چگونه ریسک معاملات با چک بواسطه استعلام کاهش پیدا می‌کند؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - بنابر آخرین آمار‌های اعلامی از سوی بانک مرکزی، آمار چک‌های مبادله‌ای نشان می‌دهد در دی ماه سال گذشته بیش از ۱۱ میلیون فقره به ارزشی بیش از ۹۱۱۱ هزار میلیارد ریال مبادله شده که از این میزان، بیش از ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار فقره به ارزشی افزون بر ۷۸۱۱ هزار میلیارد ریال وصول شده است؛ بر اساس اطلاعات سامانه انتقال تصویر چک (چکاوک) طی بهمن ماه سال گذشته، نسبت تعداد چک‌های وصولی به مبادله‌ای ۸۹.۷ درصد و نسبت مبلغ چک‌های وصولی به مبادله‌ای ۸۵.۹ درصد است.

گفتنی است نسبت تعداد چک‌های وصولی به مبادله‌ای در دی ماه همان سال، ۸۹.۸ درصد و نسبت مبلغ چک‌های وصولی به مبادله‌ای ۸۵.۷ درصد بود و بر اساس اطلاعات این گزارش، میزان مبادلات چک در بهمن ماه نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۱۰.۱ درصد، کاهش و از نظر مبلغ چهار دهم درصد افزایش نشان می‌دهد.

اصلاح قانون صدور چک، سوم آذر سال ۹۷ توسط رئیس جمهور وقت ابلاغ و بیست و یکم آذر همان سال لازم الاجرا شد که بر اساس این قانون تکالیفی بر عهده سیستم بانکی نهاده شده است.

امکان استعلام چک‌های در راه فراهم است

بر اساس همین قانون باید از ابتدای سال ۱۴۰۱ امکان استعلام پیامکی چک‌های در راه عملیاتی می‌شد؛ اقدامی که عملیاتی هم شد، اما در نهایت به دلایلی فعالیت آن قطع شد و سرانجام پس از چندین مرتبه وعده ناموفق سرانجام این امکان فراهم شد.

امکان استعلام چک‌های در راه که مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی آمنه نادعلیزاده با اشاره به آن گفته بود: توصیه من به هم‌وطنان این است که زمانی که چک را دریافت می‌کنند سوابق صادرکننده چک را نیز بررسی کنند؛ ۲ سالی است که سامانه استعلام چک‌های در راه اجرایی شده و طبق آن گیرنده چک قبل از اینکه چک را تایید کند می‌تواند مجموع مبالغ چک‌های در راه، چک‌های برگشتی و چک‌های برگشتی رفع سوء اثر شده را مشاهده کند و با اطمینان بیشتری چک را دریافت کند.

نادعلی زاده همچنین گفت: در چک الکترونیک عملیات تایید وجود ندارد، اما وقتی گیرنده چک را دریافت کرد می‌تواند وضعیت را استعلام کند و اگر چک مورد تایید نبود چک را عودت بدهد.

وی ادامه داد: برای استفاده از این خدمت، مشتری باید به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ کد دستوری ستاره یک ستاره چهار ستاره کدملی گیرنده چک ستاره کد ۱۶ رقمی چک صیادی را پیامک کند در پاسخ اطلاعات صادرکننده چک اعلام می‌شود. برخی از بانک‌ها این خدمت را در همراه بانک خود نیز پیاده کرده‌اند. گفتنی است که برای استفاده از این خدمت باید چک توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت شده باشد.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، همچنین گفت: این خدمت نسبت به خدمت رنگبندی اطلاعات کامل تری را در اختیار مشتری قرار می‌دهد. در خدمت رنگبندی فقط بر اساس تعداد و مبلغ چک‌های برگشتی مشخص می‌شد که فرد در دامنه سفید یا دامنه دیگری قرار دارد، اما در چک در راه به صورت دقیق به فرد اعلام می‌شود که صادرکننده چقدر چک در راه دارد، چقدر چک برگشتی دارد و چقدر چک برگشتی که رفع سوء اثر شده است.

اهمیت استعلام چک‌های در راه

اهمیت استعلام چک‌های در راه که محمد نوری کارشناس امور چک در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: یکی از مهم‌ترین مزایای قانون جدید صدور چک بحث امکان استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک برای فردی است که قصد دریافت چک را دارد.

در ادامه این کارشناس حوزه امور چکی بیان کرد: بحث امکان استعلام به شدت کمک می‌کند تا دریافت کننده با چشم بازتر و آگاهی بیشتری انتخاب کند که وجه معامله خود را به شکل چک دریافت یا به شکل نقدی دریافت کند مهم‌ترین ابزاری که در این جهت توسعه پیدا کرده است امکان استعلام چک‌های در راه است.

او افزود: به این معنا که وقتی می‌خواهید چکی را دریافت کنید با یک استعلام، چک‌هایی که فرد صادر کرده، اما هنوز وصول نشده است را می‌توانید مشاهده کنید که به شدت به کاهش ریسک معاملات مبتنی بر چک کمک خواهد کرد در همین راستا توصیه می‌شود افراد حتما از این امکان استفاده کنند.

در نهایت گفتنی است، چک‌های در راه، چک‌هایی هستند که صادر شده‌اند، اما تاریخ سررسید آن فرا نرسیده است و بنابر توصیه کارشناسان استعلام وضعیت صادرکننده چک بسیار در کاهش ریسک معاملات حائز اهمیت است.