تقویت حافظه، یکی از عواملی است که در حفظ قابلیت‌های شناختی، هویت و هم‌چنین، دستاوردهای فردی اهمیت زیادی دارد. با به‌طورکلی، حافظه از مهم‌ترین جنبه‌های عملکردی مغز بوده و نقش موثری در انجام فعالیت‌های روزمره دارد. مغز که مسئول حفظ، پردازش و یادگیری اطلاعات روزانه است، ممکن است با افزایش سن، قدرت آن کاهش پیدا کرده و فرد دچار آلزایمر یا فراموشی شود.

بنابراین برای تقویت حافظه، می‌توان از روش‌هایی مانند رژیم غذایی سالم، خواب کافی، انجام تمرینات ذهنی و تغییر در سبک زندگی استفاده نمود؛ و کیفیت زندگی را افزایش داد؛ زیرا مغز، دارای قابلیت‌ها و جنبه‌های مثبتی بوده که قابل انعطاف است؛ و با توجه به روش زندگی انسان می‌تواند ظرفیت آن کاهش یا افزایش یابد.

به دلیل ضعیف شدن حافظه ممکن است سالمندان دچار زوال عقلی یا آلزایمر شوند، در این صورت می‌توانید با نگهداری از سالمند شبانه‌روزی در منزل و یادآوری خاطرات گذشته، حال بیمار را برای مدتی خوب کنید و آرامش را به او هدیه دهید.

10 روش برای تقویت حافظه

حافظه انسان به عنوان یک بخش جدا نشدنی و مهارت زندگی، تاثیر فراوانی در استقلال فردی، کیفیت زندگی و حفظ روابط اجتماعی می‌گذارد. با توجه به این‌که با افزایش سن، قدرت حافظه دچار تغییر می‌گردد؛ ممکن است باعث ایجاد اختلالاتی در مغز شده و فرد دچار آلزایمر گردد. برای جلوگیری از فراموشی و تقویت ذهن و حافظه، راهکارهایی وجود دارند که با رعایت آن‌ها می‌توانید تا حد زیادی از ایجاد زوال عقلی یا آلزایمر جلوگیری کنید و کیفیت زندگی خود را افزایش دهید. از مهم‌ترین روش‌ها برای تقویت حافظه عبارت‌اند از:

یادگیری به صورت مداوم

یکی از راه‌هایی که با انجام آن می‌توانید حافظه خود را تقویت کنید؛ یادگیری مداوم است. حافظه انسان مانند یک ماهیچه انعطاف‌پذیر است؛ بنابراین هر چه قدر شما آن را فعال نگه دارید و از آن کار بکشید؛ قدرت آن افزایش خواهد یافت. ولی در صورت عدم استفاده از آن، به تدریج حافظه شما تحلیل رفته و ضعیف‌تر می‌گردد. برای اینکه بتوانید حافظه خود را تقویت کنید بهتر است آن را مدام فعال نگه دارید.

انجام بازی‌های فکری برای تقویت حافظه

یکی دیگر از روش‌های تقویت حافظه، انجام بازی‌های فکری است. با انجام بازی‌های فکری می‌توانید عملکرد مغز را بهبود داده و حافظه را تقویت نمایید. انجام بازی‌های فکری مانند سودوکو، پازل، شطرنج، بازی‌های رایانه‌ای استراتژیک باعث می‌شوند که مغز به چالش کشیده شود و با ایجاد مسیرهای عصبی جدید، تمرکز، قدرت حل مسئله تقویت می‌گردد. هم‌چنین، این بازی‌ها به فعال ماندن مغز کمک می‌کنند که می‌تواند از ایجاد آلزایمر در سنین بالا جلوگیری کند.

جلوگیری از فراموشی با داشتن تغذیه مناسب

داشتن تغذیه مناسب، یکی دیگر از راه‌های تقویت مغز است. استفاده از مواد غذاهای مقوی مانند غلات سبوس دار، گردو، چای سبز، صدف، بلوبری، دانه‌ی کدو تنبل، ماهی و روغن زیتون می‌توانند به فعالیت قشر جلوی پیشانی کمک نموده و با تقویت حافظه و شناخت بهتر، از ایجاد آلزایمر جلوگیری نماید.

انجام فعالیت‌های ورزشی برای تقویت حافظه

از عوامل دیگری که می‌تواند بر تقویت حافظه تاثیر بگذارد، انجام ورزش است. انجام ورزش‌هایی مانند ورزش‌های هوازی، می‌تواند عملکرد شناختی حافظه را بهبود دهد. هم‌چنین، انجام فعالیت‌های ورزشی باعث رشد سلول‌های جدید در هیپوکامپ که بخشی از مغز بوده؛ می‌گردد. از مزایای دیگر ورزش برای مغز، این است که ورزش، مواد مغذی و اکسیژن را به مغز رسانده و با تولید سلول‌های جدید از ایجاد آلزایمر جلوگیری می‌کند. به همین علت، داشتن فعالیت ورزشی به صورت منظم و روزانه، باعث تقویت حافظه می‌شود.

جلوگیری از فراموشی با ترک کردن سیگار

یکی دیگر از راه‌های تقویت حافظه، عدم مصرف سیگار و دخانیات است. طبق تحقیقات انجام شده، سیگار می‌تواند حافظه را ضعیف نماید. افرادی که از سیگار استفاده نمی‌کنند دارای عملکرد بهتری نسبت به افراد سیگاری هستند. با ترک سیگار، از وارد شدن آسیب جدی به حافظه و هم‌چنین از ایجاد آلزایمر جلوگیری کنید.

ارتقا حافظه با یادگیری زبان جدید

برای تقویت حافظه و مغز خود سعی کنید یک زبان جدید دیگر یاد بگیرید. به‌طورکلی، بر اساس تحقیقات صورت گرفته، آموزش زبان جدید یا زبان دوم می‌تواند از ایجاد آلزایمر یا زوال عقل جلوگیری کند. آموختن زبان دوم، حتی در سنین بالاتر نیز می‌تواند بر تقویت حافظه فرد تاثیر بگذارد.

خوابیدن به اندازه‌ی کافی برای پیشگیری از فراموشی

برای جلوگیری از فراموشی و هم‌چنین تقویت حافظه خود، به اندازه کافی بخوابید؛ زیرا خواب خوب می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در مغز شده و عملکرد حافظه را بهبود دهد. داشتن یک خواب خوب، می‌تواند باعث گردد که در مغز حافظه تازه‌ی دیگری جاگیر گردد که به این عمل، تحکیم حافظه نیز می‌گویند. به این صورت که زمانی که شما در خواب هستید، اطلاعات یک حافظه جدید را به جای بهتری برای ذخیره شدن انتقال می‌دهید.

و زمانی که از خواب بیدار می‌شوید، فعالیت‌های مربوط به حافظه را با سرعت بالایی انجام می‌دهید. هم‌چنین زمان استراحت یا خواب، مغز با تنظیم نمودن خاطرات، بین آن‌ها ارتباط قوی‌تری ایجاد نموده و اطلاعات جدید را به اطلاعات قبلی اضافه می‌کند؛ که در این صورت باعث ایجاد خلاقیت می‌گردد و حافظه را تقویت می‌کند. به همین دلیل، داشتن خواب ناکافی، می‌تواند بر توانایی‌های شناختی مانند حافظه و مغز تاثیر بدی گذاشته و باعث ایجاد آلزایمر در سنین بالا شود.

اجتماعی بودن و داشتن معاشرت

یکی دیگر از موثرترین و مهم‌ترین راه‌های تقویت حافظه، داشتن روابط اجتماعی و معاشرت است. با داشتن روابط اجتماعی می‌توانید نقش مهمی در سلامت عاطفی و ذهنی داشته و تمرینات ذهنی خود را افزایش دهید. با داشتن سرگرمی‌های جدید مانند باشگاه رفتن، ارتباط برقرار کردن با دوستان قدیمی و یا داشتن یک حیوان خانگی می‌تواند در تقویت حافظه شما موثر واقع گردد و از زوال عقلی جلوگیری کند.

کنترل و از بین بردن استرس برای پیشگیری از فراموشی

یکی از عواملی که می‌تواند باعث ضعیف شدن حافظه و ایجاد آلزایمر در سنین بالا شود؛ داشتن استرس و اضطراب است. استرس، تاثیر زیادی بر حافظه فرد گذاشته و می‌تواند عملکرد شناختی مغز را دچار اختلال کند. با بررسی عوارض استرس بر روی حافظه از نظر فیزیولوژیکی به این نتیجه رسیده اند، هنگامی که مغز با یک موضوع استرس‌زا و تنش‌زا درگیر است، نمی‌تواند بر روی یک موضوعی تمرکز کند و برای این‌که بتواند آن مشکل را مدیریت و کنترل کند، همه پتانسیل خود را به کار می‌گیرد.

بنابراین، با طولانی شدن زمان این اتفاق، استرس و نگرانی می‌توانند بر حواس دیگر غلبه نموده و فرد دیگر نمی‌تواند بر روی مسائل دیگری فکر نماید. به همین دلیل، به تدریج فرد به تضعیف حافظه دچار شده و در نهایت به آلزایمر مبتلا می‌شود.

تقویت حافظه انجام مدیتیشن

یکی دیگر از راه‌های موثر در تقویت حافظه، انجام مدیتیشن است. با انجام مدیتیشن می‌توانید تأثیر مثبتی در عملکرد شناختی مغز بگذارید. هم‌چنین، با انجام مدیتیشن سلول‌های مغزی تقویت گردیده و باعث افزایش خلاقیت، توجه، تمرکز، حافظه، مهارت‌های استدلال و یادگیری می‌شود. بر اساس تحقیقات انجام شده، مدیتیشن توانایی حافظه را برای تمرکز در جزئیات افزایش می‌دهد.

تقویت حافظه چرا مهم است؟

افزایش تقویت حافظه، یکی از مهم‌ترین موارد در بهبود کیفیت زندگی و هم‌چنین پیشرفت در زمینه‌های متعدد زندگی است. از مهم‌ترین دلایل تقویت حافظه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با تقویت حافظه، می‌توانید تجربیات گذشته را یادآوری کرده و از دانش خود برای بهره‌برداری و تصمیم‌گیری‌ها در آینده استفاده کنید.
• با تقویت حافظه، به راحتی می‌توانید اطلاعات متعدد را در ذهن خود نگه داشته و در هنگام مواجه گشتن با انواع چالش‌های روزانه، بهتر تصمیم‌گیری کنید.
• تقویت حافظه، علاوه بر تاثیر مثبت در زندگی شخصی فرد، در عملکرد حرفه‌ای و تحصیلی آن‌ها نقش موثری دارد.
• با تقویت حافظه، توانایی یادگیری امور پیچیده افزایش می‌یابد.
• تقویت حافظه؛ به رشد و توسعه اجتماعی فرد کمک می‌کند.
• تقویت حافظه می‌تواند در سنین مختلف از جمله برای کودکان در یادگیری بهتر در مدرسه، برای بزرگسالان برای مدیریت کردن مؤثر وظایف روزانه و هم‌چنین، برای سالمندان در حفظ استقلال و افزایش کیفیت زندگی تاثیر بگذارد.
• تقویت حافظه، باعث می‌شود تا بتوانید اطلاعات را با سرعت بیشتر و موثرتری پردازش نمایید.
• داشتن حافظه قوی می‌تواند به افزایش عملکرد شما کمک نموده تا بتوانید بهتر و دقیق‌تر عمل نمایید.
• تقویت حافظه، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های راهبردی و هم‌چنین، تشکیل هویت فردی دارد.

تاثیر تقویت حافظه در جلوگیری از فراموشی و آلزایمر

با توجه به این‌که یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث ایجاد بیماری آلزایمر می‌شود؛ جهش ژن‌های مشخص در مغز بوده؛ ولی تقویت حافظه می‌تواند از ایجاد این بیماری در سنین بالاتر جلوگیری کند. به‌طورکلی، با تغییر سبک زندگی و هم‌چنین استفاده از مواد غذایی، ورزش و افزایش یادگیری‌های روزانه می‌توان از ایجاد این بیماری جلوگیری کرد. داشتن یک حافظه فعال و سالم، از نیازهای زندگی هر فردی بوده تا بتواند به زندگی خود بهبود داده و کیفیت آن را افزایش دهد.

اهمیتی ندارد مه شما در کدام مرحله از زندگی خود قرار دهید، در هر صورت مغز بزرگ‌ترین مرکز برای پردازش اطلاعات شما است. در صورتی که مغز فعال نبوده و آن را به چالش نکشید ضعیف خواهد شد؛ و به تدریج دچار آلزایمر یا فراموشی خواهید شد؛ بنابراین برای تقویت حافظه خود می‌توانید به یادگیری چیزهای جدید بپردازید تا اتصالات جدیدی در مغز با داده‌ها و اطلاعات جدید در مغز به وجود آید. با این کار علاوه بر سلامت مغز خود، می‌توانید حافظه خود را تقویت نمایید و از بروز آلزایمر در سنین بالاتر جلوگیری کنید.

تقویت حافظه با رژیم غذایی سالم 

بسیاری از مواد غذایی مقوی وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید حافظه خود را تقویت نمایید. از مهم‌ترین مواد غذایی که به تقویت حافظه و ذهن کمک می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتقا حافظه با موز

یکی از بهترین میوه‌ها برای تقویت حافظه، موز است. این میوه دارای مقدار زیادی آهن، پتاسیم، پروتئین و منیزیم بوده که می‌تواند به رشد مغز و عصب کمک نماید. از دیگر مزایای این میوه می‌توان به جلوگیری از زایمان‌های زودرس در زنان باردار و هم‌چنین تقویت سیستم ایمنی کودکان اشاره کرد.

پیشگیری از فراموشی با گوشت بدون چربی

استفاده از گوشت بدون چربی، یکی دیگر از راه‌های تقویت مغز و حافظه است. گوشت دارای روی و آهن بوده و می‌تواند اکسیژن مورد نظر برای مغز را تامین کند؛ بنابراین بهتر است بدانید از گوشت‌های بدون چربی به صورت روزانه مصرف نمایید. چون گوشت‌های چربی دار مفید نبوده و چربی آن‌ها ناسالم است.

لبنیات برای تقویت حافظه

استفاده از لبنیات هم می‌تواند باعث افزایش و تقویت حافظه گردد. لبنیات می‌تواند به رشد سلول‌های عصبی کمک کرده و حافظه را تقویت کند.

اسفناج برای جلوگیری از فراموشی

اسفناج هم یکی دیگر از مواد غذایی مقوی برای تقویت مغز است. این ماده غذایی دارای آهن، فیبر، فولات و ویتامین C بوده و افرادی که دارای کم خونی هستند و یا کمبود فولیک اسید دارند بهترین غذا است. استفاده از اسفناج مخصوصا در دوران حاملگی، از بروز بیماری‌های نقص لوله‌ عصبی جلوگیری نموده و به رشد مغز و تقویت حافظه کمک می‌کند.

دلایل ضعیف شدن حافظه

حافظه، می‌تواند تحت تاثیر عواملی ضعیف شود و در نهایت منجر به ایجاد آلزایمر شود. از مهم‌ترین دلایل ضعیف شدن حافظه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

تاثیر استرس بر فراموشی

قرار گرفتن در شرایط استرس‌زا می‌تواند دلیلی بر ضعیف شدن حافظه شود؛ زیرا استرس می‌تواند به ترشح کورتیزول و آدرنالین در بدن کمک کند؛ که هر دو این موارد می‌توانند به طور مستقیم بر روی حافظه شما اثر مخربی بگذارند؛ بنابراین، اگر شما خیلی زود دچار استرس می‌شوید، بهتر است راه‌های مدیریت و کنترل استرس را بدانید و آن را درمان نمایید.

حواس پرتی و ضعیف شدن حافظه

یکی دیگر از عوامل مهم تضعیف کننده حافظه، حواس پرتی است. حواس پرتی در هنگام انجام امور خانه می‌تواند باعث ایجاد فراموشی گردد. به همین دلیل با ضعیف شدن حافظه، فرد در معرض ایجاد آلزایمر قرار می‌گیرد و زندگی او مختل می‌شود؛ بنابراین بهتر است با انجام فعالیت‌های ورزشی و هم‌چنین رژیم غذایی مناسب از تضعیف حافظه جلوگیری کنید.

ضعیف شدن حافظه با افزایش سن

یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند حافظه را تحت تاثیر قرار دهد، افزایش سن است. در این شرایط، با استفاده از تمرینات و فعالیت‌های ورزشی می‌توانید از ضعیف شدن حافظه جلوگیری کنید.

مصرف الکل و ابتلا به فراموشی

مصرف بیش از حد الکل، یکی دیگر از عواملی است که باعث تضعیف شدن حافظه می‌گردد. مصرف الکل در هر سنی می‌تواند آثار مخربی بگذارد که مهم‌ترین آن‌ها ایجاد اختلال در حافظه است.

مصرف برخی از داروهای شیمیایی

یکی از دلایل ایجاد ضعف در حافظه، استفاده از داروهای شیمیایی است. داروهای شیمیایی می‌تواند یکی از دردها را درمان کنند ولی بهتر است بدانید همه‌ی آن‌ها دارای عوارض هستند. یکی از مهم‌ترین عوارض داروها، ضعیف کردن حافظه است. به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده از یک داروی شیمیایی عوارض آن را بررسی نموده و با تجویز پزشک آن را مصرف کنید.

حافظه‌ انسان، یک مهارت بوده و مانند مهارت‌های دیگر، با انجام دادن تمرین و یادگیری‌های مداوم می‌تواند تقویت شود. با استفاده از فعالیت‌های کوچک به صورت روزانه می‌توانید مغز خود را به چالش کشیده و به قدرتمند شدن آن کمک نمایید. از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند باعث تحریک و فعال ماندن مغز شود، می‌توانیم به داشتن یک برنامه‌ی خواب منظم، مصرف مواد غذایی مغذی، انجام دادن حرکات ورزشی به صورت روزانه و منظم، مدیریت و کنترل استرس اشاره کنیم؛ بنابراین با داشتن یک برنامه منظم می‌توانید از ایجاد اختلالات در مغز جلوگیری نموده و روند به وجود آمدن آلزایمر را کاهش دهید.

سوالات متداول

برای تقویت حافظه از چه مکمل‌هایی استفاده کنیم؟

برای تقویت حافظه و جلوگیری از فراموشی مغز، از انواع ویتامین‌های B، D، C، کورکومین، زینک، امگا 3 و ویتامین E استفاده کنید.

انجام چه کارهایی باعث ضعیف شدن حافظه می‌گردد؟

انجام کارهای مضری مانند عادت نمودن به فعالیت‌های روزانه می‌تواند باعث ضعیف شدن مغز شود؛ بنابراین شما می‌توانید با یادگیری‌های جدید، مغز را به چالش کشیده و آن را فعال نگه دارید.

برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

برای تقویت حافظه، از مواد غذایی شامل میوه و سبزیجات استفاده کنیم زیرا با مصرف این مواد، انواع ویتامین‌ها و منیزیم وارد بدن شده و به بهبود عملکرد حافظه کمک می‌کند.