بهره‌برداری از مخازن ذخیره گاز سراجه در تابستان

باشگاه خبرنگاران جوان - بهنام میرزایی در خصوص مهم‌ترین پروژه‌های در دست اجرای سرپرست شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، افزود: شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در آستانه ۲۰ سالگی خود، پروژه‌های بزرگی را تکمیل کرده و فضای همکاری در مجموعه بسیار مثبت است.

به گفته وی، پروژه‌های اصلی این شرکت شامل خط نهم سراسری، فاز دوم ذخیره‌سازی سراجه و فاز دوم شوریجه است که هرکدام نقشی اساسی در تقویت شبکه انتقال و ذخیره‌سازی گاز کشور دارند، خط نهم سراسری انتقال گاز با ۴۰۰ کیلومتر طول در ۴ گستره ۱۰۰ کیلومتری از خرم‌آباد تا کوهدشت در حال اجراست و تاکنون ۲ گستره آن ۹۲ درصد و ۲ گستره دیگر حدود ۸۰ درصد پیشرفت دارند.

وی افزود: با توجه به اهمیت این پروژه، نخستین بازدید کاری من از همین طرح انجام و مشکلات مالی و تأمین اقلام بررسی و تدابیری برای رفع این چالش‌ها اتخاذ شد، این خط انتقال نقش مهمی در تراز انرژی کشور دارد و با اجرای آن، چالش‌های شبکه گاز کشور به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

به گفته وی، افزون بر این، در حوزه خطوط انتقال و ایستگاه‌های تقویت فشار نیز پروژه‌های مهمی در دست اجراست، یکی از این پروژه‌های مهم تکمیل فاز دوم پالایشگاه ایلام است که برای سال ۱۴۰۴ هدف‌گذاری شده و طبق برنامه‌ریزی، در موعد مقرر به بهره‌برداری می‌رسد.

وی اظهار کرد: در عین حال، در نشست اخیر هیأت مدیره، اجرای یک پروژه ۴۰۰ کیلومتری ابلاغ شد که بخشی از خط یازدهم و دوازدهم سراسری به‌شمار می‌آید، این پروژه شامل ۳ ایستگاه تقویت فشار است که یکی از آنها در همین مرحله اجرا و درباره جانمایی ۲ ایستگاه دیگر، بسته به راهبرد شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

میرزایی درباره اهداف احداث خطوط جدید انتقال گاز گفت: هدف از طراحی و اجرای خط یازدهم که مطالعات آن به دلیل انتخاب مسیر مناسب زمان‌بَر شد، تقویت شبکه گاز کشور است. افزون بر این، پروژه خط نهم سراسری نیز در حال اجراست که به موازات خط ششم (خط صادراتی) در حال توسعه است، این خط برای تقویت ظرفیت انتقال گاز در منطقه کوهدشت-خرم‌آباد طراحی شده است.

وی ادامه داد: از دیگر پروژه‌هایی که در اولویت قرار دارد، خط دوم رشت-رامسر است. این پروژه به‌دلیل پیچیدگی‌های مسیر پرتراکم شمال کشور، چالش‌های اجرایی بسیاری دارد، اما پس از نشست با معاون وزیر نفت در امور گاز، تمرکز خود را روی این پروژه قرار دادیم و در حال برنامه‌ریزی برای آغاز آن هستیم. مطالعات اولیه به‌سرعت انجام شده و برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در ۳ ماه آینده مناقصه این خط را برگزار کنیم و عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.

سرپرست شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در خصوص آخرین وضعیت پروژه ذخیره‌سازی گاز سراجه قم با توجه به اهمیت آن برای تأمین پایدار گاز در فصل زمستان نیز اظهار کرد: پروژه فاز دوم ذخیره‌سازی در سراجه قم یکی از مهم‌ترین پروژه‌های شرکت مهندسی در حوزه ذخیره‌سازی گاز است. این پروژه شامل ۲ بخش سطح‌الارضی و تحت‌الارضی است که عملیات اجرایی در بخش سطح‌الارضی تا پایان فروردین به اتمام می‌رسد و بهره‌برداری نهایی از بخش تحت‌الارضی نیز تا مرداد انجام می‌شود.

به گفته وی، این پروژه نقش کلیدی در متعادل‌سازی شبکه گاز دارد. به این صورت که در زمان مصرف پایین (تابستان)، گاز را ذخیره و در دوره‌های اوج مصرف (زمستان) به شبکه تزریق می‌کند. موقعیت راهبردی این پروژه‌ها، آن را به یکی از زیرساخت‌های حیاتی کشور در حوزه انرژی تبدیل کرده است.

وی درباره پروژه فاز دوم ذخیره‌سازی گاز شوریجه هم بیان کرد: پروژه فاز دوم شوریجه در خانگیران، با مشارکت بخش خصوصی و در قالب مدل BOT (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) با شرکت مپنا در حال اجراست. چالش اصلی این پروژه، تأمین مالی از سوی سرمایه‌گذار است که روند اجرای آن را با کندی مواجه کرده است. در تلاش هستیم با هماهنگی صندوق توسعه ملی و تعامل با شرکت ملی گاز ایران این مشکل را برطرف کنیم. با تأمین اعتبار مورد نیاز، پروژه طبق برنامه پیش می‌رود و ظرفیت ذخیره‌سازی گاز کشور به‌طور محسوسی افزایش می‌یابد.

میرزایی در پاسخ به این پرسش که تمرکز شرکت مهندسی و توسعه گاز در سال ۱۴۰۴ بر چه موضوعی است؟ تصریح کرد: این شرکت برنامه‌ریزی کرده است که پروژه‌های خود را در زمان ممکن به بهره‌برداری برساند. به همین دلیل همواره در حال انجام مناقصات و انتخاب پیمانکاران و مشاوران است. یکی از پروژه‌های مهم در دست اجرا، خط دهم سراسری است که در ۲ گستره به پیمانکاران ابلاغ و کار آن آغاز شده است، همچنین پروژه خط نهبندان-سربیشه نیز یکی از پروژه‌های اصلی است که به توسعه شبکه گاز در جنوب شرق کشور کمک می‌کند. برای تسریع در بهره‌برداری این پروژه، فرآیند انتخاب پیمانکار و مناقصه‌ها تسریع شده است.

وی خاطرنشان کرد: در کنار این پروژه‌ها، ایستگاه‌های تقویت فشار نیز به مقدار اجرای خطوط انتقال گاز وابسته‌اند. جانمایی و آرایش این ایستگاه‌ها بر اساس محاسبات هیدرولیکی و ابلاغ‌های شرکت ملی گاز انجام می‌شود. افزون بر اینها، پروژه‌هایی فارغ از خطوط انتقال نیز وجود دارند که می‌توانند به بهینه‌سازی مصرف سوخت کمک کنند. یکی از این پروژه‌ها، طراحی پایه بهینه‌سازی ایستگاه‌های تقویت فشار به روش ORC و SRC است که بر اساس ابلاغیه شرکت ملی گاز ایران انجام شده است. گزارشی را به هیأت مدیره شرکت ملی گاز ایران ارائه دادیم و درخواست کردیم از اگزاست توربین‌ها برای بازیافت انرژی و تولید برق استفاده کنیم. این برق می‌تواند برای مصارف داخلی ایستگاه تقویت فشار استفاده یا به شبکه برق متصل شود.

سرپرست شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران درباره اینکه آیا تحریم‌ها بر اجرای پروژه‌ها و تدابیر استفاده از توان داخلی تأثیری دارد یا نه؟ اظهار کرد: تحریم‌ها قطعاً بر اجرای پروژه‌ها تأثیرگذار بوده است، اما در عین حال موجب شد تا شرکت‌ها و صنایع داخلی به توانمندی‌های خود توجه بیشتری داشته باشند. برای مثال اوایل تأسیس شرکت، توربوکمپرسور‌های مورد نیاز برای اجرای خطوط انتقال کاملاً وارداتی بودند، اما با پیش‌بینی تحریم‌های آینده، تصمیم گرفته شد کمپرسور‌های مورد نیاز به‌صورت داخلی تولید شوند که این اعتماد نه‌تنها به افزایش توانمندی سازندگان داخلی مانند شرکت‌های مپنا و شرکت توربوکمپرسور نفت (OTC) منجر شد، بلکه کیفیت و ظرفیت توربوکمپرسور‌ها را نیز ارتقا داد.

وی افزود: در حوزه خطوط انتقال نیز، پیش از تحریم‌ها، ورق و شمش وارد می‌شد، اما هم‌اکنون شمش با استاندارد X ۷۰ در داخل کشور تولید می‌شود، اینها اقدام‌هایی بزرگ و قابل‌توجهی هستند.

به گفته میرزایی اگرچه تحریم‌ها موجب طولانی‌تر شدن پروژه‌ها و افزایش هزینه‌ها شده، ولی این چالش‌ها ما را وادار کرد بیشتر به توان داخلی توجه کنیم و از ظرفیت داخلی برای پیشبرد پروژه‌ها بهره ببریم.