دارویی به نام کلروکوئین (Chloroquine، مشتقی از عصاره گنه گنه) دارویی ارزان قیمت و در دسترس اغلب داروسازها است و دارویی پرکاربرد برای مسافرینی است که از مناطق گرمسیری دیدن می‌کنند.

حال دانشمندان یونیورسیتی کالج لندن دریافته‌اند که این دارو می تواند از سرطان کبد جلوگیری کند و این کشف بزرگ می تواند از هزاران مرگی که هر سال بر اثر ابتلا به این بیماری ایجاد می‌شود، جلوگیری کند و به صدها هزار نفری که در معرض خطر رشد سرطان کبد قرار دارند، امیدی تازه بخشد.

راجیو جالان، استاد هپاتولوژی دانشگاه یوسی‌ال می‌گوید: «این که احتمالا راهی بالقوه برای توقف سرطان کبد پیدا کرده‌ایم، مرا خیلی هیجان زده کرده است. در حال حاضر ما می‌توانیم بیماران سیروز کبدی را که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان کبد هستند، شناسایی کنیم، اما تنها کاری که در حال حاضر از دست ما برمی‌آید این است که منتظر بمانیم تا وقتی که واقعا سرطان کبد ایجاد شد و رشد کرد، وارد عمل شویم. در نتیجه، این قرص می‌تواند استراتژی موثری برای جلوگیری از این بیماری باشد و پیشرفت آن را برای مبتلایان به این بیماری به تاخیر بیاندازد. به ویژه همکاران ما در آسیا بسیار به این دارو علاقه‌مند شده‌اند، زیرا هپاتیت ویروسی در انجا بسیار شایع است و این شاید بزرگترین مشکلی است که در حال حاضر ما در مورد بیماری‌های کبدی با آن مواجه هستیم. داروی مالاریا به سهولت در دسترس همه است و ما می‌دانیم که سالیان سال است که این دارو بدون عوارض جانبی خاصی برای درمان مالاریا در افراد، استفاده شده است؛ در نتیجه از بی‌خطر بودن آن اطمینان داریم».

به رغم این که این دارو تا به حال فقط روی موش‌های ازمایشگاهی به کار گرفته شده، این گروه امیدوارند که این موفقیت در آزمایش‌های بالینی روی انسان نیز جواب دهد.

هر سال در حدود 4 هزار مورد مبتلا به سرطان کبد فقط در انگلستان شناسایی می‌شود. تنها یک پنجم از این موارد تا یک سال و یک بیستم هم تا ۵ سال زنده می‌مانند. در حال حاضر حدود ششصدهزار نفر به هپاتیت مبتلا هستند که این خود خطر ابتلا به سرطان کبد را بالا می برد.

اما این دارو چطور کار می‌کند؟ کلروکوئین با توقف کار دو پروتئین اثرش را می‌گذارد. که تصور دانشمندان بر این است که این پروتئین‌ها زمانی که سلول‌های کبدی می‌میرند، شروع به کار می‌کنند و نوعی التهاب حاد را ایجاد می‌کنند که منجر به توقف بازسازی سلول‌ها و بروز سرطان کبد می‌شود.

وقتی که سیروز، کبد را دچار آسیب و زخم جدی می‌کند، (که خود می‌تواند به خاطر مصرف بیش از حد الکل یا به خاطر هپاتیت باشد) این اندام تلاش می‌کند که خود را بازسازی کند اما نمی‌تواند بازتولید را به درستی انجام دهد و در نتیجه سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کند.

محققان دریافته‌اند که این دارو در ۸۰ درصد موارد می‌تواند از بروز سرطان جلوگیری کرده و همچنین می‌تواند تومورهای ایجاد شده را از بین ببرد.

کبد یکی از پیچیده‌ترین اندام‌های داخلی بدن انسان است که بیشتر از ۵۰۰ کار را در بدن اعم از تجزیه چربی و پروتئین، تصفیه سموم و کمک به کنترل لخته شدن خون بر عهده دارد.

اندرو لانگفورد سرپرست هیئت اجرایی بنیاد کبد انگلیس می‌گوید: «این تحقیق بسیار جالب است اما هنوز در مراحل ابتدایی خود به سر می‌برد. ما همیشه می‌گوییم که پیشگیری بهتر از درمان است، از همین رو، از این حیث این تحقیق خوب است اما افراد واقعا نیاز دارند که به سبک زندگی خود توجه کنند و قبل از شروع مشکلات کبدی، با تغییر سبک زندگی خود از آن پیشگیری کنند».

دکتر کت آرنی مدیر ارتباطات سازمان پژوهش‌های سرطان انگلیس می‌گوید: «این یافته‌های به دست آمده از کشت سلول‌ها در آزمایشگاه و آزمایش‌های حیوانی، بسیار جالب توجه هستند و بررسی می‌کنند که چطور کلروکوئین روی مولکول‌هایی که منجر به ایجاد سرطان کبد می‌شوند، تاثیر می‌گذارد.

اما هنوز تکه‌های پیدا نشده دیگری از این پازل علمی وجود دارند، و تا پیش از پیدا شدن آنها نمی‌توان از کلروکوئین در آزمایش‌های بالینی برای درمان و پیشگیری سرطان کبد استفاده کرد، اما قطعا این راهی جالب و به طور بالقوه مفید برای کاوش است».

مقاله این تحقیق در ژورنال Liver International منتشر شده است.