بازار محصولات پروتئینی کی به آرامش می‌رسد؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی - بررسی های میدانی حاکی از آن است که طی روزهای اخیر قیمت گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ با نوساناتی در بازار روبرو شده است که هریک از فعالان بازار دلایلی برای این التهابات مطرح می کنند، اما آنچه حائز اهمیت است این نوسانات سفره خانوارها را هدف گرفته است چراکه سنخیتی با درآمد و قدرت خرید آنها ندارد.

با توجه به وابستگی بالای صنعت دام و طیور در تامین نهاده به آن سوی مرزها، فصل گرما و خروج مرغ  از سالن ها قبل از رسیدن به وزن مطلوب و شرایط خشکسالی و کمبود علوفه در مرتع منجر به افزایش هزینه های تولید و عرضه مرغ و گوشت قرمز بالاتر از نرخ مصوب در بازار شده است که مسئولان امر برای کاهش محصولات از سبد مصرفی خانوار باید تمهیداتی اتخاذ کنند. هرچند مسئولان با کاهش تنش های گرمایی و رسیدن مرغ به وزن مطلوب در سالن ها و همچنین مجوز واردات گوشت قرمز بدنبال تنظیم بازار هستند. 

اخیرا انجمن واردکنندگان فرآورده های خام دامی گفته بود که توقف واردات منجر به التهابات بازار گوشت شد که در راستای تنظیم بازار برای نیمه دوم سال، دولت مجوز ثبت سفارش ۲۴۰ هزارتن گوشت قرمز را داده است. حال انتظار می رود بنابر وعده وزیر جهاد مبنی بر آرامش بازار مرغ با کاهش تنش های گرمایی و مجوز واردات گوشت، بازار به تعادل برسد .

در همین ارتباط جبرئیل برادری رئیس جهاد کشاورزی تهران اعلام کرد که بازار گوشت قرمز در هفته‌های اخیر به دلیل نوسانات قیمتی و برخی تخلفات دچار التهاب شد که با ورود دام و گوشت وارداتی، بسته‌بندی منظم و توزیع گسترده، التهابات قیمتی گوشت قرمز در استان کاهش یافته و آرامش نسبی در بازار برقرار شده است.

برادری گفت: مدیریت سایر اقلام پروتئینی در دستور کار قرار دارد تا نوسانات ناخواسته در بازار به وجود نیاید و تأمین نیاز مردم بدون دغدغه ادامه پیدا کند.

تقاضا برای خرید گوشت و مرغ کاهش یافت

جواد آزاد نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: با توجه به کمبود نهاده دامی و عرضه با قیمت های بالاتر در بازار صورت می گیرد که همین امر منجر به بحران تولید تخم مرغ، مرغ و دام شده است.

به گفته وی، تا زمانیکه نهاده به میزان مکفی در سامانه بازارگاه نباشد، نوسانات قیمت محصولات پروتئینی در بازار ادامه خواهد داشت چراکه امسال با وجود شرایط خشکسالی و کمبود علوفه در مرتع با چالش کمبود نهاده در بازار روبرو هستیم.

آزاد با بیان اینکه سالانه ۱۷ میلیون تن نهاده دامی مورد نیاز است، افزود: بنابر آمار در بحث کنجاله سویا مشکل چندانی نداریم و اکنون عمده مشکل در خصوص ذرت و جو است.

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ادامه داد: بحث خشکسالی در دام اثرگذار است چراکه نیمی از تامین خوراک مربوط به نهاده و نیمی  علوفه مرتع است. گفتنی است ۳۵ تا ۴۰ درصد هزینه تمام شده مربوط به نهاده دامی است.

وی قیمت هرکیلو جو در بازار را ۲۵ هزارتومان، جو ۱۶ تا ۱۷ هزارتومان، یونجه ۲۵ هزارتومان، کاه ۷ تا ۸ هزارتومان اعلام کرد و افزود: در مقطعی هزینه کارگران ناشی از اخراج اتباع بر افزایش قیمت تمام شده تولید اثر گذاشت که تامین به موقع نهاده ها می تواند از التهابات بازار بکاهد.

به گفته آزاد، با توجه به شرایط تولید و نوسان قیمت محصولات پروتئینی، مصرف ناشی از قدرت خرید خانوار کاهش می یابد.

این مقام مسئول قیمت هرکیلو لاشه گوساله ۶۰۰ هزارتومان و لاشه گوسفند ۷۰۰ هزارتومان اعلام کرد و افزود: با توجه به نوسان نرخ دام زنده، اکنون قیمت منطقی هرکیلو لاشه گوسفند و گوساله ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزارتومان است و عرضه با نرخ های بالاتر ارتباطی به دامدار ندارد چراکه متاسفانه هیچ گاه تناسب میان عرضه و تقاضا وجود ندارد.

آزاد افزایش قیمت دام سنگین را تصنعی دانست و گفت: عوامل واسطه و دلال با افزایش تصنعی قیمت دام و التهاب بازار گوشت، مجوز واردات را گرفتند، درحالیکه نیازی به واردات نداریم. گفتنی است با قیمت های قبلی دام، واردات گوشت صرفه اقتصادی نداشت و همانند سنوات قبل با تکرار سناریو افزایش تصنعی قیمت دام، مصرف کننده و تولیدکننده بازهم متضرر شدند.

گفتنی است دولت برای کنترل بازار و حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده، هر سال برای واردات نهاده های دامی حدود ۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی تخصیص می دهد تا مشکلی در تولید ایجاد نشود و از طرفی  مصرف کننده با قیمت کمتری محصولات پروتئینی خریداری کند، اما متاسفانه در شرایط کنونی شاهد التهابات این بازار هستیم به طوریکه برخی دهک ها مجبور به حذف از سبد مصرفی شدند.

مرغداران نگران‌ تولید مرغ و تخم مرغ در ماه های آتی هستند

سیدفرزاد طلاکش دبیر فدراسیون طیور گفت: در سال گذشته مرغداران از ۲ امتیاز برخوردار بودند و عمدتا نهاده زیر قیمت مصوب خریداری کردند به طوریکه ذرت ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومانی، به طور متوسط ۸ هزار و ۵۰۰ تومان و سویا ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومانی را ۱۷ تا ۱۸ هزارتومان خریداری کردند، همچنین نهاده بصورت مدت دار ۲ تا ۳ ماه از بازارگاه خریداری کردند.

به گفته وی، با توجه به تاخیر ۷ ماهه تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی، فشار زیادی به واردکنندگان بویژه واردکنندگان خرد وارد شد به طوریکه نتوانستند امتیازات نهاده اعتباری یا توزیع نهاده به قیمت ارزان را داشته باشند که براین اساس مرغداران تا یک ماه پیش با نرخ مصوب خریداری کردند.

طلاکش ادامه داد: علی رغم آنکه یک ماه پیش به بانک مرکزی و وزارت جهاد تذکر داده شده بود که با استمرار این روند در تامین ذرت و قیمت دچار چالش می شویم، این اتفاق کمتر از یک ماهی است که در بازار رخ داده است و براین اساس مرغداران ناگریزند هرکیلو ذرت با نرخ ۲۰ هزارتومان از بازار خریداری کنند که بدلیل کمبود نقدینگی و تورم بالا، گرمای هوا و تامین برودت واحدها مرغداران با مشکلات و هزینه های بالایی در تولید مواجه شدند‌.

دبیر فدراسیون طیور با اشاره به علل نوسان قیمت مرغ و تخم مرغ بیان کرد: گرمای هوا و تامین برودت لازم واحدها، کمبود نهاده در سامانه بازارگاه و خرید با نرخ های بالاتر از بازار آزاد و هزینه های بالای حمل و نقل موجب شده که محصول مرغ و تخم مرغ برای مرغدار گران تمام شود و دولت قیمت مصوب جدیدی اعلام‌نکرده است.

به گفته وی، در حال حاضر نوسان قیمت مرغ و تخم مرغ در خرده فروشی ها کاملا مشهود است و تازمانیکه نهاده مورد نیاز تامین نشود، التهابات بازار ادامه خواهد داشت. گفتنی است در صنعت مرغ گوشتی چالش های دیگری از نظر تفاوت میزان جوجه ریزی و تولید روبرو هستیم چراکه در آمارها روی کاغذ جوجه آرین است، اما مرغداران حاضر  به ریختن جوجه آرین نیستند و بخشی تبدیل به گوشت مرغ نمی شود.

دبیر فدراسیون طیور گفت: نگرانی مرغداران از آینده بازار نهاده دامی، میزان جوجه ریزی تحت تاثیر قرار می دهد و بانک مرکزی به تعهدات عمل نکرده که این امر نگرانی هایی ایجاد کرده است و از طرفی میزان ذرت موجود در بازار چندان چشمگیر نیست و تنها ممکن است مرغدار یا دامدار نهاده ای اضافه داشته باشد که با همکار خود تهاتر کند اما به طور کلی با استمرار روند فعلی و عدم تامین به موقع ذرت با چالش جدی در ۶ ماهه دوم روبرو هستیم.

با توجه به آنکه مسئولان وزارت جهاد و تشکل ها از خودکفایی مرغ و تخم مرغ و خوداتکایی ۹۰ درصدی گوشت قرمز خبر می دهند، اما متاسفانه بازار این محصولات طی هفته های اخیر با نوسانات چشمگیری در بازار روبرو شد که همین امر موجب شد تقاضای چندانی برای خرید در بازار وجود نداشته باشد، حال انتظار می رود با اتخاذ برخی سیاست ها بازار به آرامش برسد‌.