شمخانی گفت:" در جریان گفتگو برای تبادل زندانیان، رقبای جمهوری‌خواه دولت فعلی آمریکا که مدعی انسان‌دوستی و حقوق بشر هستند به ما پیام دادند که این افراد را آزاد نکنید و این روند را تا آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به تأخیر بیندازید، اما ما بر اساس اراده مستقل خود روند را به پیش بردیم."



گرچه این‌ روزها اخبار دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا دیگر جذابیت خود را از دست داده و به امری عادی مبدل شده، اما صحبت از این دیدارها در دهه های گذشته اتفاقی دست نیافتنی بود.



پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام، دولت دموکرات آمریکا به رهبری جیمی کارتر تمام توان خود را به کار گرفت تا پایان خوشی برای بحران پیش آمده بسازد. اما پایان خوش این بحران را ایران به نفع جمهوری خواهان تمام کرد.

گروگانها در حال بازگشت به آمریکا - پایگاه هوایی اندروز سال 1981

در جریان تسخیر سفارت آمریکا، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز در جریان بود و بحران پیش آمده تا جایی پیش رفت که نقش تعیین کننده ای برای برنده انتخابات به همراه داشت. در آن مقطع تاریخی جمهوری خواهان با ایجاد یک کانال ارتباطی پنهان با مسئولین ایرانی در تلاش بودند تا آزادی گروگان ها تا اعلام نتیجه انتخابات به تعویق بیافتد. همین امر باعث شد تا جیمی کارتر از معدود روسای جمهوری باشد که برای یک دوره چهارساله در کاخ سفید بماند.

دونالد ریگان رییس جمهور آمریکا شد و همزمان با مراسم قسم یادکردن وی، گروگان های آمریکایی نیز آزاد شدند و در خاک آلمان فرود آمدند. دوربین های تلویزیونی پس از پایان مراسم تحلیف ریگان، پیاده شدن کارمندان سفارت آمریکا از هواپیما را به تصویر کشیدند. این نقطه آغازی برای روابط پشت پرده و هم پیمانی (شاید ناخواسته) ایران با برخی از مقامات و احزاب قدرتمند آمریکا بود.

سخنان امروز شمخانی اما روی دیگری از استراتژی و توافقات ضمنی و پشت پرده ایران با حزب دموکرات دارد.

1- در روابط سیاسی و دیپلماتیک بسیاری از اتفاقات از منظر رسانه ها و افکار عمومی پنهان می ماند و به نوعی در پشت درهای بسته صورت می گیرد. در خصوص مسائل غیررسمی اما فضا به گونه ای است که نمایندگانی از کشورها در کشوری ثالث و بدور از دید دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی و رسانه ها نسبت به مسئله ای گفتگو می کنند. پرسشی که از سخنان علی شمخانی پیش می آید اینکه جمهوری خواهان در کجا و توسط کدام نماینده این پیشنهاد را به مقامات ایرانی ارائه کردند؟

2- دیپلماسی پشت پرده ایران و آمریکا در سه دهه گذشته به کار خود مشغول بود. نمونه آن در جریان آزادسازی گروگان های آمریکایی در ایران، آزادسازی گروگان های آمریکایی در لبنان و همکاری برای سرنگونی دولت طالبان از جمله مسائلی است که مقامات ایرانی و آمریکایی پشت میز مذاکره پنهان نشستند. اخبار این اتفاقات اما زمانی برملا شد که بیش از یک دهه از آن گذشت و انتشار آن تاثیری بر افکار عمومی و سیاست های دو کشور به همراه نداشت.

3- علنی شدن پیشنهاد جمهوری خواهان آمریکایی به ایران در این مقطع زمانی که به انتخابات آمریکا نزدیک می شویم قطعا پاس گل ایران برای دموکرات ها محسوب می شود. ایران برد تبلیغاتی و رسانه ای خود را از بازداشت ملوانان آمریکایی کرد و حالا نوبت به آمریکایی هاست تا شخصیت خود را برای این اتفاق بازیابی کنند.

4- افکار عمومی آمریکا را رسانه ها مدیریت می کنند. اکنون سئوالات بسیاری در ذهن خبرنگاران به وجود می آید تا از نامزدهای جمهوری خواه بپرسند و سران این حزب را در افکار عمومی محاکمه کنند. کارزاری سخت که باید دید پاسخ "ترامپت" و "جب بوش" به آن چگونه خواهد بود.

5- آمریکاییان غرور فروانی نسبت به ملیت و کشور خود دارند. قطعا مردم آمریکا از اینکه برخی از هموطنانشان روزهای بیشتری در زندان بمانند تا حزبی به منافع خود برسد، خرسند نمی شوند. از افراد آزاد شده نیز نباید گذشت. قطعا این خبر برای خانواده هایشان شوک برانگیز خواهد بود.

6- نام ایران در تمامی انتخابات های چند دهه گذشته آمریکا همواره بر سر زبان های نامزده های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده است. ایران یک بار نقش مستقیمی در انتخاب "دونالد ریگان" ایفا کرد و شاید بهتر است بگوییم برگ پیروزی را در اختیار وی گذاشت. در جریان جنگ افغانستان نیز ایران کمک شایانی به دولت "جرج بوش" کرد که با نمک نشناسی وی و حزب جمهوری خواه همراه شد. این بار باید منتظر ماند تا نتیجه همکاری با دموکرات ها را دید. آیا این همکاری که بر سر مسئله هسته ای آغاز شد ادامه خواهد داشت ؟