به گزارش خبرنگار مهر، بزرگداشت محمد امین قانعی راد جامعه شناس برجسته کشورمان با عنوان امین جامعه شناسان ایران در مرکز همایش های کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سخنانی درباره قانعی راد گفت: در سوگ مردی نشسته ایم که در هر موقعیتی قرار می گرفت به آن موقعیت ارزش می بخشید. عزیزی که مقاومتش در برابر انحرافات فکری و رسیدن به مقصد و مقصود با خرد و تامل همراه بود و با آرامش و متانتی که داشت به همه ما درس تکریم از انسانها را می آموخت. در اینجا گرد هم آمده ایم تا کرامت انسانی این انسان شریف را پاس بداریم چرا که جامعه پیشرفت و امنیت خود را مرهون کسانی می داند که یک وجه آن دانشی است که بزرگان آن جامعه به جامعه القا می کنند و خداوند می فرماید آنچه که اینان می نویسند و تقدیم جامعه می کنند برتر از خونی است که در راه جامعه ریخته می شود. به همین دلیل خداوند حکمت، اندیشه و بصیرت را به بشر عرضه می کند و به هر کس که بخواهد این حکمت را می بخشد.
وی در ادامه با اشاره به معنای واژه اولوالالباب که در قرآن بسیار به کار گرفته شده اشاره کرد و افزود: این واژه به این معناست که صاحبان خرد می توانند راهگشای زندگی بشر باشند. خداوند می فرمایند انسان دانشمند با انسانی که نمی داند یکسان نیست و آیا دانایان با نادانان مساوی اند جواب در دل سئوال مستتر است و این نشان می دهد که این دو با هم مساوی نیستند چرا که اصحاب اندیشه با افکار و دلسوزی های خود می کوشند روح تعالی و امیدواری برای بهزیستن را به عرصه زندگی انسانها وارد کنند.
بروجردی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه قصد داشتیم جایگاهی را برای تبادل فکری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به نام اندیشگاه بوجود آوریم و در این مرز تضارب اندیشه داشته باشیم تصریح کرد: دکتر قانعی راد برای این مسئولیت بسیار مناسب بود و وقتی این موضوع را با وی در میان گذاشتم به سرعت دنبال این ایده بودند که آن را عملیاتی کنند که متاسفانه میسر نشد ولی همچنان مجموعه اندیشگاه در سازمان، افکار ایشان را دنبال خواهد کرد و امیدوارم روزی شاهد آن باشیم که حاصل این تضارب آرا به ثمر برسد و مردم احساس کنند که در جایی می توانند حرف های ناگفته خود را بازگو کنند.
در این مراسم عزیز قانعی راد فرزند ارشد محمدامین قانعی راد به ذکر صحبت هایی در خصوص پدر پرداخت و اظهار کرد: قانعی راد هیچ گونه مرز بندی را شامل نمی شد و همواره استقلال خود را در مرزها یافته بود. او در مرزها زندگی کرد و همیشه در میان طیف می ایستاد و دارای روح و بینشی حدفاصل زنانگی و مردانگی بود یعنی همانطور که اخلاق مراقبت داشت از اخلاق مسئولیت نیز برخوردار بود. مرگ قانعی راد یک مرگ رمانتیک و دگرخواهانه بود و تراژیک و غم انگیز نبود و به قول هادی خانیکی، قانعی راد ایستاده مُرد و برای آنچه که در زندگی کوشید در کُنش مرگ هم تحقق بخشید.
در ادامه این مراسم شهیندخت مولاوردی دستیار ویژه رئیس جمهور در امور شهروندی با اشاره به همکاری های نزدیکی که در دولت یازدهم با محمد امین قانعی راد داشته است اظهار کرد: درد قانعی راد درد جامعه بود و ایشان به درد جامعه مبتلا بود و هیچگاه جامعه مدنی و جانب مردم را رها نکرد. ایشان با شناختی که از مسائل عمده مردم بویژه زنان و قائل بودن به نخبه بودن و روشنفکران متعهد داشت دردمندی بود که ذکر شناخت درد، درمان را هم برای برون رفت از وضع موجود پیشنهاد می داد. او تنوع ها را به رسمیت می شناخت و قائل به این بود که تنها باید حول محور انسانیت دور هم گرد آمد این موضوع، ما را به بحث حقوق شهروندی پیوند می دهد. این دغدغه و درد تا پایان عمر با برکت ایشان همراه او بود.
وی افزود: قانعی راد به عنوان یک همراه بی نظیر برای حوزه حقوق شهروندی و یک فعال برای حقوق بشر و یک همراه برای حقوق زنان بود. او همراه جدی ما در اولین همایش ملی اعتدال بود که در کتابخانه ملی برگزار شد و به عنوان عضو شورای راهبردی این همایش شاهد بودم که قانعی راد چقدر مسئولانه بدنبال برگزاری همایش به صورت کیفی و تاثیرگذار بودند. او اعتدال را یکی از امیدهای جامعه ایران برای دستیابی به مشارکت می دانست. مجموعه آثاری که از این همایش باقی مانده با تلاش های ایشان منتشر شده است.
در ادامه این مراسم ناصر فکوهی عضو هیئت علمی جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه دو ویژگی در قانعی راد سبب شد که برای مدیریت انجمن جامعه شناسی ایران انتخاب شود تصریح کرد: یکی اینکه جامعه شناسی را یک رشته انتقادی می دانست و هنوز می توانست حرف هایی بزند که لذت بخش باشد چرا که نقش جامعه شناسی تاکید بر روی مشکلات است. او تنها کسی بود که می توانست انتقاد و اعتدال را در یک جا قرار دهد و در زیر سایه آرامشی که نشان می داد بسیار دردمند بود و همواره دغدغه جامعه را داشت. او افکار رادیکال داشت ولی می دانست چگونه باید عمل کرد تا نهاد جامعه شناسی را پیش برد.
وی افزود: در سیستم آکادمیک ما جامعه شناس و روانشناس بسیار است ولی جامعه علمی نداریم یعنی جامعه ای که بتواند از خود دفاع کند و روی پای خودش بایستد. قانعی راد تمام تلاشش این بود که بتواند چنین جامعه ای را ایجاد کند و بسیار اصرار داشت که گروهی از افراد وارد دانشگاه جامعه شناسی شوند. برای اینکه اعتقاد داشت بین جامعه شناسی و انسان شناسی فاصله زیاد است و سعی در برطرف کردن این فاصله داشت. او از معدود کسانی بود که به چند رشته بودن جامعه شناسی اعتقاد داشت و به آن عمل می کرد. جای ایشان همیشه در جامعه علمی کشور وجود خواهد داشت و امیدوارم که بتوانیم در مورد افکار علمی ایشان بیشتر صحبت کنیم.
حمیدرضا جلایی پور به عنوان سخنران بعدی این مراسم از قانعی راد به عنوان یک جامعه شناس موثر و پدیده جامعه شناسی ایران یاد کرد و گفت جامعه شناسی یک علم چند مکتبی، چند چش اندازی و چند پارادایمی است. قانعی راد به طور خاصی از این داشته استفاده می کرد و آن را در انجمن جامعه شناسی ایران پیگیری می کرد. ایشان یک جامعه شناسی انتقادی بهداشتی را دنبال می کرد و جامعه شناسی او روشنگرانه و مثبت بود و امیدوارم توسط نسل چهارم جامعه شناسی این راه ادامه پیدا کنند. وی در آموزش جامعه شناسی بسیار التزام به بحث جامعه شناسی داشت و به شدت معتقد به موضوع اجتماعی و واقعیت های اجتماعی بود. او به بحث نظام اجتماعی، واقعیت اجتماعی، نهادهای اجتماعی اعتقاد داشت و معیارش برای نگاه به جامعه، اینها بودند.
جلایی پور با تاکید بر اینکه نگاه قانعی راد همیشه انتقادی بود، ادامه داد: ولی این نگاه، انتقادی ترکیب گر بود و او از جامعه شناسی برای پیش بردن بحث خود استفاده می کرد. ایشان وقتی با «بورووی» آشنا شد تقسیم بندی گروه چهار گانه او را مطالعه کرد و این بحث را در انجمن جامعه شناسی جا انداخت. قانعی راد هیچگاه به جامعه شناسی آکادمیک بی احترامی نکرد. در عین حال جامعه شناسی سیاست گذار را هم قبول داشت و کسانی که این کار را می کردند، تشویق می کرد. همچنین به جامعه شناسی مردم مدار اعتقاد داشت و اینکه ما به مردم احتیاج داریم و حرف های مردم را در جامعه شناسی قبول داشت و در این خصوص وارد گفتگو با گروهها واقشار مختلف مردم می شد.
