همبستگی ایران رمز پیروزی در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه / بخش عظیمی از جامعه‌ی ما در ناامیدی دشمن نقش داشت

باشگاه خبرنگاران جوان - محمود حیدری دیپلمات و سفیر پیشین ایران در بوسنی و هرزگوین و همچنین دستیار وزارت خارجه در گفت و گوی ویژه خبری با اشاره به همبستگی ملت ایران در جریان تجاوز ۱۲ روزه به خاک ایران بیان کرد: باید توجه داشت که هر سرزمینی، کشور نیست و هر جمعیتی را نیز نمی‌توان ملت نامید. برای آنکه یک جمعیت به ملت تبدیل شود، لازم است مجموعه‌ای از مؤلفه‌ها شکل بگیرد: تاریخ مشترک، فرهنگ مشترک، آداب و رسوم مشترک، سنن مشترک، زبان مشترک، مفاخر و ...   باید شکل بگیرند و هر میزان که این مؤلفه‌ها بیشتر باشند، غنای آن ملت و عیار آن بیشتر می‌شود.ملت ایران، تمامی اینها را داشته است. به عنوان مثال، من زمانی در حدود سال‌های ۷۲ و ۷۳، برای یک مأموریت سه یا چهار ساله در آفریقای جنوبی بودم؛ این دوره پس از اضمحلال آپارتاید و زمانی بود که آقای نلسون ماندلا، رهبر سیاه‌پوستان و مبارزات آزادی‌بخش، به قدرت رسیده و رئیس‌جمهور شده بود. شکافی عمیق در آن جامعه وجود داشت. در آن زمان، واژه‌ای را با عنوان «ملت‌سازی» (Nation-building) مطرح کردند. یعنی در این کشور باید فرآیند ملت‌سازی صورت بگیرد. چرا؟ زیرا در مؤلفه‌هایی که برشمردم، میان این جمعیت تفاوت‌های بسیاری وجود داشت. آن عاملی که قرار است اینها را به یکدیگر پیوند دهد، ضعیف است و باید ایجاد شود.

وی ادامه داد: این موضوع فقط به آفریقای جنوبی محدود نمی‌شود. من نمی‌خواهم نام ببرم، اما کشور‌های دیگری را نیز می‌شناسم که یا کلاً نیازمند شروع این فرآیند ملت‌سازی هستند، یعنی مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده‌ی ملت باید در آنها ایجاد شود – برای مثال، روز مشترک ندارند، زبان مشترک ندارند، و اهداف و منافعشان را مشترک تلقی نمی‌کنند و این موارد باید شکل بگیرد – یا آنکه این مؤلفه‌ها وجود دارند، اما نیازمند تقویت هستند. ملت ایران به لحاظ تاریخی، که این بحثی محدود به امروز و دیروز نیست، یک بنیاد و شالوده‌ی (فونداسیون) قوی در این زمینه دارد. سعدی، حافظ، مولوی، فردوسی و شاهنامه‌اش، ملاصدرا، ابوعلی سینا، تخت جمشید، حرم مطهر رضوی، عالی‌قاپو، بیستون، چهل‌ستون، شعر، ادبیات، فلسفه و عناوین بسیار دیگری که می‌توان برشمرد و روی آنها کار کرد، در طی قرون مختلف، از جمعیت ما یک ملت ریشه‌دار، قوی و غنی ساخته‌اند. البته باید عرض کنم وقتی می‌گوییم یک ملت در این زمینه‌ها اشتراکاتی دارد، این بدان معنا نیست که در همه‌چیز مشترک است. به هر حال، ملت، تنوع و تکثر دارد؛ می‌تواند شامل مذاهب مختلف، اقوام گوناگون، زبان‌های متفاوت و حتی خط‌مشی‌های سیاسی متفاوت و جریانات مختلف باشد. اما آنچه مهم است، وجود یک چتر فراگیر به نام «ملت» است که بتواند تمام این تنوع‌ها و تکثر‌ها را ذیل خود جای دهد.

حیدری افزود: عامل دیگری که گاهی به این فرآیند سرعت می‌بخشد، «تهدید مشترک» است. یعنی در یک مقطع زمانی، ممکن است تهدیدی مشترک به وجود آید و روح جمعی این ملت احساس کند که مورد تجاوز و تهدید قرار گرفته است. این امر نیز می‌تواند به انسجام سرعت دهد؛ این همان موضوعی بود که در آن جنگ دوازده روزه اتفاق افتاد. یعنی مردم ما احساس کردند که دشمنی به آنها تجاوز کرده  و جنگ و حمله را تحمیل کرده است؛ دشمنی که به دنبال فروپاشی کشور است و کلیت یک جامعه و ملت را مورد هجمه قرار داده است؛  لذا این اراده‌ی جمعی در اکثریت قاطع ملت شکل گرفت تا این توطئه و دسیسه‌ی دشمن را ناکام بگذارند، دشمن را ناامید کنند و چنین نیز کردند؛ من می‌خواهم بر این نکته تأکید کنم که بخش عظیمی از جامعه‌ی ما در این موضوع و در ناامید کردن دشمن نقش داشت. هنگامی که می‌گوییم بخش عظیم یا قاطبه‌ی جامعه‌ی ما نقش داشت، منظور ما فقط حزب‌اللهی‌ها و بسیجی‌ها و... نیست.