به گزارش خبرنگار علمی ایسنا منطقه خوزستان، دکتر سورنا ستاری در نشست مشترک معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با رؤسای دانشگاه‌ها، بنیاد نخبگان، پارک علم و فناوری، مدیران مراکز رشد فناوری، مراکز تحقیقات، اساتید، نخبگان و مسئولان دانشگاه‌های خوزستان که روز پنجشنبه پنجم آذرماه، در سالن جلسات حوزه ریاست دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، با بیان این‌که برای بار سوم است که در این مکان حضور پیدا می‌کنم، به تغییر سه رییس دانشگاه در این مدت اشاره و اظهارکرد: در دو سال گذشته یک تغییر نگرش به آموزش عالی، اشتغال و اقتصاد در کشور در حال اتفاق افتادن است و نگاهی در حال شکل‌گیری است که سرمایه کشور نفت و گاز آن نیست بلکه نیروی انسانی آن است.

وی با بیان این‌که در این مدت تمام تلاش معاونت این بود که این نگاه را در جامعه و دولت ایجاد کنند که نفت و گاز بدون نیروی انسانی توانمند هیچ ارزشی ندارد، تصریح کرد: در حال حاضر 4.5 میلیون دانشجو در کشور و حدود 260 هزار دانشجو در خوزستان مشغول به تحصیل هستند که بخش قابل توجهی از آن‌ها را دانشجویان تحصیلات‌تکمیلی تشکیل می‌دهد؛ اکنون دیگر نمی‌توانیم این دانشجویان را به روش‌های سنتی قبلی سر کار ببریم زیرا این دانشجویان ساخته شده‌اند که ارزش افزوده ایجاد کنند. در اقتصاد دانش‌بنیان هم پایه بر ایجاد ارزش افزوده از طریق دانش است.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با اشاره به این‌که در طول 23 سال گذشته شرکت‌های بزرگ اقتصادی دنیا از شرکت‌های نفتی و گازی به شرکت‌هایی چون گوگل و مایکروسافت تبدیل شده‌اند که دارایی فیزیکی ندارند، خاطرنشان کرد: این شرکت‌ها بر پایه فکر و دانش شکل گرفته‌اند و این تحول بزرگی است که در اقتصاد دنیا اتفاق افتاده است و باعث می‌شود ما نیز روش‌های بومی خود را برای توسعه آن در کشور به‌کار بگیریم.

ستاری با تاکید بر این‌که دانشگاه پایه این اقتصاد جدید است، تصریح کرد: اقتصاد دانش‌بنیان محصول این نوع نگاه در دانشگاه بوده و دانشگاه جایی است که در آن دانش و ثروت تولید می‌شود. این ثروت اگر در حوزه تجاری‌سازی ایجاد شود در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان است و اگر در قالب پژوهش‌های پایه و مرز دانش حاصل شود، باید مشمول حمایت پژوهانه شود؛ البته پژوهش‌های بنیادی گاهی 10 تا 20 سال تا تولید ثروت زمان لازم دارند با این حال باید هر دوی این پژوهش‌ها را در کنار هم داشته باشیم، هرچند که مکانیزم، افراد و نوع تفکر در این دو روند متفاوت است.

وی همچنین با اشاره به فعالیت‌های معاونت علمی در حوزه آزمایشگاه‌ها، خاطرنشان کرد: به ندرت وارد خرید تجهیزات آزمایشگاهی می‌شویم مگر آن‌که موضوع خاصی مطرح باشد؛ فکر می‌کنم آنچه پژوهش را تشکیل می‌دهد نیروی انسانی توانمند است و تجهیزات فرع مسأله است. اشتباهی که در حوزه پژوهش اتفاق افتاد این است که تصور می‌کنیم اگر آزمایشگاه‌های مجهزی داشته باشیم پژوهش هم در آن اتفاق می‌افتد در حالی که اکنون نمونه‌های متعددی از انبارها و سوله‌های آزمایشگاهی در کشور وجود دارد که سال به سال کسی هم از آن‌ها استفاده نمی‌کند و به همین دلیل شبکه آزمایشگاه‌ها را در کشور راه‌اندازی کردیم.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با ابراز خرسندی از این‌که آزمایشگاه دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این شبکه عضو و در سال 93 نیز به عضویت قطعی این شبکه در آمده است، اظهارکرد: در این سیستم کارهای آزمایشگاهی را به آزمایشگاه‌های عضو ارجاع می‌دهیم. همگان می‌توانند تجهیزات آزمایشگاهی هر مرکز را مشاهده کنند؛ معاونت علمی در قالب شبکه آزمایشگاهی از تجهیز آزمایشگاه‌ها حمایت می‌کند.

ستاری افزود: اخیرا نیز تسهیلاتی برای استفاده از شبکه آزمایشگاهی معاونت در قالب 60 درصد تخفیف برای اعضای بنیاد نخبگان و 50 درصد تخفیف خدمات آزمایشگاهی برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته شده و این شبکه با حدود چهار هزار دستگاه و تجهیز آزمایشگاهی برای استفاده محققان و پژوهشگران در دسترس است.

وی با بیان این‌که نخست باید موضوع پژوهش را نهایی کنیم، گفت: تجهیزات در نهایت یافت می‌شوند و از سوی دیگر کمتر تجهیز آزمایشگاهی است که در کشور وجود نداشته باشد اما در این بخش نیز اگر تجهیزاتی در کشور وجود نداشته باشد، معاونت حمایت خواهد کرد. به‌طور مثال در حوزه علوم شناختی اکنون یک آزمایشگاه با اعتباری حدود 30 میلیارد تومان در حال تجهیز است که این آزمایشگاه در حوزه وزارتخانه‌های علوم و بهداشت قرار می‌گیرد و حوزه جدیدی است که پیش از این در کشور وجود نداشته و عرصه جدیدی در حوزه علم کشور است.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور اظهار داشت: اگر موضوع ریزگردها در خوزستان در قالب یک پروژه مشترک با استانداری تعریف شود آمادگی ورود به این حوزه را داریم همان طور که چندین قرارداد در موضوع ریزگردها در معاونت منعقد شده که البته با دانشگاه‌های دیگر در کشور است و با دانشگاه شهید چمران نیست.

ستاری افزود: همچنین در موضوع مشکلات تنفسی در استان در صورتی که یک پروپوزال تدوین شود و دستگاه‌های استان نیز در اجرای آن مشارکت کنند، معاونت 60 درصد هزینه‌ها را پرداخت خواهد کرد و 40 درصد را باید دستگاه‌های داخل استان تأمین کنند. معتقدم اگر به این نتیجه برسیم که مشکلات استان فقط در خود استان و با نیروی عقل، تفکر و ایده قابل حل است و این موضوع را در وجود خود درک کنیم، نمی‌گذاریم هیچ پروژه‌ای از استان بیرون برود.

وی ادامه‌داد: طبیعی است که یک فرد خارج از استان نمی‌تواند راه‌حل جامعی برای مشکلات و معضلات استان ارایه دهد؛ حال ببینید که اگر یک فرد خارجی باشد چه مشاوره‌ای ارائه خواهد داد؛ اکنون سطح دانش در خوزستان به حدی بالاست که متخصصان و نخبگان آن می‌توانند راه‌حل‌های معضلات را پیدا کنند و شاید تنها در برخی موارد نیاز به مشاوره‌هایی داشته باشند.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور همچنین با اشاره به تأکید رهبر انقلاب بر پژوهش، در خصوص جهت‌گیری دانشگاه‌ها، پژوهش‌محوری و فناورمحوری را یک اصل عنوان کرد و گفت: همه ما نسبت به دانشجویان کشور مسؤول هستیم؛ دانشجویان بهترین ساعات عمر خود را در دانشگاه سپری می‌کنند، اگر قرار نبود به دانشگاه بیایند می‌توانستند براحتی روی شغل آینده خود سرمایه‌گذاری کنند. دوره دانشجویی بهترین وقت یک جوان است و دانشجو کسی است که می‌تواند ریسک کند در حالی که افراد بالای 30 سال به‌ندرت ریسک‌پذیر هستند.

ستاری ریسک‌پذیری را بزرگترین سرمایه یک جوان خواند و خاطرنشان کرد: نباید این سرمایه را روی پروژه‌هایی که مشتری و خروجی نداشته باشد، هدر دهیم. حداقل قضیه آن است که حتما پروژه‌هایی در دانشگاه تعریف شود که گرنت داشته باشند و یا جایی مشتری آنها باشند. هر چند که امروز با این استانداردها بسیار فاصله داریم. ما نسبت به دانشجویان و شغل آینده آن‌ها بسیار مسؤول هستیم.

وی با اشاره به مطرح‌شدن دانشگاه‌های نسل سوم و فناور، اظهارکرد: دانشگاه جزیی از جامعه و بخشی از مبلمان شهری و جزیی از زندگی روزمره مردم و اقتصاد کشور است؛ به این معنا که اگر پروژه‌ای در دانشگاه‌ها تعریف می‌شود باید در راستای حل مشکلات جامعه و کشور باشد. اکنون پروژه‌ها ممکن است به دو صورت بنیادی یا فناورانه تعریف شوند که در صورت تعریف پروژه بنیادی باید گرنت آن مشخص باشد و اگر در قالب فناوری است، باید حامی مالی آن معلوم شود. البته دولت نیز موظف است در این حوزه سرمایه‌گذاری کند و امیدواریم این اتفاق در سال آینده محقق و بودجه قابل توجهی برای پژوهش‌های بنیادی اختصاص داده شود.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با بیان این‌که در سال‌های اخیر معاونت علمی بزرگترین حامی پروژه‌های علمی، در قالب صندوق پژوهشگران و یا پروژه‌های ستادها بوده است، خاطرنشان کرد: اگر پروژه‌ای بنیادی باشد اما به درد آینده کشور بخورد و در برنامه 13 ستاد راهبردی معاونت تعریف شده باشد، غیر ممکن است که از آن حمایت نکنیم؛ در حال حاضر 13 ستاد راهبردی در معاونت وجود دارد که در هر کدام روی پروژه‌های بنیادی می‌توان بحث و بررسی کرد.

ستاری با تأکید بر این‌که دانشگاه‌ها در تجاری‌سازی دانش و اشتغال دانشجویان خود مسؤول هستند افزود: باید در مراکز نوآوری و رشد ریسک‌ فعالیت دانشجویی را قبول کنیم. دانشگاه می‌تواند در این حیطه سهم داشته باشد. رقم قابل توجهی از درآمد دانشگاه باید از محل شرکت‌های دانش‌بنیان، پژوهش، فروش تکنولوژی و قراردادهای ارتباط با صنعت تأمین شود.

وی با بیان این‌که نباید تنها به پول دولت متکی باشیم، ادامه‌ داد: بودجه‌های دولت تغییری نمی‌کند؛ سال بعد و 20 سال‌ بعد هم تنها با در نظر گرفتن تورم بودجه‌ها اندکی تغییر می‌کند؛ در واقع اعتبارات دولتی تنها حقوق و دستمزد است و عددهایی نیست که بتوان از طریق آن‌ها دانشگاه‌ها را از یک سطح به سطح بالاتر منتقل کرد؛ اگر خود را به بودجه‌های دولتی وابسته کنیم به روزمرگی گرفتار می‌شویم زیرا نمی‌توانیم پژوهش انجام دهیم.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با اشاره به این‌که تجربه نشان می‌دهد 10 تا 15 درصد اساتید پتانسیل ورود به حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان را دارند، اظهار داشت: معاونت در برای توسعه شرکت‌ها در حوزه‌های فناوری، مراکز رشد و نوآوری، شرکت‌های وابسته به دانشگاه‌ها و پارک علم و فناوری مادگی دارد.

ستاری خاطرنشان کرد: بودجه معاونت علمی و فناوری تنها مربوط به پژوهش و فناوری در کشور است و برای میلگرد و دیوار نیست؛ در واقع این اعتبار برای احداث ساختمان نیست. آزمایشگاه‌ها هم هیچ حد توقفی ندارند و همه علاقه‌مند هستیم که توسعه یابند اما بارها اتفاق افتاده است که بودجه‌هایی برای تجهیز و توسعه آزمایشگاه‌ها تخصیص یافته، اما بعدها رها شده‌اند. پژوهشکده‌های متعددی در کشور وجود دارد که گاهی مهمان‌های خارجی را که می‌خواهیم تحت تأثیر قرار دهیم، به این پژوهشکده‌ها می‌بریم؛ البته قبل از آن می‌گوییم که کاورها را از روی تجهیزات بردارند و خاک‌ها را تمیز کنند!

وی با بیان این‌که دستگاه باید به صورت 24 ساعته سرویس‌دهی کنند، خاطرنشان کرد: در واقع این سرویس‌دهی نشان می‌دهد که دستگاه‌ها واقعا مورد نیاز هستند. معاونت علمی و فناوری به‌ندرت به‌صورت مستقیم برای خرید تجهیزات اقدام می‌کند اما برای خرید دستگاه‌ها در قالب طرح‌های پژوهشی در صورت نبود آن دستگاه در منطقه یا عدم قابلیت سرویس‌دهی سرمایه‌گذاری می‌کند. همان طور که در سال گذشته نیز در نمایشگاه تجهیزات ساخت داخل 1.4 میلیارد تومان برای تجهیز آزمایشگاه‌ها در دانشگاه‌های خوزستان و 500 میلیون تومان برای آزمایشگاه دانشگاه شهید چمران کمک کرد.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با بیان این‌که امسال نیز در این زمینه آمادگی داریم و می‌توانیم این سهم را افزایش دهیم، تصریح کرد: دانشگاه‌های خوزستان باید در این راستا حرکت کنند که وقتی استاندار به مشکلی برخورد کرد آن را با دانشگاه مطرح کند و بتواند روی مشورت و راه‌حل‌های دانشگاه حساب کند. اکنون 270 هزار جوان دانشجو در خوزستان در اختیار شما است که هر کدام می‌تواند دنیا را تکان دهد. کشور ترکمنستان در مجموع 60 هزار دانشجو دارد؛ این قدرت نیروی انسانی را نشان می‌دهد.

وی ظرفیت بالای دانشجویی در استان را یک نیروی انسانی فعال و تحصیلکرده برای حل مشکلات توصیف کرد و گفت: این جوانان آمادگی ریسک‌پذیری را دارند بنابراین اگر آن‌ها را درست هدایت کنیم، به آن‌ها اهمیت دهیم و جای آن‌ها را در اقتصاد تعریف کنیم که دیگر به اشتغال فکر نکنند، پتانسیل‌های بسیار زیادی در استان آماده ظهور و بروز خواهد بود. باید فرهنگ کارآفرینی را در دانشگاه توسعه دهیم.

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور با اعلام آمادگی برای تدارک بازدیدهایی از بعضی دانشگاه‌های کشور برای رؤسای دانشگاه‌های استان، افزود: اکنون در دانشگاه صنعتی شریف دانشجویی را پیدا نمی‌کنید که بخواهد استخدام شود زیرا همه به فکر کارآفرینی و تأسیس شرکت هستند؛ این فرهنگ باید در دانشگاه ایجاد شود که قرار نیست دانشجویان کارمند شوند بلکه باید کارآفرین شوند؛ ما در صد سال گذشته جوانان کشور را با پول نفت سرکوب کردیم. باید این فرهنگ را تغییر دهیم.

ستاری خاطرنشان کرد: در خوزستان این موضوع به یک اصل تبدیل شده است که همه می خواهند کارمند نفت شوند. اما باید این باور کارآفرینی ایجاد شود که قرار نیست پول دولت را به عنوان حقوق دریافت کنیم و باید این فرهنگ در دانشگاه جریان پیدا کند. درخصوص پروژه‌های خاص استان نیز در صورت مشارکت استاندار، معاونت نیز آمادگی همکاری و مشارکت خواهد داشت.

انتهای پیام