ترامپ در چه شرایطی به غرب آسیا سفر کرده است؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدیتبار - ترامپ بهجای انتخاب مقصدهای سنتی مانند کانادا یا اروپا، در نخستین سفر خارجی خود به عربستان، امارات و قطر رفت. این انتخاب نشان میدهد که دولت او نقش کشورهای خلیج فارس را در سیاست خارجی آمریکا مهم میداند، بهویژه از منظر اقتصادی و سرمایهگذاری.
نگاه ترامپ به روابط خارجی بر مبنای معاملهگری است. او انتظار دارد کشورهای ثروتمند خلیج فارس در ازای حمایت نظامی آمریکا، سرمایهگذاریهای بزرگی در داخل ایالات متحده انجام دهند. حتی با وجود قیمت پایین نفت، قراردادهای سنگین فروش سلاح و همکاریهای نظامی در این سفر منعقد میشود، اگرچه ممکن است برخی از آنها اجرایی نشوند.
هرچند تعرفههای ده درصدی جدید آمریکا نفت و گاز را شامل نمیشود، اما صنایع مهمی چون پتروشیمی و آلومینیوم در منطقه تحت تأثیر قرار گرفتهاند. با این حال انگیزه اصلی کشورهای عربی از افزایش سرمایهگذاری در آمریکا نه واکنش به تعرفهها، بلکه تلاش برای نزدیکی به شخص ترامپ و کسب امتیاز از اوست.
مسائل ژئوپلیتیکی مانند برنامه هستهای ایران و جنگ در دریای سرخ نیز در این سفر مطرح است. در مقایسه با سال ۲۰۱۵، کشورهای منطقه نسبت به مذاکرات هستهای آمریکا با ایران واکنش ملایمی دارند، زیرا جایگاه منطقهای ایران ضعیفتر شده و روابط تهران با ریاض و ابوظبی بهبود یافته است.
با این وجود نگرانیهایی درباره بازسازی قدرت نیابتی ایران در منطقه وجود دارد. عربستان و امارات نگران آناند که آزاد شدن داراییهای ایران، به تقویت گروههایی چون حزبالله و حوثیها بینجامد. حوثیها اکنون با کمک تسلیحات ایرانی تهدیدی جدی برای دریانوردی در دریای سرخ محسوب میشوند.
پیش از سفر، ترامپ اعلام کرد که آمریکا از طریق میانجیگری عمان با حوثیها به توافقی رسیده که طبق آن حملات نظامی واشنگتن علیه آنها متوقف میشود و در مقابل عبور امن کشتیها تضمین میشود. اما این توافق به امنیت اسرائیل نمیپردازد و حوثیها همچنان حملاتی علیه اسرائیل انجام میدهند، که موجب پاسخ سخت اسرائیل شده است.
در یمن، گروههایی که از حمایت عربستان و امارات برخوردارند میتوانند در مقابله با حوثیها نقش داشته باشند، اما تاکنون نشانهای از شکلگیری یک راهبرد وسیع برای مهار تهدید آنها دیده نمیشود. امنیت دریای سرخ و مقابله با تهدیدات علیه اسرائیل همچنان بیپاسخ باقی ماندهاند.
در موضوع غزه نیز پیشرفتی پیشبینی نمیشود. احتمال توقف موقت جنگ در زمان حضور ترامپ در منطقه وجود دارد، اما با بسیج نیروهای اسرائیلی برای حملهای تازه، درگیری ادامه خواهد یافت. عربستان خواهان راهحل دو کشوری برای عادیسازی روابط با اسرائیل است، اما ترامپ عملاً از درگیر شدن در این موضوع پرهیز میکند و فقط وعدههایی کلی درباره کمک غذایی داده است.
12189164