حجت‌الاسلام قنبریان: زندگی دینی می‌تواند غیرربانی و اربابی باشد

باشگاه خبرنگاران جوان؛ نفیسه خلیلی - حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قنبریان، استاد حوزه و دانشگاه در برنامه «سحرنشینی» شبکه دو درباره زندگی دینی ربانی و غیرربانی گفت: حتی زندگی دینی می‌تواند غیرربانی و اربابی باشد. همه دین دارند. هیچ‌کس نیست دین نداشته باشد. به تعبیر علامه طباطبایی (ره)، دین سبک زندگی است. هر جور زیستنی که انسان برای خود انتخاب می‌کند، دین است. حتی ملحد هم یک جورایی برای خود دین دارد؛ اما آن دین الهی نیست، آن دین از جانب خدا نیست. اینجاست که ایسم‌ها و ایدئولوژی‌ها در دنیای ما دین محسوب می‌شوند و نباید کمتر از دین با آنها برخورد کرد.

حجت‌الاسلام قنبریان با بیان اینکه آیه ۳۱ سوره توبه از اربابان دینی پرده‌برداری می‌کند، افزود: آنها در لباس دین اربابیت می‌کنند. اینجا اسلام چکار می‌کند؟ اسلام برای این کتاب آسمانی یک نهاد تبیین‌گر قرار داده است. می‌داند این کتاب نیاز به توضیح و تبیین دارد. به همین دلیل، خودکشیشی را قبول ندارد. حضرت امام در تفسیر سوره حمد می‌گویند اظهارنظر تخصصی درباره قرآن نیاز به کار تخصصی دارد. 

این استاد حوزه افزود: امام راحل جوانانی را برحذر می‌کند که تخصص ندارند، اما اظهارنظر علمی درباره قرآن می‌کنند. از مکاتب شبه مارکسیستی اسم می‌برد، که برداشت‌های غلط می‌کردند. همچنین، گفته می‌شود یکی از دلایل محجوریت قرآن این است که همه استفاده‌های قرآن دست مفسران می‌افتد. یعنی من نتوانم پاره‌ای از آیات قرآن را به همراه ترجمه بخوانم. تعبیر امام این است که استفاده‌های اخلاقی و ایمانی تفسیر نیست. نکته دوم این است که این نهاد تبیین‌گر نژادی و طبقاتی نیست. نکته سوم این است که روحانی، مبلغ و مجتهد دارای امتیاز خاص نیستند. آنها شان پیش ساخته ندارند. امتیاز مادی خاص هم ندارند.

وی با بیان اینکه شهید ثانی در کتاب رسائل می‌گوید مجتهد نپندارد، چون نائب امام زمان (عج) است، باید همانند سلاطین دنیا برای خود شرف و جاه و جلال قائل شود، توضیح داد: چون این قیاس باطل و تصوری فاسد است؛ چراکه مجتهد شدن او شان پیش ساخته‌ای برای او نمی‌آورد. بدین ترتیب، مجتهد بودن دلالت بر برتری او ندارد. همین تصور باطل است، که سبب شده هر کس که مدعی اجتهاد است، از سوی دیگران متهم به حبّ ریاست و تقدم‌خواهی بر عام و خاص شود. حضرت آقا در کتاب «دو امام مجاهد» می‌گویند که تقوا، جهاد و علم فضیلت و امتیاز است، اما امتیاز اخروی است. اینجا کسی با این چیز‌ها درهم بیشتری نمی‌برد.