روایت ماندگار بیداری و بالندگی

باشگاه خبرنگاران جوان - به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، روز دانش‌آموز که هر سال در ۱۳ آبان گرامی داشته می‌شود، یادآور رشادت‌ها و ایثار نسلی از نوجوانان ایرانی است که در سال ۱۳۵۷، هم‌آوا با ملت ایران، فریاد استقلال و آزادی سر دادند؛ روزی که معنای واقعی استکبارستیزی و دفاع از عزت ملی با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در سال ۱۳۵۸ در تاروپود تاریخ انقلاب اسلامی ماندگار شد، اما امسال این روز حال‌وهوای متفاوتی دارد.

دانش‌آموزان به‌ویژه نوجوانانی که در جست‌وجوی هویت و شناخت جهان وسیع‌تری هستند، روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان خاص‌تری را تجربه می‌کنند، زیرا در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و حمله نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به کشورمان، شماری از دانش‌آموزان نیز به شهادت رسیدند. این حادثه، مفاهیم مقاومت، مبارزه با استکبار، ایثار و شعار‌های تاریخی «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» را با عمقی تازه در ذهن و دل نسل جوان زنده کرده است. از همین‌رو، روز دانش‌آموز می‌تواند مناسبت و نقطه آغاز تازه‌ای برای پایبندی محکم‌تر دانش‌آموزان به هویت ایرانی اسلامی‌شان باشد؛ هویتی که رسانه ملی نقشی اثرگذار و سرنوشت‌ساز در تقویت و پاسداری از آن دارد. از سوی دیگر در پرتو تحولات گسترده نظام آموزشی و دگرگونی سریع فضای اجتماعی و رسانه‌ای، مفهوم روز دانش‌آموز بیش از گذشته نیازمند بازتعریف است. امروز این ضرورت احساس می‌شود که دانش‌آموزان بتوانند نیازها، دغدغه‌ها و آرزوهایشان را از دریچه رسانه ملی ببینند و سهم واقعی خود را در تولیدات فرهنگی و رسانه‌ای کشور پیدا کنند. بر همین اساس، صداوسیما در سال‌های اخیر، توجه ویژه‌ای را معطوف به انعکاس مسائل و خواسته‌های جامعه آموزشی، از دانش‌آموزان تا معلمان و اولیای آنان کرده و در مسیر ایجاد زبانی مشترک میان مدرسه و رسانه گام برداشته است. به همین مناسبت، در این گزارش با جمعی از برنامه‌سازان، مدیران شبکه‌های تلویزیونی و رسانه ملی و معاون وزیر آموزش‌وپرورش گفت‌و‌گو کرده‌ایم تا دیدگاه آنان درباره نحوه بازتاب این روز بزرگ و نقش صداوسیما را در برقراری ارتباط با نسل پویای امروز بررسی کنیم.

تصویرگری مفهوم استکبار با زبان هنر و رسانه

علی پارسانیا، مدیر شبکه آموزش سیما، به‌مناسبت روز دانش‌آموز، ۱۳ آبان و سالروز تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، بر ضرورت توجه رسانه ملی به مطالبات و نقش دانش‌آموزان در آنتن تلویزیون تأکید کرد و گفت: زمانی که از دانش‌آموز و سهم او از قاب رسانه سخن می‌گوییم، منظور تنها یک روز خاص یا رویداد تاریخی، چون ۱۳ آبان نیست. هرچند روز دانش‌آموز یکی از بزنگاه‌های مهم برای پرداختن به این قشر به شمار می‌رود، اما توجه به فعالیت‌ها و دغدغه‌های دانش‌آموزان باید همیشگی باشد.

وی افزود: در روز ۱۳ آبان، شبکه آموزش به‌طور ویژه به دغدغه‌های دانش‌آموزان با محوریت استکبارستیزی می‌پردازد. در این روز، تعدادی از برنامه‌های ویژه روی آنتن خواهند رفت که به بازنمایی فعالیت‌ها و ابتکارات دانش‌آموزان و معلمان اختصاص دارند. به گفته پارسانیا، این ابتکارات می‌تواند زمینه‌ساز الگوسازی و الهام‌بخشی برای دیگران باشد.

مدیر شبکه آموزش با بیان اینکه برنامه‌های تبیینی شبکه نیز در این روز رویکرد ویژه‌ای خواهند داشت، اظهار کرد: در قالب ویژه‌برنامه‌ها، تاریخچه نامگذاری روز دانش‌آموز، وقایع منتهی به تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و نقش دانش‌آموزان در مبارزه با استکبار جهانی بررسی و برای جامعه دانش‌آموزی تبیین می‌شود.

پارسانیا با اشاره به نیاز دانش‌آموزان به فضای تبیینی و روشنگری گفت: دانش‌آموزان امروز، به‌ویژه پس از تجربه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، درک عمیق‌تری از مفهوم استکبار پیدا کرده‌اند. آنان می‌دانند چرا ملت ایران شعار «مرگ بر آمریکا» سر می‌دهد و اکنون پرسش‌های متعددی در ذهن دارند که باید ازطریق ابزار‌های آموزشی و رسانه‌ای به آنها پاسخ داده شود.

وی تأکید کرد: ملت ایران بر پایه تجربه تاریخی خود، همواره با استکبار و استعمار در ستیز بوده است. تجربه ده‌ها و بلکه سده‌ها تعامل با غرب نشان داده است که قدرت‌های غربی، به‌ویژه آمریکا، در ظاهر به دنبال همکاری با ملت‌ها هستند، اما در باطن قصد چپاول، سلطه و غارت دارند. دانش‌آموزان باید بدانند که هدف غرب، نابودی هویت ایرانی اسلامی و استقلال کشور است؛ از این‌رو، وظیفه رسانه ملی تبیین این حقیقت برای نسل نوجوان است.

مدیر شبکه آموزش با اشاره به مأموریت برنامه‌های این شبکه در روز دانش‌آموز برای تبیین واقعه ۱۳ آبان به‌عنوان یک مناسبت ملی ارزشمند افزود: رسانه ملی از ظرفیت‌های هنری، ادبی و تصویری گسترده‌ای برخوردار است و شبکه آموزش می‌کوشد با زبان هنر و رسانه، مفهوم استکبار را برای دانش‌آموزان به‌صورت دقیق و ظریف تشریح کند. به اعتقاد او، تبیین هنری و رسانه‌ای مفهوم استکبارستیزی در رسانه ملی جای کار بیشتری دارد و تجربه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه فرصتی مناسب برای تولید محتوا با این محوریت به شمار می‌رود.

پارسانیا تصریح کرد: سخنرانی یا دعوت از مهمان تنها یکی از قالب‌های تبیین‌گری است؛ درحالی‌که می‌توان از زبان هنر، ادبیات و قالب‌های سرگرمی‌محور نیز برای انتقال مفاهیم بهره گرفت. ازاین‌رو، برنامه‌های جدیدی در قالب مسابقه و تولیدات سرگرمی‌محور طراحی شده‌اند که در ماه‌های آینده روانه آنتن خواهند شد. این برنامه‌ها ضمن ایجاد هیجان و نشاط، آگاهی دانش‌آموزان را نسبت به مفاهیم هویت‌بخش، ازجمله استکبارستیزی، افزایش می‌دهند.

وی همچنین با اشاره به برگزاری انتخابات شورای دانش‌آموزی به‌عنوان یکی از رویداد‌های مهم در آبان‌ماه، گفت: پس از روز بسیج دانش‌آموزی و روز دانش‌آموز، از حدود ۲۱ آبان، شبکه آموزش در تعامل با وزارت آموزش‌وپرورش به پوشش ویژه انتخابات شورای دانش‌آموزی می‌پردازد. این شورا بستری برای تمرین مشارکت اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان است و آنان را برای کنشگری در آینده آماده می‌کند.

پارسانیا اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های اساسی «مدرسه تراز سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش»، تبلور فلسفه و نظام سیاسی جمهوری اسلامی در مدیریت مدرسه است. دو بال اسلامیت و جمهوریت که فلسفه سیاسی نظام را شکل می‌دهند، باید در مدارس نمود عینی پیدا کنند.

وی در پایان افزود: انتخابات شورای دانش‌آموزی، با زمینه ذهنی‌ای که دانش‌آموزان در ۱۳ آبان به دست می‌آورند، امسال می‌تواند نتایج ارزشمندتری به همراه داشته باشد. بر همین اساس، شبکه آموزش در عملیات رسانه‌ای خود برای روز دانش‌آموز، زمینه پوشش و ضریب‌دهی به انتخابات شورای دانش‌آموزی را نیز فراهم کرده است.

نمایش گسترده وحدت، انسجام و وفاق ملی

مصطفی آذرکیش، معاون متوسطه وزارت آموزش‌و‌پرورش به‌مناسب ۱۳ آبان و روز دانش‌آموز درخصوص نقش صداوسیما در همراهی با نظام آموزشی کشور گفت: یکی از برنامه‌هایی که وزارت آموزش‌و‌پرورش در قالب تکالیف مربوط به سند تحول بنیادین خود دنبال می‌کند، ایجاد سازوکار تقویت انسجام اجتماعی و وحدت ملی و احیای هویت افتخارآمیز ایرانی اسلامی در دانش‌آموزان و معلمان است که با تأکید بر اجرای سرود ملی، به اهتزاز در آوردن پرچم جمهوری اسلامی ایران در تمام مدارس و... دنبال می‌شود. در ذیل این پرچم، امسال نیز دانش‌آموزان ما با درک عمیق‌تر از شرایط و واقعیت‌های موجود پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، انسجام و وحدت ملی گسترده‌تری را به نمایش می‌گذارند.

معاون متوسطه وزارت آموزش‌و‌پرورش تصریح کرد: در همه استان‌ها، اقوام و جوامع محلی مختلف روز ۱۳ آبان را گرامی می‌دارند و آنچه برای همه ما اهمیت دارد، تقویت هویت ملی و دینی دانش‌آموزان است. دانش‌آموزان نشان داده‌اند که همواره همراه جامعه هستند و افتخارآفرینی‌های آنها را در عرصه‌های گوناگون مشاهده کرده‌ایم؛ بنابراین امسال پیام اصلی روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان وحدت، انسجام و وفاق ملی است. رسانه ملی در طول سال همواره برای دفاع از میهن و بیان دستاورد‌ها و پیشرفت‌های کشور پیشگام بوده و در کنار دانش‌آموزان ما بوده که همیشه پرچم ایران را با افتخارآفرینی‌های علمی، فرهنگی، ورزشی و… به اهتزاز درمی‌آورند.

وی ادامه داد: همه می‌دانند که رسانه‌ها نقش بسیار برجسته‌ای دارند و در سند تحول آموزش‌و‌پرورش به این نقش اشاره شده است. حتی در فصل هشتم سند تحول بنیادین گفته شده که تمام دستگاه‌های اجرایی به‌ویژه صداوسیما در تحقق اهداف سند تحول آموزش‌و‌پرورش باید با این وزارتخانه همکاری کنند. بر این اساس ما ارتباط بسیار خوبی با رسانه ملی داریم، اما نیاز‌های دانش‌آموزان متنوع و متعدد است و بسیار سریع تغییر می‌کند.

آذرکیش افزود: از آنجاکه آموزش از مسئله هوش مصنوعی و دنیای دیجیتال تأثیر پذیرفته، ما نیازمند همکاری رسانه‌ای هستیم تا بتوانیم با تلاشی مضاعف و هم‌افزایی با یکدیگر به جلب اعتماد جامعه دانش‌آموزی بپردازیم. صداوسیما می‌تواند در تکمیل فرایند آموزش دانش‌آموزان مانند دوران شیوع ویروس کرونا همواره در کنار نظام آموزش باشد.

معاون وزیر آموزش‌و‌پرورش متذکر شد: در برنامه تعالی مدیریت مدارس و در بخش بیانیه ارزش‌ها، جایگاه تعلیم و تربیتی نهاد رسانه و فناوری‌های ارتباطی و بهره‌گیری هوشمندانه از آن و مواجهه فعال و آگاهانه مورد تأکید قرار گرفته است. زمانی که از مواجهه فعال و آگاهانه برای پیشگیری و پایش آثار و پیامد‌های نامطلوب صحبت می‌شود، منظور این است که آموزش‌و‌پرورش در همکاری با صداوسیما و استفاده از ظرفیت‌های رسانه ملی متناسب با آنچه در سند تحول به آن اشاره شده تلاش کند و همکاری مضاعفی داشته باشد.

وی تأکید کرد: در فرایند آموزش و یادگیری از ابزار‌های مختلفی استفاده می‌شود. زمانی که مدرسه تلویزیونی شکل گرفت، دانش‌آموزان توانستند تجربه مشترکی از همکاری رسانه ملی و آموزش‌و‌پرورش را احساس کنند. در بسیاری از کشور‌های جهان در شرایط پایدار و عادی نیز از ظرفیت‌هایی مشابه با مدرسه تلویزیونی بهره‌برداری می‌کنند.

معاون متوسطه وزارت آموزش‌و‌پرورش اضافه کرد: در همکاری‌هایی که اخیرا طراحی و تعریف شده، قرار است از ظرفیت رسانه ملی برای تکریم آموزش نیز بهره ببریم. محیط پایه یادگیری، خانواده و مدرسه است. مدرسه مکانی محسوب می‌شود که دانش‌آموزان در آنجا تجربه‌های مختلفی کسب می‌کنند. مدرسه، کانون عرضه خدمات و فرصت‌های تعلیم و تربیتی هم هست. بر این اساس برای مدرسه جایگزین مشخصی وجود ندارد، اما رسانه امکاناتی دارد که می‌تواند در بخش‌های بسیاری به دانش‌آموزان و معلمان کمک کند.

آذرکیش با بیان اینکه در برنامه درسی ملی، یکی از سیاست‌ها تولید مواد و رسانه‌های یادگیری است، اظهار کرد: انواع رسانه‌های یادگیری را می‌توان در توانمندسازی مدرسه برای ایفای نقش اصلی و محوری در مسیر دستیابی به وضع مطلوب در تولید و بهره برداری از مواد و رسانه‌های یادگیری به کار گرفت. رسانه ملی نیز به‌عنوان رسانه مرجع می‌تواند در این مسیر بیشترین کمک را به ما بکند.

افزایش آمادگی ذهنی نوجوانان برای مقابله با استکبار

سیداحسان میرمحمدعلی، تهیه‌کننده برنامه «هم‌شاگردی سلام» در مورد ویژه‌برنامه‌های روز دانش‌آموز و یوم‌الله ۱۳ آبان اظهار کرد: ساختار «هم‌شاگردی سلام» به شکلی است که هر روز برای ما روز دانش‌آموز است. ما در آبان دو مناسبت بسیار مهم و مرتبط با دانش‌آموزان داریم: هشتم آبان سالروز شهادت محمدحسین فهمیده و روز بسیج دانش‌آموزی و ۱۳ آبان که روز دانش‌آموز و تسخیر لانه جاسوسی است. شورای دانش‌آموزی نیز در این ماه برگزار می‌شود و برای دانش‌آموزان و برای شبکه آموزش بسیار مهم است، چراکه فضا و ساختار جمهوری اسلامی ایران را در رده‌های خرد به نمایش می‌گذارد.

وی تصریح کرد: به‌واسطه شورای دانش‌آموزی، فرزندان ما از دوران مدرسه معنای جمهوریت را متوجه می‌شوند و درک درستی از مفهوم انتخابات پیدا می‌کنند. ما روز هشتم و نهم آبان به‌طور کامل به موضوع بسیج دانش‌آموزی و روز دانش‌آموز می‌پردازیم. به احتمال زیاد ویژه‌برنامه‌ای برای ۱۳ آبان داریم، سپس در آخر هفته و ۱۴ و ۱۵ آبان همچنان موضوع برنامه متمرکز بر روز دانش‌آموز و انتخابات شورای دانش‌آموزی است.

این تهیه‌کننده با بیان اینکه شبکه آموزش در دوره تحول نگاهی ویژه به مطالبات دانش‌آموزی داشته است، افزود: مخاطب هدف ما یعنی دانش‌آموزان نیاز‌های مشخصی دارند و ما تلاش می‌کنیم به‌روشنی در مسیر پاسخ به این نیاز‌ها گام برداریم. گروه دغدغه‌مندی در شبکه آموزش به‌صورت پیوسته مسائل دانش‌آموزی را رصد می‌کنند و بیشتر مواردی را مورد تأکید قرار می‌دهند که مغفول مانده است.

میرمحمدعلی ادامه داد: دانش‌آموزان درباره خانواده، چگونگی مواجهه با رفتار‌های معلمان و دوستان، مدیریت درس خواندن، مشارکت در مسئولیت‌های اجتماعی مانند شورای دانش‌آموزی و بسیج و... حتماً سؤالاتی دارند و باید به آنها کمک کرد تا از این دوران به سلامت گذر کنند. شبکه نیز تلاش می‌کند در بزنگاه‌ها و مناسبت‌های مرتبط با دانش‌آموزان، به بهترین شکل ارتباطش را با جامعه هدفش توسعه دهد که در آغاز سال تحصیلی جدید و نوروز دانش شاهد اوج این پیوند و همراهی بودیم.

وی با اشاره به تأثیر جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بر درک عمیق‌تر دانش‌آموزان از مسئله استکبارستیزی، تصریح کرد: امسال دانش‌آموزان از اواسط مهر به فکر روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان و مبارزه با استکبار افتاده‌اند و به هر مدرسه‌ای که می‌رفتیم کاردستی‌هایی حاضر کرده بودند، ویژه‌برنامه‌ای در نظر داشتند و آماده بودند که متفاوت با سال‌های قبل درخصوص اعلام انزجار از استکبار عمل کنند. جنگ تحمیلی ۱۲ روزه ذهن نوجوانان را نسبت به حقیقت مسئله مبارزه با استکبار آماده‌تر کرده است و می‌دانند شعار‌هایی که تاکنون شنیده‌اند چه معنایی دارد. برخی از دانش‌آموزان تجربه شهادت هم‌کلاسی یا دوستان و اقوام خود را داشته‌اند، ازاین‌رو حتماً امسال با آگاهی بیشتری ۱۳ آبان را گرامی می‌دارند.

۱۳ آبان و روایت زنده استقلال‌طلبی نسل ایرانی

زینب حاجی‌علیمحمدی، مدیر گروه تخصصی نقد غرب و هجو غرب‌زدگی به‌مناسبت روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان در خصوص اقدامات کارگروه برای جلوگیری از تهاجم فرهنگی جریان استکبار به هویت نوجوان ایرانی مسلمان گفت: ما سعی کردیم بر چند سرفصل بنیادی تمرکز کنیم. نخست، بازسازی هویت ملی و دینی نوجوان ایرانی با روایت جذاب از مفاهیم ایمان، عزت، مقاومت و امید از زبان خود نوجوان‌ها؛ یعنی تولید آثار نمایشی، پویانمایی و مستند‌هایی که الگو‌های ایرانیِ موفق در عرصه علم، اخلاق و خلاقیت را جایگزین چهره‌های غربی کنند. دوم، سواد رسانه‌ای و مصون‌سازی ذهنی؛ آموزش غیرمستقیم به نوجوانان درباره نحوه تشخیص فریب‌های تصویری، الگوسازی‌های مجازی و مقایسه ارزش‌محور میان فرهنگ ایرانی اسلامی و سبک زندگی مصرف‌گرای غربی.

وی تصریح کرد: در گام بعد، باید سرفصل زیست فرهنگی سالم و مشارکتی تقویت شود؛ یعنی نوجوان صرفاً مخاطب منفعل نباشد، بلکه در مسیر خلق محتوا، قهرمان قصه‌ها و میدان گفت‌و‌گو‌های تلویزیونی و شبکه‌های نوجوان حضور فعال بیابد. برنامه‌های خانوادگی، مسابقات فرهنگی با محور مقاومت و تولیدات دیجیتال با زبان امروزی باید نشان دهند که «مقاومت فرهنگی» نه شعار، بلکه سبک زندگی توانمند ایرانی است. این سرفصل‌ها درمجموع، صداوسیما را از حالت مدافع واکنشی به نقش قرارگاه فرهنگی هدایتگر نسل نوجوان ارتقا می‌دهد.

مدیر گروه تخصصی نقد غرب و هجو غرب‌زدگی درباره چگونگی ارائه الگوی مناسب به دانش‌آموزان برای حفاظت از هویت ملی و دینی بیان کرد: روز دانش‌آموز فرصتی ارزنده برای بازآفرینی تصویر دانش‌آموز انقلابی ایرانی در ذهن نسل امروز است؛ نسلی که در برابر فشار‌های فرهنگی جهانی هم به کنجکاوی و آزادی‌خواهی تمایل دارد و هم نیازمند ریشه‌داری در هویت دینی و ملی خود است. صداوسیما باید با بهره‌گیری از زبان روایت و تصویر مدرن، دانش‌آموز انقلابی را نه به‌عنوان چهره‌ای شعاری، بلکه به‌عنوان جوانی پویا، پرسشگر، خلاق و استعمارستیز معرفی کند؛ کسی که شور اجتماعی را با اخلاق، علم و مسئولیت‌پذیری پیوند می‌دهد. استفاده از فضای جوانانه، همراهی با رسانه‌های نو و روایت‌های مستندنمایشی، می‌تواند دانش‌آموز را از شعار به واقعیت زنده معاصر برساند.

علی‌محمدی اضافه کرد: در گام دوم، رسانه ملی باید نشان دهد که جذابیت جهانی و هویت ایرانی دو قطب متضاد نیستند، بلکه مکمل هم‌اند. دانش‌آموز ایرانی می‌تواند در عین تسلط بر فناوری و علم جهانی، از اصالت فرهنگی خود الهام بگیرد و الگوی مقاومت فرهنگی با نگاه انسانی باشد. تولیدات تلویزیونی و دیجیتال باید به زندگی واقعی نوجوانان ایرانی برگردد: چالش‌های تحصیل، دغدغه عدالت و ظلم‌ستیزی، تلاش علمی و شجاعت در انتخاب مسیر درست. این رویکرد تصویر دانش‌آموز ایرانی را به الگویی بدل می‌کند که در جهان امروز فهم‌پذیر، دوست‌داشتنی و درعین‌حال ریشه‌دار است؛ الگویی که در دل رقابت فرهنگی جهانی، از ایمان و عزت ایرانی پاسداری می‌کند.

وی در پاسخ به پرسشی درباره آمادگی نوجوانان و جامعه دانش‌آموزی پس از تجربه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه برای درک و پذیرش مفاهیم مرتبط با استکبارستیزی اظهار کرد: پس از تجربه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران، بخش درخور توجهی از نوجوانان و جامعه دانش‌آموزی با واقعیت‌های عینی دشمنی استکبار و ماهیت تجاوزگرانه نظام سلطه روبه‌رو شدند؛ این تجربه می‌تواند به‌عنوان نقطه جهش ذهنی و عاطفی در تربیت رسانه‌ای آنان مورد استفاده قرار گیرد. صداوسیما باید این آمادگی را به بستری برای درک عمیق‌تر مفهوم استکبارستیزی هوشمندانه تبدیل کند؛ یعنی به‌جای بازسازی صرف ادبیات ضد دشمن، پیام آن را در قالب مفاهیم انسانی، دفاع از حقیقت، استقلال علمی و آزادی ملت‌ها بازگو کند. برنامه‌های ترکیبی، روایت‌محور و کوتاه‌مدت با زبان نوجوان و استفاده از فضای مجازی، می‌توانند مفهوم مقاومت را از سطح شعار به تجربه زیسته و افتخار ملی تبدیل کنند.

مدیر گروه تخصصی نقد غرب و هجو غرب‌زدگی ادامه داد: در این میان، کارگروه غرب‌زدگی نقشی راهبردی در پالایش و هدایت محتوای رسانه‌ای دارد. این کارگروه باید با رصد مستمر جریان‌های فکری و سبک‌های رسانه‌ای غرب‌محور، عناصر نفوذی در روایت‌های تصویری و زبانی را شناسایی و معرفی و خنثی سازد و هم‌زمان الگو‌های موفق ترکیب جذابیت جهانی با اصالت ایرانی اسلامی را طراحی و ترویج کند. ازطریق همکاری نزدیک با عوامل تولید برنامه‌های نوجوان، کارگروه می‌تواند معیار‌هایی روشن برای تفکیک مرز میان «جذب نوآوری جهانی» و «آسیب فرهنگی» تعیین کند؛ به‌گونه‌ای که جوان ایرانی در فضای پساجنگ، خود را نه در برابر دنیا، بلکه در کنار ارزش‌های عدالت و آزادی ببیند و آن را از منظر فرهنگیِ مقاومت ایرانی تفسیر کند.

علی‌محمدی درخصوص ارائه روایت رسمی صداوسیما از ۱۳ آبان و تسخیر لانه جاسوسی به گونه مؤثر برای نسل جدید، نوجوانان و دانش‌آموزان عنوان کرد: روایت رسمی صداوسیما از ۱۳ آبان و تسخیر لانه جاسوسی باید از شکل صرفاً تاریخی و گزارش‌محور فاصله بگیرد و به روایت زنده و چندلایه هویت استقلال‌طلب و استعمارستیز ایرانی تبدیل شود؛ یعنی حادثه ۱۳ آبان نه صرفاً یک اتفاق سیاسی، بلکه نقطه تولد خودآگاهی نسلی معرفی شود که در برابر سلطه بیگانگان با جسارت و منطق ایستاد. آثار نمایشی می‌توانند با بازسازی فضای پراضطراب و پرشور آن روز‌ها در قالب داستان‌هایی انسانی –مثلاً از زاویه دید دانش‌آموزان، خبرنگاران یا معلمان آن دوران‌– احساس کنجکاوی و هم‌ذات‌پنداری نسل امروز را برانگیزند. استفاده از روش‌های مدرن تصویری، ترکیب پویانمایی و درام مستند و روایت‌های درونی شخصیت‌ها باعث می‌شود که مخاطب نوجوان و جوان از دل یک حادثه تاریخی، پیام جهانی آزادی و عزت ایرانی را درک کند.

وی تأکید کرد: در گام بعد، این بازآفرینی نباید بر محور تقابل ایدئولوژیک پیش برود، بلکه باید تجربه اجتماعی و فرهنگی آن دوران را با زبان امروز ترجمه کند. صداوسیما می‌تواند از قالب‌های پرمخاطب مانند سریال کوتاه، موشن‌کامیک، مستند داستانی یا فضای واقعیت افزوده بهره ببرد تا نسل جدید، حس کند که روحیه ضدوابستگی و مطالبه‌گری جوانان آن زمان، همان روحیه‌ای است که امروز در عرصه‌های علمی، فناوری و فرهنگی ایران ادامه دارد. بدین‌ترتیب، روایت رسمی از ۱۳ آبان به الگویی الهام‌بخش برای نسل مشارکت‌جو و هویت‌طلب امروز تبدیل می‌شود؛ نسلی که با زبان هنر، معنا و میراث انقلاب را در جهان امروز بازتعریف می‌کند. در آثار نمایشی باید نشان داده شود که همان روحیه ۱۳ آبان امروز در قالبِ «عدم تقلید کورکورانه از غرب در سبک زندگی و رسانه» و همچنین «مقابله با نفوذ نرم و فریب الگوریتمی» بروز می‌کند.

الگوبرداری دانش‌آموزان از تولیدات قهرمان‌محور

احسان حسام‌فر، مدیر گروه تولید شبکه نهال درخصوص بازنمایی روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان روی آنتن رسانه ملی و برنامه‌ریزی برای گرامیداشت هرچه باشکوه‌تر این مناسبت‌ها بیان کرد: ما در شبکه نهال همواره به نیاز‌های دانش‌آموزان توجه داریم و برنامه «برپا» یکی از تولیدات شبکه با محوریت دانش‌آموزان است که اتفاقات و جریان‌های گوناگونی را که در یک مدرسه رخ می‌دهد منعکس می‌کند.

وی تصریح کرد: این برنامه ارکان و اهداف سند تحول رسانه ملی ازجمله روایت پیشرفت‌های کشور را نیز در نظر دارد و بخش‌های گوناگون مدرسه را نمایش می‌دهد و مخاطبان دانش‌آموز ما قاب‌هایی از کلاس‌های درس، زنگ ورزش و زنگ تفریح، آزمایشگاه مدرسه و… را مشاهده می‌کنند و ماجرا‌ها و روایت‌های پیشرفت در عرصه‌های مختلف را به آنها عرضه می‌کنیم. فصل جدید این برنامه به‌زودی روانه آنتن می‌شود.

مدیر گروه تولید شبکه نهال با تأکید بر اینکه همه شبکه‌ها تلاش می‌کنند در روز دانش‌آموز و ۱۳ آبان ویژه‌برنامه‌های جذابی را روانه آنتن کنند، ادامه داد: ما از هر فرصتی برای اشاره به نیاز‌های دانش‌آموزان استفاده می‌کنیم. دانش‌آموزان ازطریق تولیدات رسانه ملی می‌توانند با قهرمانانی که در برنامه‌ها شخصیت‌پردازی شده‌اند ارتباط بگیرند و از آنها الگوبرداری کنند. نمونه‌هایی از این الگو‌های قهرمانی را در پویانمایی «ماجرا‌های نوید» مشاهده می‌کنیم.

حسام‌فر توضیح داد: این برنامه به معرفی شخصیت‌های مهم، اثرگذار و متعددی می‌پردازد؛ از سعید کاظمی آشتیانی تا پوریای ولی. معرفی این قهرمانان برای گروه‌های کودک‌ونوجوان یکی از مأموریت‌های ماست و تلاش می‌کنیم به رویکردی مستمر در تولیدات شبکه تبدیل شود تا دانش‌آموزان بتوانند در اوقات فراغت از این تولیدات استفاده کنند و از فواید تربیتی سبک زندگی چهره‌های علمی و فرهنگی بهره‌مند شوند.

وی تأکید کرد: ما معتقدیم الگو‌های پهلوانی و قهرمانی باید به نسل جدید معرفی شوند. ازاین‌رو در ایام جنگ تحمیلی ۱۲روزه همین مسئله را مدنظر قرار دادیم و محتوای آنتن را با رویکرد پهلوان‌محوری و حس‌وحال حماسی مدیریت کردیم. پویانمایی «ماجرا‌های نوید» در آن روز‌ها اکران می‌شد و به معرفی فردوسی و شاهنامه می‌پرداخت و می‌توانستیم ازطریق حس‌وحال این پویانمایی روحیه شجاعت را در بچه‌ها تقویت کنیم. کودکان و نوجوانان نیز از حماسه‌سرایی لذت می‌برند و ما نیز با تولیدات گوناگون روحیه ایران قوی و متحد را تقویت می‌کنیم.

حسام‌فر از اهمیت تولید محتوا‌های مرتبط با کتاب و کتابخوانی به‌ویژه برای دانش‌آموزان ابتدایی نیز نکاتی را بیان کرد و گفت: برنامه «کتاب شیرین» مسابقه کتابخوانی است که دانش‌آموزان ابتدایی را هدف قرار می‌دهد. در این برنامه کتاب‌هایی معرفی می‌شود و پیش از مسابقه برای آن تیزر‌هایی می‌سازیم و دانش‌آموزان ضمن تجربه یک فضای رقابتی سالم و مهیج، با کتاب‌های متعدد و محتوا‌های آموزنده و جذاب کتاب‌ها آشنا می‌شوند.

مدیر گروه تولید شبکه نهال در پایان متذکر شد: دانش‌آموزان به آثاری که درباره پاسداری از وطن و ارزش‌هاست علاقه خاصی نشان می‌دهند و چنین محتوا‌هایی می‌تواند روی شکل‌گیری شخصیت، دیدگاه و هویت آنها اثرگذار باشد. نباید تنها در ایام ۱۳ آبان، روز دانش‌آموز یا شرایط خاص به این نکات توجه داشت و همواره لازم است نیاز‌های دانش‌آموزان، معلمان و مدارس در همه مقاطع به کمک ابزار‌های هنری و رسانه‌ای در تولیدات صداوسیما موردتوجه قرار بگیرد. اکنون نیز تعامل سازنده و بسیار مستحکمی‌بین نظام آموزشی و رسانه ملی برقرار است.