آمریکا در حال از دست دادن آسیاست

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی‌تبار - در منطقه آسیا-پاسفیک، دینامیک‌های امنیتی و اقتصادی مدت‌هاست که در جهت‌های مختلفی حرکت کرده‌اند، به‌طوری که ایالات متحده نقش ضامن امنیت را بر عهده داشته و رشد اقتصادی چین، اقتصادهای منطقه را به‌طور فزاینده‌ای به هم نزدیک کرده است. با این حال، سیاست ایالات متحده در منطقه عمدتاً ثابت مانده است. با این وجود، تحت ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، تنش‌هایی به‌وجود آمده است که ناشی از تعرفه‌ها، انتقاد از متحدان و عقب‌نشینی از ارزش‌ها و نهادهای پس از جنگ جهانی دوم است، که این موضوع انتخابی "یا-یا" بین ایالات متحده و چین برای منطقه ایجاد کرده است. فارن پالسی گزارش کرده است که این تغییرات به‌طور چشمگیری وضعیت استراتژیک آسیا را پیچیده کرده است.

تا به امروز، سیاست امنیتی ایالات متحده در آسیا نسبتاً تحت تأثیر سیاست‌های ترامپ قرار نگرفته است و تلاش‌هایی برای اطمینان‌بخشی به متحدان، نظیر سفر وزیر دفاع پیت هیگست به منطقه، ادامه دارد. همکاری‌های نظامی همچنان ادامه دارد، به‌ویژه در پاسخ به اقدامات فشاری چین. با این حال، موضع اقتصادی ایالات متحده تحت ترامپ، ثبات منطقه را تضعیف کرده است، چرا که تعرفه‌های تهاجمی، اختلافات تجاری و دستورکار "آمریکا اول" ایجاد تناقضاتی کرده و مانع توسعه سیاست‌های منسجم شده است. فارن پالسی همچنین اشاره کرده است که این تناقضات به تضعیف روابط اقتصادی و تجاری ایالات متحده با کشورهای آسیایی منجر شده است.

ایالات متحده در هفت دهه گذشته پشتوانه صلح و رفاه در آسیا بوده است و از طریق سیستم مالی باز و تحت رهبری ایالات متحده، تضمین‌های امنیتی را ارائه کرده و رشد اقتصادی را هدایت کرده است. با این حال، ظهور چین و جهانی‌شدن این رابطه هم‌افزایانه را تضعیف کرده است. ایالات متحده اکنون از منطقه خود را حاشیه‌ای کرده است، زیرا در توافقات تجاری کلیدی همچون پیمان جامع و پیشرفته مشارکت ترانس‌پاسفیک (CPTPP) یا شراکت جامع منطقه‌ای اقتصادی (RCEP) حضور ندارد، در حالی که چین به بزرگ‌ترین شریک تجاری بسیاری از کشورهای منطقه تبدیل شده است. به گزارش فارن پالسی، چین در حال تقویت موقعیت خود به عنوان قدرت اقتصادی غالب در منطقه است.

سیاست‌های اقتصادی ترامپ، از جمله تعرفه‌ها و خروج از توافقات بین‌المللی، کشورهای آسیایی را به سوی چین سوق داده است که به‌طور فعال در حال تقویت روابط اقتصادی خود با منطقه است. جدایی اقتصادی ایالات متحده و چین، دو قدرت بزرگ اقتصادی جهانی، عملیات‌های تجاری در سراسر آسیا را مختل کرده است. این جدایی اقتصادی، همراه با اقدامات یک‌جانبه ترامپ، اعتماد به ایالات متحده به عنوان یک شریک قابل اعتماد را کاهش داده است و برخی از رهبران منطقه اکنون ایالات متحده را به عنوان نیرویی مخل در نظر می‌گیرند. فارن پالسی گزارش کرده است که این روند ممکن است در درازمدت به تغییرات جدی در ساختار تجاری منطقه منجر شود.

در حالی که کشورهای آسیایی در تلاش‌اند تا این تغییرات را با تلاش برای دستیابی به توافقات تجاری جدید به منظور کاهش تعرفه‌های ایالات متحده مدیریت کنند، به احتمال زیاد آنها نخواهند توانست کسری‌های تجاری خود را با ایالات متحده حذف کنند. استراتژی ترامپ به‌دنبال قطع ارتباط تجاری منطقه با چین است، اما این امر می‌تواند مراکز تولیدی منطقه را بی‌ثبات کند و منجر به هم‌راستایی بیشتر با چین شود. طبق گزارش فارن پالسی، چنین تحولی می‌تواند به تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی منجر شود.

تغییر در سیاست ایالات متحده همچنین روند "دلارزدایی" را تسریع کرده است، زیرا کشورهای آسیایی به تدریج اعتماد خود را به ایالات متحده به عنوان مقصدی امن برای سرمایه‌گذاری از دست می‌دهند. روابط اقتصادی رو به رشد منطقه با چین و تلاش‌ها برای تضمین توافقات تجاری جایگزین، سیگنالی از روند گسترده‌تری در جهت جدا شدن از نفوذ ایالات متحده است. فارن پالسی به این نکته اشاره کرده است که این روند ممکن است فشارهایی جدی بر وضعیت اقتصادی ایالات متحده وارد کند.

تنش‌های جاری تجاری ایالات متحده و چین، ائتلاف‌های اقتصادی و استراتژیک آینده در آسیا-پاسفیک را پیچیده کرده است. نفوذ روزافزون چین و تلاش‌های آن برای دستیابی به توافقات تجاری، نظیر CPTPP، منطقه را به سمت هم‌راستایی‌های اقتصادی جدید سوق می‌دهد. کشورهای اروپایی و آسیایی به‌طور فزاینده‌ای در حال بررسی همکاری‌های جدید با چین هستند که ممکن است تحولات بلندمدت در نظم اقتصادی جهانی به‌دنبال داشته باشد. فارن پالسی گزارش کرده است که این تحولات ممکن است به تغییراتی عمده در نظم جهانی اقتصادی منجر شود.

رویکرد ایالات متحده به چین و موضع تهاجمی تجاری آن ممکن است نهایتاً چین را مجبور کند تا سیاست‌های خود را بازنگری کند، اما این تنش‌ها به‌راحتی حل نخواهند شد. رقابت میان این دو قدرت همچنان به گسترش بی‌اعتمادی‌های منطقه‌ای و اقتصادی دامن خواهد زد و کشورهای منطقه برای حفظ روابط متوازن با چین و ایالات متحده در حال توازن‌سازی خواهند بود. طبق گزارش فارن پالسی، این رقابت احتمالاً به ادامه عدم ثبات در منطقه منجر خواهد شد.

در نهایت، آینده روابط ایالات متحده و چین و نقش ایالات متحده در آسیا-پاسفیک بستگی به چگونگی شکل‌گیری این دینامیک‌های رقابتی خواهد داشت. به‌طور فزاینده‌ای، با کاهش اعتماد به ایالات متحده، نفوذ چین در منطقه بیشتر خواهد شد و چشم‌اندازی پیچیده‌تر و نامطمئن‌تر در صحنه جغرافیای سیاسی آسیا به‌وجود خواهد آمد. فارن پالسی پیش‌بینی کرده است که این تحولات می‌تواند به تغییرات عمده‌ای در وضعیت سیاسی و اقتصادی آسیا در آینده نزدیک منجر شود.