هفته گذشته رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور خبر داد که «ظهیرالدوله» جاذبه گردشگری می شود. همین بهانه ای شد تا نگاهی کنیم به گورستان هایی که در ایران و جهان توانسته اند به عنوان مقصدی پرطرفدار نزد گردشگران شوند.

مردگان گران قیمت

شاید در باور بسیاری، مرگ تنها زمانی است که همه انسان ها به لحاظ دارایی های دنیوی یکسان می شوند. دانا و نادان، شاغل و بیکار، پیر و جوان و بالاخره فقیر و ثروتمند همه و همه در کنار یکدیگر آرمیده اند. اما گاهی بازماندگان همچنان بر نمایش این تفاوت ها پافشاری می کنند. همین است که گورستان هایی برای مردگان ایجاد می شود که محلی برای تفاخر زندگان است! همین گورستان ها حالا به محلی برای بازدید گردشگران تبدیل شده است. این که بدانند گران ترین قبرهای دنیا در کجا هستند.

در صدر فهرست گران ترین قبرها «کلسشال» قرار گرفته است؛ گورستانی مخصوص مردگان ماجراجو! چرا که این گورستان نه در روی زمین که در فضاست. هزینه ارسال اجساد به این گورستان 110 میلیارد تومان است. البته پیش از ارسال، جنازه باید سوزانده شود تا خون کاملا خشک شده و جسد سوخته بر حسب وزن آن به فضا پرتاب شود. گفته می شود هزینه پرتاب هر گرم از جسد یک مرده 40 میلیون تومان است.

اما همه گورستان های گران در فضا نیستند. پارک یادبود «وست وود» لس آنجلس یکی از گورستان های زمینی است که هزینه های فضایی دارد! قیمت خرید یک قبر در این پارک یادبود بیش از 13 میلیارد تومان است. البته در صورت خاک شدن در این گورستان‏ مرده ها در جوار چهره های مطرحی همچون «ناتالی وود»، «برت لنکستر» و «دین مارتین» آرمیده اند.

گورستان وودلاون یکی دیگر از گورستان های گران جهان است که دفن شدن در آنجا حدود پنج میلیارد تومان ناقابل آب می خورد. شهرت این گورستان که البته قدمتی طولانی دارد و سال 1863 ساخته شده است، به این است که محل دفن 192 مسافر کشتی تایتانیک است.

البته فقط شهرت آدم های دفن شده نیست که باعث گرانی گورها شده است، در آریزونای آمریکا قبرستانی وجود دارد که دلیل گرانی اش فناوری جالب آن است. در گورستان مدرن «کرایونیکس» با فناوری پیشرفته سرمازایی، جسد را برای نیازهای پزشکی بازماندگان سالم نگه می دارند. این روش نوعی مومیایی به روش تخلیه آب بدن و نگهداری در یک ترکیب شیمیایی خاص در دمای 200 درجه فارنهایت است. این گورستان با هزینه یک میلیارد تومانی، یک جسد را به مدت صد سال نگهداری می کند.

گورها و آدم ها

گورستان سفیدچاه در استان گلستان، تخت فولاد در اصفهان، شهر یری در اردبیل و گورستان شگفت انگیز خالد نبی در اطراف گچی سو در گلستان تنها نمونه هایی از گورستان ها در ایرانند که توانسته اند گردشگران را به سوی خود بکشانند. این نمونه ها در شهرهای شمالی و غربی ایران بسیارند. شیرهای سنگی ایلام و همدان یا قبرهای شیروانی در شمال ایران، همه و همه به دلیل شکل و شمایل متفاوت گورها دلیلی شده اند تا مسافران به جای بازدید از دیگر جاذبه ها راهی این گورستان ها شوند.

اما قابلیت دیگری که این قبرستان ها دارند، نه به شکل و شمایل بلکه مربوط به افرادی است که در آنجا دفن شده اند. ظهیرالدوله در شمال تهران یکی از همین نمونه هاست که مدفن بسیاری از چهره های سرشناس هنر ایران است.با این توصیف قطعه هنرمندان بهشت زهرا که محل دفن بسیاری از ستارگان فرهنگ و هنر ایران است و امامزاده طاهر کرج را هم می توانید به این فهرست اضافه کنید. نمونه های خارجی این نوع گورستان ها هم کم نیستند. شاید معروف ترین شان گورستان پرلاشز در فرانسه باشد که اتفاقا دو مهمان سرشناس ایرانی هم دارد؛ صادق هدایت و غلامحسین ساعدی.

گورستان های عجیب

گورستان های عجیب و غریب در سراسر دنیا کم نیستند، همان طور که شیوه های عجیب و غریب سبک زندگی هم در دنیا کم نیست. کارکرد این گورستان ها هم درست مثل نوع زندگی مردمان نقاط مختلف دنیا، برای گردشگران همین شگفت انگیزی شان است. نمونه اش قبرستانی است که حوالی فلوریدای آمریکا واقع شده است. «تپه دریایی یادبود الهه اقیانوس» که با نام تپه دریایی یادبود آتلانتیس نیز معروف است، در واقع یک مقبره بزرگ برای جنازه های سوزانده شده در زیر آب اقیانوس است. این مقبره، بزرگ ترین تپه دریایی ساخته شده به دست بشر است که بیش از ۵۶ هزار مترمربع وسعت دارد. این مقبره پس از مشکلات فراوان برای تهیه مجوز، سرانجام سال ۲۰۰۷ افتتاح شده و از خاکستر جنازه مجسمه های مختلفی ساخته می شود و سپس در این مقبره قرار می دهند.

گورستان شادی: این نام متناقض به این دلیل به این محل داده شده که قبرهای موجود در آن با رنگ های شاد و نقاشی های طنزآمیز تزیین شده اند. نگرش شاد به مرگ یک میراث داکیان ها بوده است که به جاودانگی روح باور داشتند و مرگ را همانند گذرگاه برای رسیدن به جایی بهتر و رسیدن به خدای خود می دانستند.

این قبرستان اواسط دهه ۱۹۳۰ توسط یک هنرمند محلی که نقاش ـ مجسمه ساز بوده ساخته شده است. او برای تمامی قبرها علاوه بر نحوه مرگ افراد، صحنه هایی از زندگی شان را نیز به تصویر کشیده است.

شهر مردگان: کلیساهای جالب، فضای سرسبز و مقبره های باستانی بسیار زیبا هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر روسیه به این محل جذب می کند. روستای Dargavs یا شهر مردگان (نامی که محلی ها به این شهر داده اند) دارای یک قبرستان با صد مقبره سنگی است که افراد روستا عزیزان خود را در آنها همراه تمام لباس ها و وسایلشان دفن کرده اند.

تابوت های آویزان: این قبرستان که در جزیره «لوزون» در شمال مانیل در فیلیپین است، یکی از عجیب ترین قبرستان های جهان به شمار می رود. در واقع مردمان این منطقه به روش جالبی ابتدا تنه درختان را خالی می کنند. این تابوت ها توسط اشخاص پیر قبل از مرگشان ساخته می شوند و اگر فردی ناتوان باشد، فرزندان یا دیگر نزدیکانش این کار را انجام می دهند. برای قرار دادن جنازه در این تابوت ها فشار زیادی به جنازه وارد می شود، طوری که در بیشتر مواقع استخوان ها شکسته می شود. پس از این کار، تابوت ها به داخل غار برده می شوند. اهالی منطقه تمایل دارند تابوت هایشان روی صخره آویزان باشد تا این که روی زمین قرار بگیرد و تقریبا ۲۰۰۰ سال است که این کار را انجام می دهند.

قبرستان زنان مجرد: این قبرستان در لندن و قبل از قرون وسطی ساخته شده است. این قبرستان در ابتدا مخصوص زنان مجرد نادرستکار در نظر گرفته شده بود که بعدها و در سال ۱۷۶۹ به عنوان محلی برای دفن افرادی که از پرداخت هزینه قبر عاجز بودند، شناخته شد. گفته می شود بیش از ۱۵ هزار جسد در این محل دفن شده است. (ضمیمه چمدان)

پوریا علیزاده