اقدامات خشن و غیرانسانی نژادپرستان آمریکا در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیا که با حمایت تلویحی دونالد ترامپ روبه‌رو شد، یادآور دوران نژادپرستی و آپارتاید در آفریقای جنوبی است.

 وقایع شهر شارلوتسویل گرچه تازه‌ترین نمونه‌ از رشد گرایش‌های آپارتاید در آمریکاست، اما آخرین مورد آن هم نیست. گرچه نومحافظه‌کاران حاکم در آمریکا ادعا می‌کنند که ایالات متحده در دوره «پسا آپارتاید» قرار دارد، اما حوادث نژادپرستانه نشان می‌دهد که آمریکا هنوز مشکل تبعیض نژادی را حل نکرده است.

به اعتراف نشریه آمریکایی نیویورکر، هم‌اکنون نهصد گروه نژادپرست در آمریکا فعالند.

گرچه آپارتاید با مبارزات مردم آفریقای جنوبی به رهبری نلسون ماندلا از بین رفت، اما هنوز مسأله تبعیض نژادی در کشوری که مدعی آزادی و حقوق بشر است، حل نشده است. هنوز رنگین‌پوستان تأمین جانی ندارند و به جرم سیاه یا سرخ‌پوست بودن، مورد هجمه خشونت‌بار پلیس قرار می‌گیرند. نحوه برخورد بسیار خشن و گاهی مرگبار پلیس با رنگین‌پوستان یکی از اشکال رایج تبعیض نژادپرستانه در آمریکاست.

براساس آمار منتشره، در هر 48 ساعت یک سیاهپوست در آمریکا به قتل می‌رسد و بین سال‌های 2003 تا 2009 حدود 9 میلیون سیاهپوست در آمریکا زندانی شده و 5000 نفر از آنها به دست پلیس به قتل رسیده‌اند. آمریکا بیشترین میزان زندانی در جهان را دارد که بیشتر آنها هم سیاهپوست هستند. امروز یک خانواده سفیدپوست آمریکایی 13 برابر بیشتر از خانواده سیاهپوست ثروت دارد و از سال 2010 تا 2015، فقط ثروت شهروندان سفیدپوست آمریکایی افزایش یافته است. برخی مدارس سفیدپوستان، از ثبت‌نام کودکان سیاهپوست امتناع می‌کنند.

بعد از انتخابات هشتم نوامبر و روی کارآمدن ترامپ، جنایات نژادپرستانه افزایش یافت و سرکوب‌ سیاهپوستان، با حمایت هیات حاکمه و سیاست‌سازان آمریکا، موجب انباشته‌شدن کینه‌ها در سینه‌ مظلومان شد. نژادپرستان آمریکا با روی کار آمدن ترامپ، بدون هیچ واهمه‌ای اقدامات خود را انجام می‌دهند و اظهارات و عملکرد شخص ترامپ نیز موجب شده تا نژادپرستی در آمریکا بغرنج‌تر از قبل شود، به گونه‌ای که بعد از حوادث شارلوتسویل دادستانی ویرجینیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: ترامپ مسئول اقدامات نژادپرستانه در آمریکاست؛ زیرا رئیس‌جمهوری آمریکا مستقیما و بصراحت اقدامات نژادپرستان را محکوم نکرد.

مقام معظم رهبری در بیستم مهر 1390 در رابطه با اوضاع اجتماعی آمریکا گفتند:

«این چیزی که به عنوان جنبش وال‌استریت مردم آمریکا را به هیجان آورده این چیز مهمی است، سعی کردند این را کوچک نشان بدهند الان هم سعی می‌کنند کوچک نشان بدهند... یک مساله این است که رژیم سرمایه‌داری فسادش برای آن مردم محسوس و عینی شده است، ممکن است این حرکت را سرکوب کنند ولی نمی‌توانند ریشه‌های این حرکت را از بین ببرند بالاخره یک روزی آن چنان خواهد بالید این حرکت که نظام سرمایه‌داری آمریکا و غرب را به کلی به زمین خواهد زد.»

امروز مظلومان آمریکا به این باور رسیده‌اند که نظام لیبرال سرمایه‌داری، عامل تمام تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها علیه رنگین‌پوستان است، چراکه هنوز هم به آنان به چشم برده و شهروند درجه دو می‌نگرد.

و شاید آمریکا به انتظار نلسون ماندلای دیگری نشسته تا این آتش زیر خاکستر را به شعله‌هایی برای سوزاندن بنیان نژادپرستی در آمریکا تبدیل کند 

* این یادداشت نخست در تاریخ 29 مرداد 1395 در روزنامه جام جم منتشر شد.