به صورت کلی گفتاردرمانگران می‌توانند به ارزیابی و درمان هر گونه اختلالات گفتاری و زبانی از سنین کودکی تا بزرگسالی بپردازند . گستردگی فعالیت در این رشته می‌تواند برای هر شخصی جذاب باشد چرا که گفتاردرمانگران می‌توانند بر اساس علاقه خود در هر کدام از حیطه های رشته به صورت تخصصی مشغول به فعالیت شوند . در زیر به بررسی و معرفی مختصر چند حیطه از اختلالات گفتاری و زبانی مرتبط با رشته گفتاردرمانی می‌پردازیم تا بیشتر با این رشته از توانبخشی آشنا شویم :

اوتیسم : یکی از اختلالات روانپزشکی نسبتا شایع و رو به رشد در کودکان، که گفتاردرمانگران به بازتوانی اختلالات گفتاری و زبانی در آن میپردازند

لکنت : علامت های آشکاری چون تکرار، کشیده گویی و قفل که می‌تواند حکمی بر بروز لکنت در کودکان باشد

تاخیر های رشدی : هر گونه تاخیرهای گفتاری و زبانی در کودکان را باید جدی گرفت و سریعا برای بررسی های دقیق تر به گفتاردرمانگر مراجعه نمود .

اختلالات تولیدی و تلفظی : ناتوانی در تلفظ صحیح حروف و تاخیر نسبت به سن رشدی خود را نیز می‌توان با کمک گفتاردرمانی برطرف نمود .

نقص توجه و بیش فعالی : درگیر بودن اختلالات گفتاری و زبانی در این کودکان باعث می‌شود تا گفتاردرمانگران در این حیطه به این کودکان بتوانند کمک کنند .

اختلالات یادگیری : هرگونه مشکلات یادگیری در سنین پیش دبستانی و مدرسه نیز می‌تواند به کمک گفتاردرمانگران برطرف یا بازتوانی شود .

و اختلالات دیگری چون : شکاف لب و کام ، کم توانی ذهنی ، کودکان دارای آسیب های شنوایی، اختلالالت بلع ، اختلالات صوتی ، فلج مغزی، آفازی و ....

علایم واضح اوتیسم

بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در درجه اول با چالش های اجتماعی و مشکل در تعاملات روبرو می شوند؛ این مشکلات به دلیل تفاوت در درک آن ها از محیط و احساسات دیگران، نقص در پردازش های حسی و وجود رفتارهای تکراری و غیرمعمول مشاهده می شوند. بیماران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولا از نظر مهارت­‌های اجتماعی و ارتباطی دچار مشکل هستند. آن­ها رفتارهای ثابتی را دائما تکرار می­‌کنند و نسبت به تغییرات روزمره پذیرش ندارند. بسیاری از افراد مبتلا به ASD از نظر یادگیری، تمرکز و واکنش به اطراف با انسان­‌های عادی تفاوت‌­‌هایی دارند.

علائم مشترک بین بزرگسالان مبتلا به اوتیسم:

• چالش های ارتباطی و تعاملی: مشکل در شروع و ادامه مکالمات با دیگران و نقص در درک زبان بدن و حالات چهره ای آن ها وجود دارد. الگوی صحبت یکنواخت و بدون آهنگ خاصی پیش می رود. تماس چشمی برقرار نمی کنند و در دوست یابی و برقراری ارتباط با افراد جدید دچار چالش می شوند
• مشکل در روابط عاطفی: در تنظیم احساسات خود و پاسخ به احساسات دیگران و همدردی با آن ها مشکل دارد. به دلیل مشکل در درک ارتباط غیرکلامی در روابط احساسی خود چالش دارند و معمولا روابطشان عمر زیادی ندارد.
• مشکلات گفتار و زبان : اگر فرد بزرگسال مبتلا به اوتیسم نتواند صحبت کردن خود را کنترل مدیریت کند، با مشکلات بزرگی روبرو خواهد شد.
• علایق خاص و محدود: این افراد در زمینه های خاص و محدودی مانند تاریخ، کتاب، سرگرمی، ریاضیات و ... علاقه شدیدی از خود نشان می دهند.
• اختلال در یکپارچگی حسی: حساسیت بیش از حد یا کمتر از حد به محرک های حسی مانند بو، درد، صدا و لمس دارند.
• اختلالات اضطرابی و اختلال خواب
• عدم انعطاف پذیری نسبت به تغییرات: افراد مبتلا به اوتیسم تمایل زیاد به یکنواختی و نظم خاص در روتین های روزمره دارند و با تغییر در این شرایط دچار سردرگمی می شوند.
• دست و پا چلفتگی
• نیازمند مرتب کردن ایتم ها در یک ترتیب و ردیف خاص و تکراری
• فقدان تئوری ذهن: افراد مبتلا به اوتیسم در درک احساسات طرف مقابل و پیش بینی دیدگاه آن ها در شرایط مختلف با چالش روبرو هستند.

تشخیص اوتیسم در بزرگسالان

معیارهای مشخص و قطعی برای تشخیص این اختلال در بزرگسالی وجود ندارد اما متخصصین مربوطه با مشاهده بخشی از تعاملات و مصاحبه با این افراد می توانند تشخیص مناسبی درین باره بدهند. تشخیص درست این اختلال و انجام اقدامات لازم و مشورت با درمانگران در بهبود کیفیت زندگی و پیشرفت این افراد در حیطه های مختلف کمک کننده است.

مزیت تشخیص اوتیسم در بزرگسالی

این تشخیص ممکن است برای چالش هایی که فرد با آن ها روبرو بوده است، تسکین بخش باشد. همچنین در ایجاد درک بهتر و حمایت مناسب توسط اعضای خانواده و دوستان و همکاران کمک کننده خواهد بود. ممکن است دسترسی به خدمات و دریافت مزایای موجود  را تسهیل کند.