انزوای استراتژیک ترامپ و نزدیکی محور شر جدید

در شرایطی که جهان در برابر بازیگران اقتدارگرا مثل روسیه، چین، کره شمالی و گروه‌های نیابتی‌شان در حال بسیج است، ترامپ مسیر عکس را در پیش گرفته؛ یعنی تضعیف روابط بین‌الملل، دلسرد کردن متحدان و تنش‌آفرینی اقتصادی. آیا آمریکا با این راهبرد، خود را به دست فراموشی خواهد سپرد؟

روسیه در حال جنگ است، آمریکا با خود می‌جنگد



ولادیمیر پوتین جنگی تمام‌عیار را علیه غرب آغاز کرده است — جنگی که با حمله به اوکراین آغاز شد و حالا ابعاد جهانی پیدا کرده. اما از سوی دیگر، ترامپ به جای مقابله با این تهدید، وارد یک جنگ درونی علیه شرکای سنتی آمریکا شده است؛ جنگی اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک با متحدانی، چون اروپا، ناتو و دیگر شرکای استراتژیک واشنگتن. تحلیل‌گران The Hill معتقدند که این سیاست نه‌تنها دستاوردی برای منافع ملی آمریکا ندارد، بلکه بنیان قدرت جهانی آن را سست می‌کند. آنها می‌نویسند: «هیچ کشوری نمی‌تواند در حالی که با همه درگیر جنگ است، پایدار بماند.»

ولادیمیر پوتین: بازگشت به جنگ تمام‌عیار در شرق اوکراین



در حالی‌که ترامپ سعی دارد از طریق امتیازدهی به روسیه آتش‌بس موقت ایجاد کند، پوتین بدون وقفه در حال تدارک حمله‌ای جدید در منطقه دونباس است. به‌گفته کرملین، در موج جدید سربازگیری ارتش روسیه، ۱۶۰ هزار سرباز تازه‌نفس وارد میدان می‌شوند — ۱۰ هزار نفر بیشتر از سال گذشته. افزایش نیرو در روسیه تصمیمی ساده نیست. پوتین بدون هدف نظامی مهمی دست به چنین ریسکی نمی‌زند. این نشان می‌دهد که برنامه روسیه برای جنگ نه در حال پایان، بلکه در آستانه مرحله‌ای تازه و تهاجمی‌تر است.

جبهه‌های همزمان علیه غرب: از دریای سرخ تا آفریقا



در خاورمیانه و آفریقا نیز جنگ نیابتی در جریان است. حوثی‌های یمن و گروه الشباب در سومالی نه تنها اقداماتی جداگانه ندارند، بلکه به‌طور مستقیم از طرف ایران و غیرمستقیم از سوی روسیه حمایت تسلیحاتی و لجستیکی می‌شوند. این گروه‌ها امنیت کشتیرانی تجاری و نظامی آمریکا در دریای سرخ، خلیج عدن و سواحل شرق آفریقا را به چالش کشیده‌اند. ایران در تأمین تسلیحات نقش مرکزی دارد و روسیه در حال پشتیبانی از برنامه هسته‌ای تهران است. به‌گفته‌ی معاون وزیر خارجه روسیه، هرگونه حمله آمریکا به تأسیسات اتمی ایران «پیامد‌های فاجعه‌بار» خواهد داشت.

چین، برنده میدان آسیا-اقیانوسیه



در آسیا، رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، به‌خوبی از بی‌ثباتی‌های ناشی از سیاست خارجی ترامپ بهره‌برداری می‌کند. چین اعلام کرده که بودجه نظامی‌اش را در سال ۲۰۲۵ با ۷.۲٪ افزایش همراه خواهد کرد. این عدد صرفاً یک شاخص مالی نیست — پشت آن رزمایش‌های سنگین و نمایش قدرت نظامی نهفته است. چین در دریای جنوبی، تنگه تایوان، اقیانوس هند و حتی آب‌های استرالیا حضور نظامی خود را افزایش داده. از رزمایش‌های زنده در دریای تاسمان گرفته تا شبیه‌سازی حمله به بنادر و زیرساخت‌های انرژی تایوان — همه حکایت از آمادگی پکن برای سناریوی درگیری مستقیم دارد.

روسیه و چین، متحدان استراتژیک جدید



ترامپ امیدوار بود با فشار آوردن بر چین یا نزدیکی به روسیه، آنها را از یکدیگر جدا کند. اما آنچه اتفاق افتاده برعکس این تصور است. اتحاد «بدون محدودیت» میان پکن و مسکو روزبه‌روز تقویت می‌شود — اتحادی که به‌گفته‌ی تحلیل‌گران، ممکن است به ستون فقرات یک «محور شر جهانی» تبدیل شود. این اتحاد فقط نظامی نیست، بلکه سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک است. همکاری چین با اروپا برای مقابله با تعرفه‌های اقتصادی آمریکا، و اتحادشان علیه واشنگتن در اجلاس‌های تجاری و امنیتی، نشانه‌ای از همین گرایش جهانی است.

اروپا از آمریکا دور می‌شود



اتحادیه اروپا که مدت‌ها شریک نزدیک ایالات متحده بود، اکنون در حال بازنگری در روابطش است. اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در واکنش به تهدیدات ترامپ گفته:

«ما تمام آنچه برای محافظت از مردم و اقتصادمان نیاز داریم، در اختیار داریم. ما قدرت مقاومت و مذاکره را داریم.» این سخنان از زنی که اروپا را به‌سوی استقلال بیشتر هدایت می‌کند، نشان می‌دهد که سیاست ترامپ، اروپا را از آمریکا دورتر و به چین نزدیک‌تر کرده است.

آمریکا بدون متحد: از صنعت دفاعی تا تجارت جهانی



سیاست‌های اقتصادی ترامپ موجب شده بسیاری از کشور‌ها از آمریکا فاصله بگیرند. در صنعت تسلیحات، کشور‌های اروپایی اکنون بیشتر به فرانسه و کره جنوبی وابسته شده‌اند. سهم آمریکا در صادرات تسلیحات ناتو در اروپا در حال کاهش است. در صورت ادامه این روند، ابتکار «کمربند و جاده» چین می‌تواند جایگزین سلطه تجاری آمریکا در اروپا و آسیا شود. شرکت‌های آمریکایی در این صورت، خارج از میدان رقابت باقی خواهند ماند.

وقتی سیاست قدرت، عامل ضعف می‌شود



مدل «DIME» — دیپلماسی، اطلاعات، نظامی و اقتصاد — که سال‌ها عامل پیروزی‌های استراتژیک آمریکا بوده، امروز توسط سیاست‌های ترامپ به چالشی جدی کشیده شده. تحلیل‌گران هیل هشدار می‌دهند: اگر ترامپ مسیرش را تغییر ندهد، همین ابزار‌ها می‌توانند به نقاط ضعف حیاتی تبدیل شوند.



 منبع: هیل