آلمانی‌ها در رویای فرار جمعی

باشگاه خبرنگاران جوان - ۴۹ درصد یا به عبارت دیگر، نزدیک به نیمی از شهروندان آلمانی بالای ۱۸ سال، در  فکر ترک کشورشان هستند. این آمار که بر‌اساس نظرسنجی مؤسسه‌های استاتیستا و یوگاو منتشر شده، زنگ خطری برای آینده آلمان به صدا درآورده است. کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، سوئیس، اتریش و سوئد به‌عنوان مقاصد اصلی مهاجرت معرفی شده‌اند، در حالی که کانادا در میان مقاصد غیراروپایی جایگاه ویژه‌ای دارد. در مقابل، ایالات متحده که زمانی به عنوان نماد «رویای آمریکایی»، مقصدی رویایی به شمار می‌رفت، با افت شدید محبوبیت به رتبه دوازدهم سقوط کرده است.

مقاصد رویایی: آلمانی‌ها کجا می‌خواهند بروند؟

اسپانیا با آب‌وهوای مدیترانه‌ای، هزینه‌های زندگی مقرون‌به‌صرفه و سبک زندگی آرام، در صدر فهرست مقاصد مهاجرتی آلمانی‌ها قرار دارد. سوئیس و اتریش نیز به دلیل نزدیکی جغرافیایی، اشتراکات فرهنگی و ثبات اقتصادی‌ و سوئد با سیستم رفاه اجتماعی قوی و تعادل کار و زندگی، دیگر گزینه‌های محبوب هستند.

کانادا به دلیل امنیت و دوری جغرافیایی از خاورمیانه و روسیه، سیاست‌های مهاجرپذیر و طبیعت بکر، در میان مقاصد غیراروپایی پیشتاز است. در مقابل، ایالات متحده با افت چشمگیر محبوبیت مواجه شده؛ تنها ۹ درصد از آلمانی‌ها به مهاجرت دائمی به این کشور علاقه‌مندند. دلایل این افول شامل ظهور دوباره ترامپ و افزایش تنش‌های سیاسی، خشونت‌های مسلحانه، جرم و جنایت و هزینه‌های بالای خدمات درمانی است. به‌ویژه نسل‌های زد و میلنیوم، هزینه‌های زندگی در آمریکا را مانعی بزرگ برای مهاجرت به این کشور می‌دانند.

ریشه‌های نارضایتی: چرا آلمانی‌ها می‌خواهند بروند؟

افزایش تنش‌های سیاسی و اجتماعی در آلمان یکی از عوامل اصلی این موج مهاجرتی است. رشد احزاب راست افراطی مانند «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) که در نظرسنجی‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰درصد آرا را کسب کرده، فضای سیاسی را متشنج کرده است. گفتنی اینکه این حزب و اعضایش به نوعی فرزندان خلف آدولف هیتلر و حزب نازی به شمار می‌روند.

به علاوه، گزارش آژانس امنیت فدرال آلمان نشان می‌دهد جرائم مرتبط با انگیزه‌های راست افراطی در سال ۲۰۲۳ به ۲۵ هزار و ۶۰۰ مورد رسیده، بالاترین رقم در پنج سال اخیر. این ناامنی‌ها و تنش‌های خشن به‌ویژه برای جوانانی که به ارزش‌های اخلاقی و بشردوستانه و تنوع فرهنگی اهمیت می‌دهند، انگیزه‌ای برای جست‌وجوی مقاصدی باثبات‌تر شده است. از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. هزینه‌های زندگی در شهرهای بزرگی مانند مونیخ و فرانکفورت به‌طور چشمگیری افزایش یافته و اجاره مسکن در برخی مناطق از کشورهای دیگر اروپایی گران‌تر است.

برای نسل‌های جوان که اغلب با قراردادهای موقت و درآمدهای متوسط کار می‌کنند، این فشارها انگیزه‌ای برای مهاجرت به کشورهایی مانند اسپانیا یا سوئد با هزینه‌های معقول‌تر است. در نهایت، نگرانی‌های زیست‌محیطی و تأثیر تغییرات اقلیمی بر کیفیت زندگی نیز عامل دیگری است. اگرچه آلمان در سیاست‌های سبز پیشرو است‌ اما بسیاری از جوانان، به‌ویژه نسل زد، به دنبال کشورهایی مانند کانادا یا سوئد با محیط زیست بکرتر و دست‌نخورده هستند. 

آینده آلمان: زنگ خطر برای سیاست‌گذاران

تمایل ۴۹‌درصد از آلمانی‌ها به مهاجرت، نشانه‌ای از یک بحران عظیم اما خاموش است. آلمان با زیرساخت‌های قوی و سیستم رفاه اجتماعی پیشرفته، همچنان قدرت اول اقتصادی اروپا و یکی از بهترین کشورهای جهان برای زندگی است، اما نارضایتی‌های سیاسی، تنش‌های اقتصادی و عوامل زیست‌محیطی، به‌ویژه در میان نسل‌های جوان، در حال شکل‌دهی به موجی از مهاجرت است.

این تمایل می‌تواند به خروج نیروی انسانی ماهر و جوان منجر شود که تأثیرات بلندمدتی بر اقتصاد و جامعه خواهد داشت. کارشناسان و متخصصان علوم انسانی می‌گویند دولت آلمان باید با رسیدگی به تنش‌های سیاسی، کاهش فشارهای اقتصادی و تقویت سیاست‌های زیست‌محیطی، این روند را مهار کند. در غیر این صورت، ممکن است شاهد تحقق «فرار جمعی» باشیم که نه‌تنها آلمان، بلکه کل اروپا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

منبع: روزنامه هفت صبح