در این ستون می خوانید: آیت اله باریک بین در میان کسانی که پس از او توانایی امامت جمعه را داشتنتد دو تن بهترین را به مقام معظم رهبری پیشنهاد و حضرتشان حجت الاسلام والمسلمین عبدالکریم عابدینی را به این سمت برگزیدند که هم آن پیشنهاد پیام دارد و هم این انتخاب.



اگرچه، عرف این است که ائمه جمعه موقت را امام جمعه تعیین می کند، اما آیت اله باریک بین در تعیین حجت الاسلام والمسلمین محمد باریک بین به علت نسبت، از مرکز استعلام کردند و در این پیشنهاد دوگانه هم ایشان را معرفی نکردند در حالی که ممکن بود سه نفر را در معرض قرار داد که اگر فرزندشان برگزیده هم نمی شد، اندازه اش تبیین می شد، اما این پیشنهاد انجام نشد و این یعنی ورع.



و از میان دیگران، نزدیک ترین افراد به انقلاب که توانایی تصدی امامت جمعه را داشته باشند، همین دو تن بودند.



اما گزینش رهبر معظم انقلاب هم تحلیل و تجلیل خود را دارد. امام جمعه چون محور سنگ آسیاب، باید در محل مستقر باشد تا سنگ روی سنگ بند شود.



اما حجت الاسلام والمسلمین ابوترابی با ظرفیت ریاست قوای سه گانه اگر به استان محدود شود، نظام نمی تواند از ظرفیت ها و خدمات ایشان استفاده ملی بنماید، بنابراین حجت الاسلام والمسلمین عابدینی انتخاب شد که هم جوان است و توانمند و هم به واسطه سال ها تلمذ نزد بزرگانی چون حضرت آیت اله جوادی آملی اکنون خود مفسری فاضل است که از این جهت سرآمد می باشد.



حجت الاسلام والمسلمین عابدینی به واسطه سال ها حشر و نشر با دانشجویان و جوانان دارای پایگاه عمیقی در میان این قشر از جامعه بوده در حالی که قابلیت های مسئولیتی زیادی داشته، همواره در این سال ها نشان داده که اشتیاقی به مقامات دنیوی ندارد و کمترین تلاشی برای به دست آوردن آن انجام نداده است و این یعنی ورع!



و اما آیت اله باریک بین چنان جایگاهی در انقلاب و راه امام دارد که صد البته ذکر سرفصل های آن هم در این مقال و مجال نمی گنجد، اگرچه لایدرک کله لایترک کله و ....



آیت اله باریک بین از ابتدای نهضت مقلد ـ شاگرد ـ مروج امام خمینی(ره) بود و کسانی که روزهای قبل از انقلاب را درک کردند تفاوت فردی با این مشخصات را با دیگران می دانند.



روحانیونی هم اکنون هم هستند و بودند که پس از انقلاب در مسئولیت هایی هم قرار گرفتند که شاگردی امام را نکردند؛ اما آیت اله شاگرد امام بودند و از نزدیک درک فضایل امام را کردند. افرادی بودند که مقلد امام نبودند و از آیات دیگر عظام تقلید می کردند تا زمانی که خود به اجتهاد برسند.



اگرچه باز هم به دلیل باز بودن عرصه برای خدمت، اینان نیز جذب انقلاب شدند، اما این خصوصیت هم باز در استان قزوین محدود به چند نفر از جمله آیت اله باریک بین بود؛ اما مروج بودن به دلیل آثار سیاسی آن بسیار مهم است.



کسی که مروج امام (ره) بود باید امام را در آن شرایط غبارآلود به خوبی می شناخت و دیگران را نیز می شناخت و به تفاوت اینان واقف می شد سپس به ترویج امام می پرداخت و تازه خطر شروع می شد؛ زیرا بین مراجع عظام آنکه نظام شاهنشاهی فقط روی او حساس بود و این حساسیت هم بجا بود، امام بود.



این مساله کوچکی نیست، تا جایی که نقل شد مثل شهید آیت اله صدر در نجف غیر امام را اصلح و اعلم معرفی نموده بود که البته در یک ملاقات طولانی با امام وقتی از نزدیک با فضایل و زهد و دیدگاه های سیاسی امام مواجه شد، صراحتا قریب به مضمون فرمودند که ما در معرفی فلان اشتباه کردیم! و پس از آن به ترویج امام پرداختند.



در قزوین علمای بزرگ یا دیگران را اعلم می دانستند یا به واسطه مذاکرات و مراجعات ممتد و متعدد بزرگان قم به گوشه ای از مراتب فضل امام پی می بردند و تازه در آن شرایط بعضا به ترویج امام می پرداختند و پس از مدتی با وساطت اطرافیان دوباره به غیر امام ارجاع می دادند، اگرچه نهایتا خورشید شخصیت امام چنان روشن و واضح بود و شد که رجوع همگانی به حضرتشان شد و گاهی پس از مجاب شدن به ترویج دو نفر می پرداختند، یعنی می گفتند هم تقلید از امام جایز است و هم فلان که دوستان امام می گفتند پس لااقل گاهی امام را اول بگویید و گاهی دیگری را اگر همیشه یکی را اول بگویید رجوع پیروان نوعا به اولی می شود.



در یک چنین فضایی مروج امام بودن، مثل آیت اله باریک بین هم فضل قابل اعتنایی می طلبید؛ در شناخت امام و تفاوتش با دیگران؛ و هم شجاعت مضاعف در ابراز آن، که این هر دو در آیت اله بود و این یعنی ورع!



به نظر اینجانب یک خصوصیت مهم که امام خمینی(ره) داشت که او را از دیگران ممتاز می کرد؛ این بود که امام به شدت جاذب نیروهای جوان و انقلابی مذهبی بود. امام، جوانی که ماهیتا مذهبی بود؛ اما به دلیل کمی اطلاعات یا تاثیرات محیط های دانشگاهی و عمیق نبودن مطالعات به روشنفکری می زد، دفع نمی کرد.



البته امام به شدت در برابر التقاط مقاومت می کرد، همه می دانیم که مثلا در مورد مجاهدین خلق چه کسانی در پی جذب بودند و امام فقط دفع نکرد تا خودشان دفع شدند!



اما توجه امام به قشر جوان خصوصا دانشگاهی ایشان را به مرجع توجه و علاقه تحصیلکردگان تبدیل کرده بود و به نظر نگارنده اگر نبود آن وحدت بی نظیر بین جوانان دانشگاهی و روحانیون و بازاریان و اقشار مختلف مردم؛ هرگز این انقلاب بزرگ به پیروزی نمی رسید.



در قزوین شبیه ترین فرد به امام خصوصا از این جهت، آیت اله باریک بین بود. دانشجویان هم همگام با اقشار دیگر چه در زمان حرکت مخفیانه نهضت و چه در سال هایی که انقلاب در خیابان ها ظهور پیدا کرد؛ شرکت و فعالیت داشتند، اما نقطه اتکایشان در استان آیت اله باریک بین بود.



همواره در همه مقاطع با ایشان مشورت می شد و نظر ایشان فصل الخطاب بود، در این میانه رابطی مثل حجت الاسلام والمسلمین آسید محمد ابوترابی نیز نقشی ارزنده و بی بدیل داشت.



آیت اله با منش ساده ای که داشتند و حلم و آرامشی که داشتند؛ انقلابیگری جوانان را به خردورزی دینی می آمیختند و این یعنی ورع!



در فتنه بنی صدر، امام به لحاظ اهمیت محافظت از اصل انقلاب، خصوصا تاثیر مسائل سیاسی روز بر جبهه های جنگ تحمیلی، نمی توانستند آنچه که در باطن در مورد بنی صدر دارند، آشکار کنند و در آن شرایط بسیاری از روحانیون و بزرگان قم و قزوین در دفاع از بنی صدر بودند، اما آیت اله باریک بین هم به لحاظ تحکیم تقلیدی سیاسی و هم به لحاظ درک شخصی و اجتهادی از تعاملات سیاسی یک لحظه در مقابله با فتنه بنی صدر تردید نکرد و این یعنی ورع!



اگرچه جمله مفهومی 'جذب حداکثری و دفع حداقلی' مقام معظم رهبری بعدا در فتنه ای دیگر آمد؛ آن روز اما در فتنه بنی صدر مورد توجه و عمل اصحاب نظام قرار گرفت و مدافعین بنی صدر به سرعت جذب نظام شدند؛ اما شناخت راه امام در غبار فتنه ها به شامه ای تیز نیاز داشت و آیت اله از آن بهره مند و این یعنی ورع!



در قضایای ترور ائمه ی جمعه در دهه ی شصت، این کمترین، شاهد بودم که چقدر مسئولین امنیتی از تهران و استان با ایشان صحبت کردند که خانه ی ایشان را به محلی منتقل کنند که از ضریب امنیتی قابل قبولی برخوردار باشد؛ در بالای شهر که خیابان ها وسیع تر و قابل کنترل ترند. اما ایشان با پافشاری انقلابی در خانه ی محقر خود در خیابان شهید انصاری واقع در کوچه ای گود ماندند و فرمودند اگر می توانید امنیت همین جا را تامین کنید و من از وسط مردم و جایی که قبل از انقلاب اسکان داشتم به جای دیگری نمی روم و این یعنی ورع!



اینجانب به واسطه ی مسئولیتم در دهه ی شصت در قزوین و به واسطه ی دوستی که قبل از انقلاب با شهید مرتضی، آقازاده ی ایشان داشتم، حشر و نشرم با ایشان زیاد بود. بعد از شهادت مرتضی، اینجانب به جز چند جمله در نماز جمعه از ایشان چیزی درباره ی مرتضی نشنیدم که یادآور سرمایه گذاری ایشان در انقلاب باشد و بعید می دانم افرادی که پس از آن هم با ایشان زیاد حشر و نشر داشتند؛ چیزی از زبان ایشان درباره ی شهید مرتضی که فرزند بزرگ ایشان بود، شنیده باشند.



فراموش نمی کنیم جمعه پس از شهادت شهید مرتضی، حضرت آیت اله خطبه های نماز جمعه را خواندند و در چند جمله اشاره کردند که خوشا به حال مرتضی که توفیق شهادت پیدا کرد. او اگر شهید نمی شد چند سال دیگر می ماند مقداری از مواهب دنیا استفاده می کرد و زندگی می کرد و سرانجام باید مهیای مرگ می شد! خوشا به سعادتش که با شهادت رفت (قریب به مضمون) این خطبه های آیت اله از آن روز در گوش ها زنگ می زند و این یعنی ورع!



در قضایای سال 72 قزوین، هنوز مسئولین اجرایی و قانون گذاری و غیره آن روز در مصاحبه ها دیگری را متهم به اهمال و سستی و عملکرد غلط می کنند؛ تا اتهام این بی مدیریتی غیرقابل جبران را به گردن این و آن بیندازند، اما آیت اله که آن روز هم با مردم کوچه و بازار در مقابل دولت مواجه شده بود و با تاکیداتی صبورانه سعی در ایجاد آرامش می کرد؛ در نماز جمعه حاضر شد و به خاطر مسایل پیش آمده به دلیل



ضعف دیگران برای خودش طلب استغفار کرد و این یعنی ورع!



هرگز شخصی نشنیده که اطرافیان یا وابستگان به ایشان امکاناتی را از نظام دریافت کرده باشند، اگر کسانی به این قصد نزدیک شدند، بلافاصله با تقوایی که آیت الله دارند، استشمام و بلافاصله آن فرد را از خود دور کردند.



در زمان تصدی اینجانب در فرمانداری، یکی از بستگان ایشان خدمتشان عرض کرد که ما چه گناهی کردیم که فامیل شما شدیم؟ فلانی حق ما را نمی دهد مبادا کسی بگوید پارتی بازی شده است. ایشان به من فرمودند: البته امتیازی برای وابستگان به من نیست، اما مبادا برای احتراز از حرف مردم، حق کسی ضایع شود. همین که عندالله نزدیکی به ما امتیاز مادی نباشد؛ خدا خودش نمی گذارد حرف مخالفین به کرسی بنشنید. من اصل مساله را به ایشان عرض کردم، فرمودند: حقش نبود! کار خوبی کردی ندادی! و این را به آن شخص هم فرمودند و من با چشم خودم دیدم که علی(ع) میله داغ به دست عقیل نزدیک کرد و این یعنی ورع!



آیت الله روی شناخت دقیقی که از حضرت امام (ره) داشتند در میان ائمه جمعه کشور شاخص بودند، پس از امام راحل، ایشان با دقت با حفظ خطوط اصلی حضرت امام که پس از زعامت مقام معظم رهبری ادامه یافت، در مواضع سیاسی روز، هرگز از تشخیص رهبری عدول نکردند.



ایشان در اولین خطبه نماز جمعه پس از انتخاب خبرگان؛ اشاره کردند که تا حیات حضرت امام، نماینده ایشان بودند و امروز آیت الله خامنه ای در جایگاه ولایت قرار گرفته، لذا نماینده ایشان هستم.



با این ظرافت هوشمندانه، ایشان توانستند این انتقال سیاسی را تحلیل کنند، در حالی که دیگرانی با اتخاذ مواضعی دیگر، یا چهره اکنون را پنهان کردند، یا گذشته را و حفظ این تعادل همواره از ایشان تصویری از یک رهبری متعادل محلی ساخت که مواضع پدرانه شان همواره همه سلیقه های مختلف داخل نظام را شامل می شد. این یعنی ورع!



اکنون، خداحافظ آیت الله این خداحافظی به معنای وداع نیست، همراهان شما از مردم قزوین، هرگز با شما و اندیشه های عالمانه و زاهدانه شما وداع نمی کنند. این 'خداحافظ' یعنی خدا، حافظ شما باشد و حافظ همه پاکی و علم و زهدی که شما در این جایگاه و لباس داشتید، برای همه کسانی که در این امتداد در جایگاه و لباس شما قرار می گیرند.



خداحافظ آیت الله