آغاز درمان آرتروز و فلج مغزی با سلول‌های بنیادی بند ناف در کشور
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ فاطمه کربلایی - مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان، در نشست خبری روز جهانی خون بند ناف اعلام کرد: «به همه مردم عزیزمان مژده می‌دهیم که خوشبختانه امکان ارائه خدمات برای درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف فراهم شده و امیدواریم به‌زودی این خدمت آغاز شود تا کودکان بتوانند از این فناوری نوین بهره‌مند شوند.»
او در ادامه با اشاره به نتایج درمانی در حوزه آرتروز گفت: «دومین کارآزمایی بالینی ما استفاده از سلول‌های بنیادی در بیماری آرتروز بود که خوشبختانه در مقیاس گسترده انجام شد و به نتیجه رسید. محصول ما با نام وارتوسل که از بند ناف استخراج شده و با همکاری یک شرکت توسعه یافته، به‌عنوان اولین محصول ضمایم زایمانی در فهرست دارویی کشور ثبت شده و هم‌اکنون در کلینیک سلول‌درمانی رویان به بیماران آرتروز زانو و شانه ارائه می‌شود.»
ضرابی ویژگی رویکرد رویان را توجه هم‌زمان به ذخیره‌سازی و درمان دانست و افزود: «بانک‌های مختلف دنیا عمدتاً فقط ذخیره‌سازی را بر عهده دارند، اما ما تلاش کردیم راهکار‌های درمانی را نیز به‌طور موازی توسعه دهیم.»
وی درباره محصول زخم‌پوش آمی‌کر اظهار کرد: «این زخم‌پوش مشتق از پرده جنینی است و در زخم‌های حاد و مزمن، سوختگی و زخم پای دیابتی کاربرد دارد. بیش از ۱۵ هزار قطعه از آن تولید شده و در اختیار مراکز درمانی قرار گرفته است. پرده جنینی به دلیل داشتن پروتئین‌ها و فاکتور‌های بازسازی‌کننده، ارزش درمانی بسیار بالایی دارد و حتی ظرفیت صادراتی آن نیز فراهم شده است.»
مدیرعامل رویان همچنین از ساخت تانک ذخیره‌سازی نمونه‌ها توسط متخصصان کشور خبر داد و گفت: «نمونه‌های اول تا ششم این تانک‌ها ساخته شده و در حال استفاده است و تلاش داریم وابستگی کامل به نمونه‌های خارجی را برطرف کنیم.»
او درباره تولید محلول استراتژیک اتیل‌استارچ گفت: «این محصول در مراکز بین‌المللی فعال در حوزه بانک‌های خون بند ناف بازتاب یافته و به‌عنوان یک موفقیت برای کشور شناخته شده است.»
ضرابی با اشاره به راه‌اندازی بانک عمومی بافت بند ناف گفت: «مزیت این بافت وجود سلول‌های بنیادی مزانشیمی است که برای بیماری‌های ارتوپدی، فلج مغزی، بیماری‌های عصبی و قلبی کاربرد دارد و برخلاف سلول‌های خونی، نیاز به تطابق ژنتیکی ندارد.»
او اضافه کرد: «بانک پالپ دندان شیری و دندان عقل نیز به‌صورت عمومی راه‌اندازی شده است. سلول‌های بنیادی این بافت‌ها بیشترین شانس استفاده را در بیماری‌های عصبی دارند و می‌توانند در پروژه‌های درمانی آینده به‌کار گرفته شوند.»
مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان درباره محصولات چشمی نیز گفت: «سرم و قطره چشمی مشتق از خون بند ناف در حال حاضر کاربرد تحقیقاتی دارند و برای دریافت مجوز‌های لازم جهت ارائه به بیماران مبتلا به خشکی چشم و خراش قرنیه در تلاش هستیم.»
او مهمترین دستاورد جدید را افتتاح قریب‌الوقوع اولین پالایشگاه فرآورده‌های زیست‌پزشکی ضمایم زایمانی در دنیا عنوان کرد و اظهار داشت: «این پالایشگاه تا کمتر از یک ماه دیگر در پارک علم و فناوری پردیس افتتاح می‌شود. هدف ما فراوری بیش از ۲۰ محصول مشتق از جفت، بند ناف، خون بند ناف و پرده‌های جنینی است تا ضمایم زایمانی که معمولاً دور ریخته می‌شوند، به عناصر ارزشمند در صنعت پزشکی تبدیل شوند.»
ضرابی درباره چشم‌انداز آینده رویان گفت: «در دهه سوم فعالیت‌ها، به دنبال توسعه همکاری با بانک‌های سلولی دنیا هستیم تا امکان تبادل نمونه و ارتقای دانش فنی فراهم شود. هر نمونه خون بند ناف در بازار جهانی ۳۵ تا ۴۰ هزار یورو ارزش دارد و گسترش همکاری‌ها می‌تواند نقش مهمی در درمان بیماران سایر کشور‌ها داشته باشد.»
او افزود: «در مسیر پزشکی فردمحور، توسعه پلتفرم‌های بومی تحلیل داده‌های ژنتیکی مبتنی بر هوش مصنوعی را دنبال می‌کنیم تا بتوانیم شرایط بیماری را در خانواده‌هایی که نمونه ذخیره‌سازی کرده‌اند پیش‌بینی کنیم.»
ضرابی با اشاره به آینده ویرایش ژن گفت: «یکی از اهداف ما توسعه زیرساخت‌های فراوری سلول با استفاده از ویرایش ژن است تا بتوانیم در بیماری‌های ارثی با اصلاح ژن‌های معیوب، سلول‌های سالم را برای درمان و حتی جلوگیری از انتقال بیماری به نسل بعد به‌کار بگیریم.»
مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان، در ادامه نشست خبری خود با تأکید بر حمایت مالی از خانواده‌ها گفت:
«با ضرس قاطع اعلام می‌کنیم که تاکنون هیچ فردی به دلیل مشکل مالی از ذخیره‌سازی خون بند ناف محروم نشده است. هر خانواده‌ای با هر شرایطی مراجعه کرده، ما تلاش کرده‌ایم نمونه او را ذخیره کنیم.»
او افزود: «بسیاری از خانواده‌ها می‌پرسند اگر ذخیره‌سازی کنیم، آیا حتماً از آن استفاده خواهد شد؟ ما می‌گوییم امیدواریم هیچ‌وقت مجبور نشوید از آن استفاده کنید. این کار را یک بیمه سلامت می‌دانیم؛ همان‌طور که هیچ‌کس آرزو نمی‌کند حادثه‌ای رخ دهد تا از بیمه آتش‌سوزی یا بیمه خودرو استفاده کند. اما وجود این پشتوانه برای روز‌های احتمالی آینده آرامش‌بخش است، به‌ویژه با توجه به سرعت پیشرفت پزشکی بازساختی.»
ضرابی با اشاره به تحولات مهم حوزه سلول‌درمانی گفت: «پنج سال پیش کمتر کسی تصور می‌کرد سلول‌های بنیادی بتوانند در درمان فلج مغزی تغییر ایجاد کنند. ما انتظار معجزه نداریم، اما برای خانواده‌ای که کودک مبتلا دارد، همین‌که فرزندشان بتواند قاشق را در دست بگیرد، عضلاتش بهتر کار کند، بلع و بینایی‌اش بهبود یابد، خود یک معجزه است. خوشبختانه این اتفاق اکنون در حال وقوع است.»
مدیرعامل رویان سپس درباره محصول زخم‌پوش مشتق از پرده جنینی توضیح داد: «این محصول نه پماد است و نه پانسمان معمولی؛ بلکه یک زخم‌پوش کامل از پرده جنینی است که بعد از جمع‌آوری، فرآوری و سلول‌زدایی، به شکل یک شیت روی زخم قرار می‌گیرد. این زخم‌پوش در سوختگی‌ها و زخم پای دیابتی نتایج بسیار خوبی داشته است.»
او با اشاره به برنامه‌های توسعه محصول افزود: «قصد داریم این زخم‌پوش را در قالب عصاره، پودر یا پماد نیز تولید کنیم، اما فعلاً به صورت شیت عرضه می‌شود. با وجود اینکه هنوز تحت پوشش بیمه قرار نگرفته، به دلیل اثربخشی بالا، مراکز درمانی استقبال گسترده‌ای داشته‌اند و حتی می‌توان گفت تقاضا بیشتر از ظرفیت تولید فعلی ماست.»
ضرابی تأکید کرد: «بخش‌هایی از خدمات مرتبط با این محصول از سوی بیمه پذیرفته شده، اما خود زخم‌پوش هنوز بیمه نشده است. با این حال، نتایج درمانی بسیار چشمگیر موجب شده مراکز درمانی به شکل گسترده از آن استفاده کنند.»
12242856
مهمترین اخبار علمی فناوری
