دلاری که دیگر ارزشمند نیست

دونالد ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا در اظهارنظری که تا حدودی با توجه به رفتار‌های گذشته اش در زمان ریاست جمهوری اش در قبال کشور‌های جهان متفاوت بود در سخنرانی اخیر خود از مخالفتش با تحریم‌ها حرف زد.

ترامپ گفت: تحریم‌ها در نهایت دلار و هر آنچه که دلار نماینده آن است را از بین می‌برند.

وی افزود:ما باید به حفظ دلار به عنوان ارز جهانی ادامه دهیم، فکر می‌کنم این مهم است و اگر دلار جایگاه خود را به عنوان ارز جهانی از دست بدهد، فکر می‌کنم معادل باختن یک جنگ خواهد بود.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که طبق گزارش شورای آتلانتیک، سهم جهانی دلار به عنوان ذخیره ارزی جهانی در سال ۲۰۲۴ به ۵۸ درصد کاهش یافته است. این آمار نشان‌دهنده تهدید جدی موقعیت دلار در رأس نظام مالی جهانی است.

امیر علی ابوالفتح در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره این سخن ترامپ اظهار کرد: بخشی از این حرف ترامپ واقعیت است، چه او را قبول داشته باشیم و یا نه برخی از حرف‌هایی که ترامپ می‌زند درست و حقیقت است. یکی از نکاتی که ترامپ به درستی روی آن اشاره کرده،  آن است که تحریمها هژمونی دلار را به خطر می‌اندازد و این  تنها حرف ترامپ نیست و خیلی از اقتصاد دادنهای جهان نیز این حرف را مطرح کردند، حتی وزیر خزانه درای دولت مستقر که از حزب رقیب هم هست به این موضوع اذعان دارد.

آنها می دانند و عنوان می کنند تحریمها باعث می شود اعتماد به دلار به عنوان ذخیره ارزی دولت‌ها زیر سوال برود. واقعیت این است و از سال ۱۹۷۶ تا اکنون ۱۰ درصد استفاده از دلار به عنوان ذخایر ارزی کاهش پیدا کرده. تحریم‌ها در این زمینه اثر گذار است و چون کشور‌های که تحریم می‌شوند خصوصا کشور‌های بزرگ در حد ایران و روسیه و چین که از تولیدکنندگان بزرگ هستند وقتی از بازار رانده شوند استفاده از دلار به عنوان پول مبادله کاهش پیدا می‌کند.

ابوالفتح تاکید کرد: این کشور‌ها برای آن که بقای اقتصادی داشته باشند به سمت شیوه های دیگر ذخیره اقتصادی می‌روند و از ارز‌های دیگری استفاده می‌کنند و یا مبادلات پولی بر اساس ارز‌های واحد و ملی انجام می‌دهند.

وی افزود: هر چه این موارد بیشتر شود سلطه دلار کاهش پیدا می‌کند. قدرتمند‌ترین ابزار حفظ امپراطوری آمریکا نه موشک است و نه ناو‌های بزرگ و نه حضور در سازمان و ملل و نه تولید ناخالص ملی. قدرتمند‌ترین ابزار دلار است هر چه دلار برای آن ها به مخاطره بیافتند امپراطوری ایالت متحده آمریکا به خطر می‌افتد اتفاقی که برای امپراطوری بریتانیا افتاد.

ابوالفتح در انتها گفت: این هشدار را ترامپ داده و البته از زبان افراد دیگر هم مطرح شده، اما باید بدانیم همین آقای ترامپ، سابقه زیادی در تحریم کردن دارد و  باز هم رئیس جمهور شود تحریم می‌کند و این ادعا که تحریم‌ها را برداشته خلاف واقع است.

از رئیس جمهور آمریکا نیز هیچ انتظاری نباید داشته باشیم که به تنهایی بتواند علیه نظم تحمیلی از سوی هیئت حاکمه که تشدید سیاست رژیم تحریمی است مقابله کند یعنی می‌گوید تحریم‌ها را بر می‌دارد، اما نه می‌تواند و نه می‌خواهد و نه اراده اش را دارد.

وی گفت:  این تنها شوی تبلیغاتی برای زمان حال و رای آوردن است و بعد از انتخابات همه چیز فراموش می‌شود.

دونالد ترامپ بعد از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۶ از تحریم‌ها به نحوی که آشکارا با دولت‌های قبل‌تر از او تفاوت داشت استفاده کرد. موسسه حقوقی «گیبسون دان» که در لس‌آنجلس مستقر است سال ۲۰۲۱ گزارش داد که طبق داده‌های گردآوری‌شده توسط این موسسه، دولت ترامپ در دوران ۴ ساله خود در کاخ سفید بیش از ۳۹۰۰ اقدام تحریمی مجزا علیه طرف‌های مختلف انجام داده است.

مطابق این گزارش، مقایسه تعداد اشخاص و نهاد‌هایی که به طور میانگین در هر سال در دوره‌های «جورج بوش»، «باراک اوباما» و «دونالد ترامپ» به فهرست تحریم‌ها اضافه شده‌اند نشان می‌دهد که ترامپ رکورد جدیدی در دفعات استفاده از تحریم ثبت کرده است. به طور مشخص، بوش و اوباما به طور میانگین در هر سال به ترتیب اسامی ۴۳۵ و ۵۳۳ شخص یا نهاد را به فهرست تحریم‌ها اضافه کرده‌اند، حال آنکه این رقم برای ترامپ ۱۰۲۷.۵ بوده است.

بخش زیادی از اقدامات تحریمی دولت ترامپ بعد از خروج آمریکا از برجام، علیه ایران انجام شده است. پامپئو  وزیر خارجه سابق آمریکا در روز‌های پایانی حضورش در این سمت  گفت که دولت ترامپ بیش از ۱۵۰۰ شخص و نهاد را در ایران هدف تحریم قرار داده و ایران را از ۷۰ میلیارد دلار محروم کرده است.

خبرنگار: محمدحسین نیک خوی متین