اساساً منطقه‌ای به نام «محروم» نداریم/ تمام خاک این سرزمین، سرشار از ظرفیت‌های بالقوه‌ است

باشگاه خبرنگاران جوان - عبدالکریم حسین‌زاده  معاون رئیس جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور با اشاره به اقدامات معاونت متبوع خود در دولت چهاردهم بیان کرد: اکنون حدود شش ماه است که از حضورم در «معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم» ریاست جمهوری می‌گذرد. در روز نخست نیز که من وارد این عرصه شدم، همین پرسش‌ها مطرح بود. گفته می‌شد که معاونتی ذیل معاونت اول وجود دارد یا دستگاه‌های مختلف در حال انجام وظایف خود هستند. اما حقیقت امر این است که جناب رئیس‌جمهور اعتقادی داشتند مبنی بر اینکه باید یک نهاد و یک ساختار ضابطه‌مند و صحیح به وجود آید که به صدای بی‌صدایان تبدیل شود؛ به مرکز توجه به افرادی مبدل گردد که احیاناً در حاشیه قدرت، سیاست، اقتصاد یا اجتماع قرار گرفته‌اند و این امر، طیف عظیمی از افراد جامعه را در بر می‌گرفت؛ چه مردمانی که ساکن روستاها هستند و چه افرادی که در مناطق کم‌برخوردار زندگی می‌کنند و حیات خود را به سر می‌برند.

وی ادامه داد: من پیش از هر چیز خدمتتان عرض می‌کنم که این معاونت و این نهاد، ضد موازی‌کاری است. اساساً عین موازی‌کاری نیست. یکی از دردهای اساسی که در کشور ما وجود داشته، این است که ما یک حکمرانی یکپارچه و یکدست در عرصه توسعه روستاها و همچنین بهبود شرایط زیست در مناطق کم‌برخوردار نداشته‌ایم. اساساً در حوزه توسعه روستا، ما ۳۲ دستگاه داریم. در حوزه گروه‌های مختلفی که به صورت جهادی، خیریه و... فعالیت می‌کنند، چندین ده هزار گروه مختلف داریم. هنگامی که رهبریتی برای این گروه‌ها و برای این سازمان‌های مختلف وجود نداشته باشد، در اینجاست که در خلأ نبودِ یک سازمانِ نظارت‌گر، یک سازمانِ سیاست‌گذار و یک سازمانِ برنامه‌ریز، امکان موازی‌کاری‌ها به وجود می‌آید. شأن نزول و یا تشکیل این معاونت این بوده است که باعث شود هم‌افزایی در میان همه این انرژی‌ها و قدرت‌های مختلفی که وجود دارند، ایجاد گردد. ما در موارد بسیاری مشاهده کرده‌ایم که بهره‌وری، نمی‌گویم صفر شده، ولی به دلیل وجود همین موازی‌کاری‌ها بسیار کاهش یافته است. من برایتان مثال می‌زنم. در حوزه زیرساخت‌هایی  مانند آب، برق، گاز، اینترنت و بسیاری از مسائل دیگر، ما نمی‌آییم شاخص‌های برخورداری استان‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنیم و سپس نظام توزیع ثروت و نظام توزیع بودجه‌ایِ ما بر این اساس باشد که ببینیم کدام استان‌ها میزان بهره‌برداری‌شان از مد یا میانه کشوری پایین‌تر است تا ابتدا این استان‌ها را به میانگین کشوری برسانیم و بعد مجدداً به سراغ سایر استان‌ها برویم.

حسین زاده افزود: من استانی را سراغ دارم که درصد برخورداری آن به عنوان مثال از آب روستایی یا درصد تنش آب روستایی‌اش بسیار بالا است. در مقابل، استانی داریم که درصد تنش آب روستایی در آن بسیار پایین است. اما می‌آییم و توزیع اعتبارات متوازن در کشور را به صورت کاملا برابر میان استان‌ها تقسیم می‌کنیم و در واقع این عمل، به این نابرابری دامن می‌زند. به فرمایش شهید بهشتی، فضا را نباید به گونه‌ای ترتیب دهیم که ثروتمندان، ثروتمندتر و فقرا، فقیرتر شوند. در واقع، وجود ما در این معاونت برای ایجاد یک ساختار هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده است که میان همه این دستگاه‌ها سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌کند تا آنها بتوانند فعالیت خود را به درستی انجام دهند. من در موارد بسیاری به دوستان عزیزمان نیز متذکر شده‌ام که ما نیامده‌ایم تا در امور شما دخالت کنیم. اساساً نیامده‌ایم که وظیفه شما را انجام دهیم. ما آمده‌ایم تا سیاست‌گذاری کنیم که اگر کارها به نحو صحیحی انجام پذیرد، کشور منفعت خواهد برد. در استانی، در سنوات گذشته، حدود ۴۰۰ روستا که تمام شاخص‌های برخورداری را داشته‌اند، خالی از سکنه شده‌اند. پس در واقع این امر می‌طلبد که نگاه به این معاونت اصلاح شود. شما فرمودید که به عنوان مثال وزارت نیرو در حوزه آب، بودجه را به صورت متوازن تقسیم می‌کند، در صورتی که یک منطقه بیشتر نیاز دارد و منطقه‌ای دیگر کمتر. معاونت توسعه روستایی می‌آید و این سیاست یکپارچه را به انجام می‌رساند تا بتواند در پیاده‌سازی وظایفشان، حتی به خود دستگاه‌ها نیز کمک کند.من زمانی جمله‌ای را بیان می‌کردم؛ می‌گفتم که یکی از معضلات اساسی ما این است که آمایش سرزمین در ایران متولی ندارد. حداقل امروز می‌توانم این را ادعا کنم که با به وجود آمدن «معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم»، حداقل در این دو حوزه، ما برای آمایش سرزمین هم مجری هستیم و هم ناظر؛ و دستگاه‌های اجرایی می‌بایست فعالیت خود را در چارچوب شاخص‌ها و سنجش‌های موجود به انجام رسانند.

معاون رئیس جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور خاطر نشان کرد: ما اعتبارات خود را به عنوان اهرم به کار می‌گیریم تا بتوانیم در سهمی از مشارکت اعتباری که داریم، با دستگاه‌ها سهیم شویم و آن‌ها را در مسیر هدفمند کردن این اعتبارات جهت‌دهی کنیم.

من خدمت جناب رییس جمهور عرض کردم. گفتم در پایان راه ما باید به دو مسئله دست یافته باشیم: نخست اینکه توسعه روستایی و مناطق محروم را تا چه میزان متوازن کرده‌ایم، یعنی این عدم برخورداری‌ها را متوازن ساخته‌ایم  و دوم اینکه تا چه میزان توانسته‌ایم یک حکمرانی یکپارچه در این دو حوزه به وجود آوریم. من فکر می‌کنم که این دو، مأموریت نهایی این معاونت خواهد بود و بایستی در خصوص آن، هم به ملت عزیز ایران و هم به شخص رئیس‌جمهور پاسخگو باشیم.  اینها هر دو در مسیر توسعه هستند. هر دو در مسیر توسعه. ما با یک تغییر پارادایم، در واقع یک تغییر ریل ایجاد کرده‌ایم. ملاحظه بفرمایید، من شخصاً جزو افرادی هستم که از واژه «محرومیت‌زدایی» حقیقتاً بیزارم. ببینید، در این ایام من به استان خوزستان، بوشهر، چهارمحال و بختیاری و خراسان جنوبی سفر کرده‌ام. سفر اخیر من به استان کردستان بوده است. ببینید، کردستان بر روی طلا خفته است. ما اساساً منطقه‌ای به نام «محروم» نداریم. وجب به وجب خاک این سرزمین، سرشار از ظرفیت‌های بالقوه‌ای است که ما نتوانسته‌ایم آن‌ها را احیا کنیم. تغییر پارادایمی که ما ایجاد کرده‌ایم، این است: در نظام برنامه‌ریزی معاونت ما، دیگر بر روی «نداشته‌ها» برنامه‌ریزی نمی‌کنیم. اینکه منطقه‌ای آب، برق یا گاز ندارد، در اولویت دوم قرار می‌گیرد. اولویت نخست این است که آن منطقه «چه چیزی دارد» تا ما برویم و با سرمایه‌گذاری بر آن ظرفیت بالقوه، آن را بالفعل و به ثروت تبدیل کنیم. ما معتقدیم اگر آن‌ها را به آن ثروت برسانیم، خودشان می‌توانند بسیاری از این زیرساخت‌ها را ایجاد کنند.