گزارش تحلیلی آمار عملکرد ۱۰ ماهه بازار بیمه کشور

 در ده ماهه سال ۱۴۰۳ حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی به ترتیب حدود ۳۵۸.۳ و ۱۹۲.۵ همت (هزار میلیارد تومان) اعلام شده است.

بر همین اساس مبالغ حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی نسبت به ۱۰ ماهه اول سال گذشته به ترتیب ۵۸.۲ و ۵۶.۸ درصد رشد دارد و حق بیمه تولیدی رشته‌های بیمه درمان و زندگی به ترتیب با ۳۷.۷ درصد و ۱۴.۲ درصد سهم از حق بیمه و رشد حق بیمه معادل ۸۳.۶ درصد و ۵۹.۸ درصد، موجبات رشد ۵۸.۲ درصدی حق بیمه تولیدی بازار در این مدت را فراهم آورده‌اند. 

این گزارش می‌افزاید: رشد ۵۸.۲ درصدی حق بیمه تولیدی بازار بیشتر متأثر از عملکرد شرکت‌های بیمه آسیا، دی، کوثر، ملت، معلم و سامان به ترتیب با ۱۰.۴، ۸.۳، ۶.۱، ۵.۱، ۳.۴ و ۲.۹ درصد سهم از حق بیمه (در مجموع ۳۶.۲ درصد سهم) و رشد حق بیمه آنها بین ۶۱.۵ تا ۳۶۴.۲ درصد بوده است. 

در این گزارش که در راستای شفاف سازی عملکرد بازار بیمه کشور به صورت منظم توسط نهاد ناظر صنعت بیمه منتشر می‌شود، بر رشد بالای ۵۶.۸ درصدی خسارت پرداختی، ناشی از عملکرد رشته درمان و زندگی به ترتیب با سهم ۴۲.۵ و ۱۱.۲ درصد از خسارت پرداختی و رشد بالای خسارت پرداختی مربوط به این دو رشته به ترتیب معادل ۶۳ و ۱۰۴ درصد اشاره شده است.

بر اساس این گزارش، شرکت‌های بیمه دی، کوثر، سینا، معلم، ملت، سامان و ما با سهم عمده از خسارت پرداختی بازار بیمه (از ۸.۴ تا ۲.۲ درصد و در مجموع با ۲۸.۱ درصد سهم) و برخورداری از رشد بالای خسارت پرداختی (بین ۶۶.۲ تا ۱۷۳.۴ درصد)، رشد ۵۶.۸ درصدی خسارت پرداختی در بازار بیمه را رقم زده‌اند. 

در بخش دیگری از این گزارش، نسبت خسارت بازار با ۰.۵ واحد کاهش در مقایسه با ۱۰ ماهه اول سال قبل به ۵۳.۷ درصد اعلام شده که البته در محاسبه این نسبت (حاصل تقسیم خسارت پرداختی به حق‌بیمه تولیدی ضرب در ۱۰۰)، مبالغ خسارت‌های معوق، ذخایر حق‌بیمه، کارمزد شبکه فروش و هزینه‌های اداری- عمومی شرکت‌های بیمه در نظر گرفته نمی‌شود.

در ده ماه اخیر، رشته اعتبار (با ۱۱۲.۲%)، بدنه اتومبیل (با ۷۸.۴%)، شخص ثالث و مازاد (با ۶۰.۶%) و درمان (با ۶۰.۵%) نسبت خسارتی بالاتر از بازار بیمه (با ۵۳.۷ %) را نشان می‌دهند.

به طور ویژه، نسبت خسارت ۱۰ شرکت زندگی باران (۸۷.۶%)، زندگی کاریزما (۷۳.۸%)، بیمه نوین (۷۳.۳ %)، سینا (۷۱ %)، پارسیان (۷۰.۶ %)، حکمت صبا (۷۰.۲ %)، دانا (۶۷.۵ %)، آسماری (۶۰.۲ %)، رازی (۵۹.۵ %) و ایران (۵۹.۱ %) به مراتب بالاتر از سطح بازار بیمه (با ۵۳.۷%) است.

در این گزارش همچنین آمده است: سهم بخش غیردولتی از حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی صنعت بیمه، به ترتیب ۷۸.۲ و ۷۶ درصد است هرچند سهم شرکت‌ها اعم از بخش دولتی و غیردولتی و رشته‌های بیمه در دوره‌های زمانی کمتر از یک سال معمولاً با تغییرات زیادی همراه است و بنابراین در تحلیل سهم از پورتفوی بازار بیمه باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد.

در بررسی سهم شرکت‌های بیمه در بازار، ۱۱ شرکت بیمه ایران (با ۲۱.۸%)، آسیا (با ۱۰.۴%)، دانا (با ۹.۶%)، دی (با ۸.۳%)، البرز (با ۶.۹%)، کوثر (با ۶.۱%)، ملت (با ۵.۱%)، پاسارگاد (با ۴.۱%)، پارسیان (با ۳.۸%)، معلم (با ۳.۴%) و سینا (با ۳%) در مجموع ۸۲.۴ درصد از حق بیمه تولیدی بازار را به خود اختصاص داده و ۱۷.۶ درصد باقیمانده حق بیمه، توسط ۲۰ شرکت بیمه دیگر تولید شده است. 

این گزارش تاکید می‌کند که سهم شرکت‌های بیمه از خسارت پرداختی بازار به طور عمده به ۱۰ شرکت بیمه ایران (با ۲۴%)، دانا (با ۱۲.۱%)، آسیا (با ۱۰.۱%)، دی (با ۸.۴%)، البرز (با ۵.۳%)، کوثر (با ۵.۲%)، پارسیان (با ۵%)، سینا (با ۴%)، معلم و پاسارگاد (هر کدام با ۳.۱%) تعلق دارد و ۱۹.۹ درصد خسارت‌ها نیز توسط ۲۱ شرکت بیمه دیگر پرداخت شده است. 

گزارش یادشده بر سهم ۵ رشته بیمه درمان، شخص ثالث-مازاد، زندگی، بدنه اتومبیل و مسئولیت به ترتیب با ۳۷.۷، ۲۴.۶، ۱۴.۲، ۵.۸ و ۴.۲ درصد (در مجموع ۸۶.۶%) از پرتفوی حق بیمه تولیدی در بازار دلالت دارد و طبیعی است که ۱۳.۴ درصد مابقی حق بیمه به ۱۱ رشته دیگر اختصاص دارد. 

بر همین اساس بیشترین سهم از خسارت پرداختی در بازار بیمه همچنان به ۴ رشته درمان، شخص ثالث-مازاد، زندگی و بدنه اتومبیل به ترتیب با ۴۲.۵، ۲۷.۸، ۱۱.۲ و ۸.۵ درصد اختصاص دارد که ۱۰ درصد مابقی خسارت در ۱۲ رشته دیگر پرداخت شده است. 

همچنین پوشش ریسک‌های مرتبط با وسایل نقلیه با صدور بیمه‌نامه‌های شخص ثالث-مازاد، بدنه اتومبیل و حوادث راننده، موجبات اختصاص ۳۴.۲ درصد از حق بیمه تولیدی و ۳۹.۹ درصد از خسارت پرداختی بازار را فراهم آورده است.

 در بخش دیگری از این گزارش به آمار بیمه نامه صادره و تعداد (موارد) خسارت پرداختی پرداخته شده که جزییات آن به شرح زیر است:

• در ده ماهه اول سال، بیش از ۶۷.۹ میلیون بیمه نامه صادر و ۷۳.۷ میلیون فقره خسارت پرداخت شده است. 

• تعداد بیمه نامه‌های صادره و تعداد موارد خسارت پرداختی نسبت به ۱۰ ماهه اول سال قبل، به ترتیب ۸.۲ و ۲۲.۳ درصد رشد داشته است. 

• علت اصلی رشد ۸.۲ درصدی تعداد بیمه نامه‌های صادره در بازار، متأثر از رشد این تعداد در رشته درمان، حوادث و مسئولیت در مجموع با ۱۲.۸ درصد سهم (هر یک به ترتیب با سهم ۵.۴، ۴.۵ و ۲.۸ درصد) از کل بیمه نامه‌ها و نرخ رشد ۱۱۵.۹ درصدی در رشته درمان، ۳۷.۴ درصدی در رشته حوادث و ۹.۹ درصدی در رشته مسئولیت بوده است.

• رشد ۲۲.۳ درصدی تعداد خسارت‌های پرداختی بازار، در اصل به دلیل افزایش ۲۲.۳ درصدی این تعداد در رشته درمان با سهم ۹۲.۹ درصد و رشد ۴۸.۸ درصدی رشته بیمه زندگی با سهم ۳.۷ درصدی از کل تعداد خسارات پرداختی بازار است. 

شایان ذکر است در رشته‌های بیمه اشخاص (شامل حوادث، درمان و زندگی)، بیمه نامه هم به صورت گروهی و هم به صورت انفرادی صادر می‌شود ولی تعداد بیمه شدگان تحت پوشش این گونه بیمه نامه‌ها در محاسبات دخالت داده نمی‌شوند و فقط تعداد بیمه‌نامه‌های صادره ملاک عمل قرار می‌گیرد. براین اساس، تعداد بیمه‌نامه صادره در مقایسه با حق بیمه تولیدی به مراتب کمتر است و این شاخص برای سه رشته مذکور، شاخص معناداری نیست. با این وجود، از آنجا که در تمام رشته‌های بیمه (به جز سه رشته یادشده)، از تعداد بیمه نامه صادره استفاده می‌شود.

با درنظر گرفتن این عوامل و شرایط در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۳، با وجود آن که حق بیمه تولیدی رشته‌های بیمه درمان، زندگی و حوادث به ترتیب ۸۳.۶، ۵۹.۸ و ۲۲.۳ درصد رشد داشته‌اند، تعداد بیمه نامه صادره درمان و حوادث با ۱۱۵.۹ و ۳۷.۴ درصد رشد و در رشته زندگی با ۴.۲ درصد کاهش مواجه بوده است که البته عامل تورم نیز می‌تواند نقش اساسی در افزایش حق بیمه ایفا نماید.

گفتنی است با توجه به رشد ۶۳ درصدی خسارت پرداختی درمان نسبت به مدت مشابه سال قبل، تعداد موارد خسارت این رشته، ۲۲.۳ درصد افزایش داشته است که علت عمده رشد کم در تعداد موارد خسارت درمان نسبت به مبلغ خسارت پرداختی، برداشت نادرست شرکت‌های بیمه در ثبت تعداد پرونده‌های خسارت درمان به جای تعداد حواله‌های پرداختی در این رشته است. 

در این گزارش موضوع «ارزش بیمه نامه» تشریح شده و نسبت حق بیمه تولیدی به تعداد بیمه نامه صادره، نشانگر متوسط حق بیمه تولیدی در هر بیمه نامه اعلام شده است. 

بر همین اساس در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۳، این میزان به نحو کلی در بازار بیمه ۵۲.۷ میلیون ریال است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۶.۲ درصد رشد نشان می‌دهد و همچنین طی این دوره، "ارزش بیمه نامه" در رشته‌های بیمه نفت و انرژی، هواپیما، کشتی و اعتبار به ترتیب حدود ۲۰.۴، ۱۹.۶، ۵.۲ و ۲.۶ میلیارد ریال و در سایر رشته‌ها به مراتب کمتر است. 

همچنین «سرانه خسارت پرداختی» که حاصل تقسیم خسارت پرداختی به تعداد موارد خسارت است از متوسط مبلغ پرداختی در هر مورد خسارت حکایت دارد.

 این نسبت در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۳، معادل ۲۶.۱ میلیون ریال است که ۲۸.۲ درصد در مقایسه با دوره مشابه سال قبل افزایش نشان می‌دهد.

 به علاوه در این مدت، "سرانه خسارت پرداختی" در رشته‌های بیمه نفت و انرژی، هواپیما، کشتی، باربری، حوادث راننده و آتش سوزی به ترتیب حدود ۱۷.۴، ۹.۵، ۴.۶، ۲، ۱.۳ و ۱.۱ میلیارد ریال و در سایر رشته‌ها به مراتب پایین‌تر است. 

 در پایان این گزارش آمده است: «سرانه تعداد خسارت» که از نسبت تعداد موارد خسارت به تعداد بیمه نامه صادره به دست می‌آید، بیانگر آن است که به طور متوسط در هر بیمه نامه چه تعداد خسارت پرداخت شده است. طی ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۳، این نسبت در بازار بیمه معادل ۱.۱ واحد است (نسبت به دوره مشابه سال قبل ۰.۱ افزایش داشته است). اما در رشته بیمه درمان حدود ۱۸.۵ واحد و در رشته اعتبار حدود ۵.۲ واحد بوده و در سایر رشته‌های بیمه به مراتب کمتر از یک واحد است.

منبع: بیمه مرکزی