نمایشگاه فناوری نانو از روز گذشته آغاز به کار کرده و ایران بر اساس تحلیل‌های سازمان‌های بین‌المللی جزو یکی از کشور‌های پیشرفته در این زمینه است. بر اساس گزارش‌های دبیر ستاد توسعه فناوری نانو؛ در کشور حدود ۱۶۰۰ محصول نانویی تولید می‌شود و سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱ حجم بازار محصولات نانویی تولید داخل بالغ بر ۱۰۰ رشد داشته است. حجم صادرات این محصولات هم در این بازه زمانی با رشد صدرصدی همراه بوده است.

عماد احمدوند دبیر ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو با حضور در شبکه خبر با اشاره به توسعه بازار فناوری نانو به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه و تاثیر استفاده از فناوری‌های نانو در افزایش بهره‌وری و افزایش صادرات در کشور گفت: نانو به دو بخش فناوری نانو و محصول نانو تقسیم می‌شود. فناوری نانو؛ توانمندی، کارکردن در مقیاس نانو متر و یک تعداد اتم مولکول که حدود ۱ میلیاردم ۱ متر می‌شود یک نانو متر است. فناوری نانو در تمام حوزه‌های صنعتی کاربرد دارد و در هر زمینه‌ای از صنعت مانند سلامت، عمران، پتروشیمی، کشاورزی، بهداشت و منسوجات و ... قابل استفاده است.

او افزود: اگر بخواهیم محصولاتی با کیفیت و کارایی بالاتری داشته باشیم؛ یکی از مهم‌ترین مسیر‌ها این است که از محصولاتی که در آنها از فناوری نانو استفاده شده بهره بگیریم. در حوزه سلامت، دارو‌هایی وجود دارد که عمده آنها مخصوصا در حوزه شیمی درمانی جزو اصلی یک ماده شیمیایی است که روی سلول‌های سرطانی قرار می‌گیرد و نه تنها روی سلول سرطانی تاثیر می‌گذارد بلکه باعث از بین رفتن سلول سالم و ریزش مو نیز می‌شود. حال اگر از مقیاس نانو متر در این دارو‌ها استفاده شود و جنس کپسول مورد نظر را از این فناوری گرفته شود این دارو تنها بر روی سلول بیمار اثر گذاشته و آزاد شود و دچار آسیب به دیگر عضای بیمار نمی‌شود.

احمدوند بیان کرد: خروجی این عمل تولید یک داروی نانومتری که اثرات درمانی بهتر و آسیب کمتری به دنبال دارد. ما در عمده صنایع مانند خودرو سازی، چنپ، نیروگاه‌ها و تولید انرژی قطعاتی وجود دارد که در تماس با یکدیگر دچار سایش می‌شوند و برای رفع این اثر سایش قالب‌هایی را با استفاده از فناوری نانو تولید شده که مقاومت آن‌ها را بیشتر و طول عمر آنها را در برابر خوردگی افزایش می‌دهد. مته‌های حفاری صنعت نفت از دیگر صنایعی است که با قرارگیری قالب‌های نانویی، باتوجه به شرایط دمایی و فشار چاه نفت این قالب‌ها حدود ۸ الی ۱۰ برابر طول عمر و مقاومت ایجاد می‌کنند.

او ادامه داد: کشور ما حدود ۲۰ سال است که وارد فضای توسعه فناوری نانو شده و در طی این سال‌ها چند مرحله توسعه نانو گذرانده شده است. این حوزه نیاز به محققین عمیقی را می‌طلبد که در حال حاضر دانشگاه‌های کشور در طول این دو دهه نقش موثری در این موضوع داشته‌اند. بالغ بر ۴۲ هزار محقق در کشور از مقطع کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیات علمی در این حوزه در شاخه‌های مختلف پژوهش‌های علمی انجام داده اند. مرحله دیگر این حوزه منبع انسانی است که کشور از این مقطع نیز عبور کرده است. تقریبا بالغ بر ۱۶۰۰ محصول مورد تایید ستاد نانو قرار دارد که تاییدیه نانو مقیاس دریافت کرده اند و در آنها از فناوری نانو استفاده شده است. 

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو و میکرو گفت: در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۲ هزار میلیارد تومان حجم فروش محصولات مبتنی بر فناوری نانو ساخت داخل بوده که نسبت به سال قبل رشد ۱۰۴ درصدی را به دنبال داشته است که ۹ درصد آن شامل صادرات این محصولات می‌شود. در سال ۱۴۰۲ تقریبا ۱۴۵ میلیون دلار صادرات محصولات نانویی در داخل بوده که رصد ۱۱۰ درصدی را به خود اختصاص داده است. این رشد نشان می‌دهد که جریان توسعه فناوری نانو در کشور ما در طول دو دهه گذشته مسیر از علم به فناوری و به محصول و بازار و اقتصاد را طی می‌کند.

او اظهار کرد: باتوجه به سند نانویی که در کشور وجود دارد، از سال ۱۳۸۴ تا به کنون ما ۲ دوره سند ۱۰ ساله در کشور را گذرانده‌ایم و در حال حاضر کشور سند ۱۰ ساله سوم را اجرا می‌کند که تا افق ۱۴۱۲ در آن دیده شده است. حوزه اثر گذاری اقتصادی و اجتماعی یکی از شاخه‌هایی بوده که تمرکز نانو بر روی این حوزه است.