود: امید به زندگی در ایران به حدود ۷۵ سال رسیده، اما صرف افزایش طول عمر انسان‌ها کافی نیست. باید کیفیت زندگی سالمندان همزمان ارتقاء یابد. در سال ۱۳۵۵ فقط ۵ درصد جمعیت کشور را سالمندان بالای ۶۰ سال تشکیل می‌دادند، اما اکنون این عدد به بیش از ۱۱ درصد رسیده است.

دلبری، تنهایی و انزوای سالمندان را یکی از جدی‌ترین بحران‌های پیش‌رو دانست و تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار سالمند مجرد در کشور داریم که پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۱۴۳۰ به بیش از ۲.۵ میلیون نفر برسد. روند تجرد قطعی، کاهش فرزندآوری و کوچک‌شدن خانواده‌ها، این بحران را تشدید خواهد کرد.

وی با هشدار نسبت به وضعیت اجتماعی سالمندان افزود: ما به سمتی در حال حرکت هستیم که میلیون‌ها سالمند در آینده نه فرزند دارند، نه بیمه، نه مسکن و نه مستمری. این واقعیت می‌تواند به موجی از نارضایتی اجتماعی، فقر سالمندی و فرسایش روانی منجر شود.

به گفته دلبری، پس از سال‌ها پیگیری تخصصی، دولت در نهایت به هشدار‌ها توجه نشان داده و کمیته سالمندی در معاونت اول ریاست‌جمهوری تشکیل شده است. سازمان بهزیستی نیز به عنوان دبیرخانه شورای ملی سالمندی مأموریت یافته است. نخستین جلسه این شورا در تاریخ ۲۳ بهمن‌ماه برگزار شد، در حالی که طبق آیین‌نامه سال ۱۳۸۳، این شورا باید هر شش ماه یک‌بار برگزار می‌شد.

وی در ادامه افزود: در قالب طرح‌های کوتاه‌مدت، طرح «بهزیست محله» با هدف ایجاد پاتوق‌های فرهنگی و اجتماعی برای سالمندان در ۷۳۰ منطقه آموزشی کشور در حال اجراست. این طرح با مشارکت وزارت آموزش‌وپرورش پیاده‌سازی می‌شود و می‌تواند بخشی از کمبود‌های فرهنگی و روانی را جبران کند.

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران با اشاره به لزوم تغییر نگاه به مفهوم بازنشستگی گفت: میانگین بازنشستگی در کشور ما ۵۲ سال است، در حالی که امید به زندگی به ۷۵ تا ۷۶ سال رسیده است. یعنی بیش از یک‌سوم عمر افراد پس از بازنشستگی باقی می‌ماند. این دوره باید با برنامه‌ریزی، آموزش و معنا همراه شود.

او تأکید کرد: در بسیاری از کشورها، فرآیند بازنشستگی به‌صورت تدریجی انجام می‌شود و آموزش‌هایی با حجم چند هزار ساعت برای آمادگی روانی، اجتماعی و سبک زندگی جدید ارائه می‌شود. ما نیز باید به این سمت حرکت کنیم.

دکتر دلبری با بیان اینکه موضوع سالمندی تنها به سازمان بهزیستی مربوط نیست، گفت: سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه باید در این حوزه پای کار بیایند و همان‌طور که برای جوانی جمعیت بسیج ملی شکل گرفت، در حوزه سالمندی نیز باید عزم حکومتی شکل بگیرد.

وی در پایان این گفت‌و‌گو هشدار داد: اگر امروز اقدام نکنیم، فردا بسیار دیر خواهد بود. سالمندی پدیده‌ای نوظهور و پیچیده است که بدون سیاست‌گذاری کلان، سرمایه‌گذاری جدی و مشارکت مردمی، به بحرانی تبدیل خواهد شد که آینده اجتماعی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

منبع: ایسنا