گروه سیاسی مشرق - «توصیه» یا «تهدید»؛ کدام واژه توانایی روایت اظهارات مشاوران و نزدیکان دولت یازدهم را نسبت به چگونگی رویکرد بهارستان در قبال رأی اعتماد به وزیران پیشنهادی داراست. مشاوران و نزدیکان حجت‌الاسلام روحانی در طول عمر دولت یازدهم در هنگامه رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی سخنانی را بر زبان جاری می‌سازند که گویا بهارستان نشین‌ها فاقد «استقلال رأی» هستند و باید نظرات آنان را تمکین نمایند. مرور کوتاه اظهارات آنان تصویر رسا و گویا پیرامون نحوه رویکردشان نسبت به مناسبات دولت و مجلس را به نشان می‌دهد.

«اکبر ترکان» مشاور حجت‌الاسلام روحانی، یک سال قبل در مقطع زمانی رأی اعتماد مجلس به کابینه دولت یازدهم در یادداشتی در روزنامه شرق تحت عنوان «مردم ببیند» که در اصل ضمیر مرجع آنان بهارستان نشینان بود با ادبیاتی تهدیدآمیز به‌صراحت اعلام کرد که در صورت عدم نزدیکی نظرات نمایندگان با تصمیمات دولت، دور بعد مردم به آن‌ها رأی نخواهند داد. وی در این یادداشت بیان داشت: «فکر خوبی است اگر از مردم عزیز کشورمان خواسته شود که فرمایشات نمایندگانشان را به‌دقت گوش کنند. اگر این حرف‌ها، حرف دلشان بود، در دور بعدی هم دوباره به آن‌ها رأی می‌دهند، اما اگر نظرات و حرف‌های برخی نمایندگان، حرف دل مردمی نیست که به آن‌ها رأی داده‌اند، در دور بعد، در رأی دادنشان تجدیدنظر کنند.»[1]

بعد از اکبر ترکان نوبت به محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت اعتدال، فرارسید که عصبانیت خود را از عدم رأی اعتماد نمایندگان به وزیران پیشنهادی، با این عبارت که «انتخابات مجلس فرصتی است تا مردم رضایت یا عدم رضایت خود را از نمایندگان نشان دهند.»[2] بیان نماید و سپس حجت‌الاسلام یونسی، دستیار ویژهٔ رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی دربارهٔ فعالیت انتخاباتی دولت برای تسخیر مجلس آینده بیان داشت: «ستادهای انتخاباتی دکتر روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری، نه‌تنها باید منسجم باشند، بلکه [باید] از هم‌اکنون برای انتخابات بعدی مجلس فعالیت خود را آغاز کنند.».

وزیر سابق دولت اصلاحات سپس به فاصله چند روز راهبرد دولت نسبت به انتخابات مجلس آتی را رونمایی کرد و اظهار داشت «امیدوارم و مطمئن هستم که در آینده، مجلس بهتری مردم ما انتخاب خواهند کرد که یکی از ویژگی‌های این مجلس، همراهی با دولت باشد. حتماً ائتلاف اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان، همان‌طور که در انتخابات ریاست‌جمهوری صورت گرفت، در اینجا هم صورت خواهد گرفت.»[3]

حتی سعید حجاریان، از فعالان فتنه 88 و از اعضای برجسته حزب منحله مشارکت در گفت‌وگو با رسانه دولتی انحلال مجلس را درخواست نمود و اظهار داشت «نمایندگان برخلاف خواسته مردم حرف بزنند و عمل کنند و بعد آن‌وقت ببینند آیا مردم حوزه‌های انتخابیه‌شان آن‌ها را به شهرشان راه می‌دهند؟ اگر این کار را بکنند مردم آن‌ها را حتی به شهرهایشان راه نمی‌دهند. من معتقدم حتی اگر قرار باشد قانون اساسی عوض شود، باید شرایطی فراهم شود تا مانند بسیاری از کشورها، دولت بتواند مجلس را منحل کرده و انتخابات زودهنگام برگزار کند تا مردم مجدداً رأی دهند و سیستمی هماهنگ پدیدآورند. البته چنین چیزی در این کشور عملاً امکان‌پذیر نیست؛ چراکه آقای جنتی خود را هم بالای سر دولت و انتخابات آن می‌داند و هم بالای سر مجلس.»[4]

پس از گذشت چند ماه از این رویکرد برخی از مشاوران دولت یازدهم، حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور در صفحه شخصی دریکی از شبکه‌های مجازی با زبانی صریح‌تر مطالبات خود را به نمایندگان اظهار داشت، دکتر حسام‌الدین آشنا با اشاره به جلسه برگزاری رأی اعتماد به نیلی احمدآبادی، وزیر پیشنهادی وزارت علوم نوشت: «نمایندگان محترم مجلس فردا انتخابی راه گشا را در پیش‌رو دارند؛ این عزیزان می‌توانند: میانِ رفتن زیر بار سلطه گفتمانی اقلیت مطلق پایداری و استقلال مجلس از افراط‌گرایان یکی را انتخاب کنند. - میان راهبرد همراهی یا عدم همراهی قوا یکی را انتخاب کنند. - میان خواسته دانشگاهیان و خواسته‌های باج خواهان یکی را انتخاب کنند. آقای دکتر نیلی احمدآبادی وزیر پیشنهادی ریاست جمهوری نه اهل فتنه است نه بی‌تجربه و نه ناشناخته او یک جرم بیشتر ندارد دانشگاه را برای دانشگاهیان می‌خواهد نه برای سیاستمداران»[5]

این اظهارات در حالی است که الیاس نادران نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نسبت به عملکرد مشاورین و حلقه اول روحانی خطاب به رییس جمهور گفت: نماینده تهران با اشاره به سخنان روحانی تصریح کرد:" کاش وی (روحانی) در این جلسه حضور داشت و ما آن را می‌گفتیم، کاش ما این فرمایشات خوب آقای رئیس‌ جمهور را در جمع نخبگان می‌شنیدیم، ای کاش ما این فرمایشات را در جمع مردم زنجان می‌شنیدیم.

نادران گفت: گفته‌اند حرف‌هایی که باید اینجا می‌زدی، جای دیگری گفته‌ای و حرف‌هایی که جای دیگر باید می‌زدی اینجا می‌گویی، شما در بین مردم باید از مردم و مجلس دفاع می‌کردید، در جلسه استیضاح از شما خواهش کردیم که تشریف بیاورید، نمایندگان استیضاح‌کننده پذیرفتند که جلسه به جای روز چهارشنبه سه‌شنبه تشکیل شود، شما هم به سفر اردبیل برسید اما آقای رئیس‌ جمهور شما خودتان بعد، از روز سه‌شنبه به چهارشنبه انداختید. وی افزود: کاش لااقل معاونان آقای رئیس‌ جمهور مذاکرات روز استیضاح را به رئیس‌ جمهور می‌دادند تا می‌خواندند، بین خود و خدا موضوع محوری استیضاح ‌کنندگان بورسیه‌ها بود؟ امان از دست مشاوران و ما ادراک مشاور.

با شرایط فعلی این پرسش به میان می‌آید که مشاوران و نزدیکان رئیس‌جمهور آیا آگاه‌اند که تیشه به ریشه «استقلال رأی» نمایندگان مردم می‌زنند؟ آیا آنان خواهان سیر نزولی مناسبات دوجانبه این دو قوه مهم هستند؟ آیا آتیه سیاسی خود را در توصیه‌های تهدیدآمیز می‌بینند؟