به گزارش خبرنگار اقتصادی مهر، طی چند روز اخیر که نمایشگاه هوایی پاریس به عنوان معتبرترین نمایشگاه عرضه محصولات و خدمات صنعت هوانوردی دنیا در حال برگزاری است، مرتبا دو شرکت بزرگ و رقیب ایرباس و بوئینگ در روزهای اخیر خبرهایی از امضای یادداشت تفاهم با شرکت های هواپیمایی کشورهای مختلف دنیا منتشر می کنند.
از جمله این خبرها، انتشار اخبار امضای یادداشت تفاهم فروش ۴۵ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ نئو به شرکت هواپیمایی ایران ایرتور و همچنین امضای یادداشت تفاهم جداگانه ای میان زاگرس ایر و ایرباس برای ساخت ۲۰ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو ۸ فروند ایرباس ۳۳۰ نئو ویژه این ایرلاین ایرانی است.
از آنجایی که قیمت تقریبی هر یک از این هواپیماها، حدود ۱۰۰ میلیون دلار است، به عبارت دیگر ایرلاین های ایرانی سفارش ساخت و خرید ۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار هواپیما به ایرباس داده اند که رقمی در حدود ۲۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان می شود؛ رقم عجیب و غریبی که تحت هیچ شرایطی نه بخش خصوصی و نه بخش دولتی ایران امکان تامین آن را ندارد.
همچنین اگر بر فرض، این یادداشت تفاهم های غیر الزام آور، در آینده منجر به برگزاری جلسات توافق برای خرید واقعی هواپیما شده و ایرباس نیز حاضر به فاینانس بخش مهمی از مبلغ آن شود، آیا ایرلاین های ایرانی توانایی تهیه مبلغ باقی مانده آن و نیز پیدا کردن بانکی که حاضر به ضمانت این رقم شود، دارند؟ حتی در صورت تهیه این موارد با لابی های سیاسی، آیا درآمد این شرکت های هواپیمایی از محل بلیت فروشی، می تواند کفاف پرداخت اقساط فاینانس خارجی را بدهد؟ آیا شفافیت ایرلاین های ایرانی در حد و اندازه ای هست که شرکت های خدمات مالی بزرگ دنیا آمادگی مراوده مالی با آنها را داشته باشند؟
از سوی دیگر، مذاکره هما با ایرباس و بوئینگ برای خرید هواپیما نزدیک به یک سال به طول انجامید؛ حال چگونه این غول های هواپیماسازی حاضر شدند در یک جلسه کوتاه مدت با ایرلاین های ضعیف کشورهای کمتر توسعه یافته از قبیل چند کشور آفریقایی، آسیای جنوب شرقی و خاور میانه ای یادداشت تفاهم ساخت و فروش هواپیماهای گران قیمت امضا کنند.
به نظر می رسد انتشار اخبار متعدد امضای قراردادهایی از این دست که نه الزام آور برای هواپیماسازان هستند و نه پشتوانه حقوقی محکمی دارند، بیشتر به یک رقابت درونی میان بوئینگ و ایرباس به عنوان دو غول هواپیماسازی دنیا برمی گردد. به خصوص که بوئینگ توانسته با امضای قراردادهای نهایی فروش هواپیمای ۷۳۷ مکس به برخی ایرلاین های مهم دنیا، از ایرباس جلو بیفتد.
با این حال، همچنان این دو شرکت که در حال حاضر به دلیل مشکلات مالی به شدت دنبال مشتریان دانه درشت هستند، با استفاده از فضای خبری نمایشگاه در حال تبلیغات رایگان با استفاده از جوسازی رسانه ای مبنی بر امضای یادداشت تفاهم هایی با برخی ایرلاین های ضعیف تر و کم بنیه تر هستند تا بتوانند با بازارگرمی، مشتریان بیشتری به سمت خود بکشانند.
به خصوص که یکی دیگر از بازی های رسانه ای این دو غول صنعت هواپیماسازی دنیا، انتشار اخبار و تحلیل هایی مبنی بر نیاز آینده بازار صنعت هوایی به ۴۰ یا ۵۰ هزار فروند انواع هواپیمای مسافری و باری در ۲۰ سال آینده است. این در حالی است که در دهه های گذشته که رشد جمعیت جهان، بسیار بالاتر از نرخ رشد فعلی و نیز ضریب نفوذ رفاه شهروندان کشورهای مختلف، رقمی بسیار کمتر از ارقام اعلام شده جهانی در چند سال اخیر است، این دو شرکت روی هم رفته در ۴۰ سال گذشته حداکثر ۷۰ تا ۸۰ هزار فروند هواپیما تولید کرده اند. حال چگونه می خواهند در ۲۰ سال ایرلاین ها را به خرید ۵۰ هزار فروند هواپیما ترغیب کنند؟ آیا اصلا امکانات تولید این تعداد هوپیما را دارند؟ پاسخ روشن است: خیر؛ اما هدف آنها صرفا تهییج نظام اقتصادی دنیا به خرید هواپیماهای جدید است تا میان ایرلاین های کشورهای مختلف نوعی رقابت غیر واقعی بر سر خرید هواپیما راه بیندازند تا به خیال خود جزء نخستین شرکت های هواپیمایی باشند که به ایرباس و بوئینگ سفارش ساخت و خرید می دهند. به این ترتیب این شرکت ها توانسته اند سفارشات متعددی را از سراسر جهان به سود خود جذب کنند.
