به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران ،در دنیای امروز، بشر برای ایجاد شرایط بهتر برای زندگی چاره ای جز استفاده هرچه بهتر از امکانات موجود جهت دسترسی به تولید بیشتر و کیفیت بالاتر ندارد، قابلیت های عمده صنعت گردشگری هم مانند گسترش انواع خدمات، ایجاد فرصت های شغلی ، توسعه زیر ساخت ها که در نهایت توسعه انسانی را به همراه می آورد از عمده دلایلی است که در راستای آن می بایستی بدان اهتمام ویژه ای داشت.

 

صنعت گردشگری امروز در دنیا به عنوان پردرآمدترین صنعت در کنار نفت و خودرو مطرح شده به طوری که بخش اعظمی از نظام اقتصاد برخی کشورها وابسته به فعل و انفعالات صنعت توریسم است.

 

منطقه ‌خاورمیانه در میان دریای مدیترانه و خلیج فارس گروه‌های نژادی گوناگونی از قبیل فرهنگ های عربی، ترکی، بربرها، بلوچی،ایرانی، کردی و آشوری را در خود جای داده‌است این ناحیه از میانه قرن بیستم، به عنوان حساس ترین منطقه جهان از نظر استراتژیکی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در مرکز توجه جهانی قرار گرفت.

 

گزارشات  WTO حاکی از آن است که درآمد خاورمیانه از صنعت توریسم در سال ۲۰۱۴ حدود ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

 

با در نظر گرفتن این ارقام و همچنین با تلاش کشورهای عربی و به خصوص امارات که به عنوان چهارمین قطب گردشگری جهان شناخته شده ، سؤال اینجاست که سهم ایران از بازار گردشگری در سال های آتی چه میزان خواهد بود؟

 

منطقه خاور میانه به دلیل مسائل سیاسی و نظامی در سال های اخیر دچار تغییرات فراوان در زمینه جلب و ورود گردشگر بوده و علیرغم تمام مشکلات سرعت رشد خود را حفظ کرده است. کشور مصر نیز عرضه کننده محصولات گردشگری فرهنگی ، عربستان صرفا مذهبی می‌باشد که این مواهب، با وجود مشکلات، سیاسی و نظامی این کشورها،  صنعت گردشگری آن ها را تضمین می‌کند و کشورهای امارات ، مصر و عربستان با 70 درصد از کل درآمد گردشگری در خاورمیانه طلایه‌دار هستند.

 

کشورهایی مانند امارات و ... که در حال حاضر عنوان کشور توریستی را یدک می‌کشند، در شرایطی گوی سبقت را از ما ربوده‌اند که جاذبه‌های تاریخی، باستانی و طبیعی ایران فراوان‌تر است ولی به علت مشکلات اقتصادی و سیاست های داخلی هنوز توفیقی در جذب توریسم نداشته و از صحنه رقابت بین‌المللی بازمانده است.

 

براساس آمارهای سازمان جهانی گردشگری و یونسکو، در شرایطی که ایران به دلیل برخورداری از جاذبه های پرتعداد در سایه تمدنی کهن می تواند جزء ۱۰ کشور اول دنیا به لحاظ ورود گردشگر باشد اما طبق آمارهای گردش مالی سالانه صنعت توریسم در جهان ، کشور ایران کمتر از یک دهم درصد این گردش مالی را به خود اختصاص داده است.

 

در حالی که همه ی آمار و ارقام گویای سیر رو به رشد و پرشتاب صنعت گردشگری در جهان است، صنعت گردشگری در ایران، طی سالیان گذشته نه تنها به سهم قابل قبولی در محاسبه درآمد ملی دست نیافته بلکه هر سال با افول بیشتری مواجه می شود این در حالیست که با توجه به برنامه ریزی های کلان دولت برای جذب دو درصد از گردشگران بین المللی که رقمی بالغ بر 20 میلیون تن را در بر می گیرد، حال با سیاست های عمده دولت، چه سرنوشتی در انتظار گسترش توریسم در ایران است ؟

 

با وجود جاذبه های تاریخی بی نظیر در سطح جهان ، جلوه بی همتای موهبت های طبیعی این سرزمین چون طبیعت چهار فصل و اکوسیستم های طبیعی و... هنوز امکان بهره برداری از این ثروت عظیم فراهم نشده و هر روز شاهد نابودی بخشی از این ثروت ملی هستیم و همچنان صنعت توریسم ایران گرفتار تنگناها و چالش ها باقی مانده است!

 

رونق جهانگردی و گردشگری در مسیر جاده ابریشم ، کاروانسراها، چاپارخانه‌های قدیمی ایران در سایه افزایش امنیت، توسعه راه‌های ارتباطی مناسب و تاسیسات متعددی جامانده است.

 

در سال۱۳۱۴ شمسی برای اولین‌بار اداره‌ای به نام «اداره جلب سیاحان خارجی و تبلیغات» در وزارت کشور و به دنبال آن نخستین آژانس جهانگردی ایران در سال۱۳۱۹ شمسی و در نهایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تاسیس شد.

 

حضور متولیان و فعالان در سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می توانست نوید بخش آینده روشنتری برای گردشگری این مرز و بوم باشد که متاسفانه مجموع اخبار منتشر شده در سال های اخیر نشانگر این است که درآمد کشورهای خارجی از توریست ایرانی چهار برابر درآمد ایران از توریست خارجی است.  

 

 

امروزه بیش از هر زمان دیگری تعداد مقصدهایی که خود را آماده پذیرایی از  گردشگران می کنند در حال افزایش است و کشور های منطقه با تولید محصولات توریستی، ساخت جاذبه های گردشگری و سرمایه گذاری در پروژه های گردشگری جدیدی در راستای توسعه این صنعت رقابت می کنند، در حالی که در ایران که یکی از چهار تمدن کهن بشری است، منازعه میراث فرهنگی وگردشگری بر سر نوع کاربری ابنیه تاریخی موجود با شهرداری ها و سازمان ها و وزارت خانه ها ادامه دارد و در این میان چکش عدالت بر سر آثار تاریخی و گردشگری فرود می آید.

 

صنعت گردشگری علاوه بر تاثیرگذاری در ابراز هویت ملی و ایجاد امنیت اجتماعی، موجب ارتقای ابعاد وسیع اقتصادی از جمله ایجاد فرصت های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می شود به طوری که توسعه صنعت گردشگری در زنجیره جهانی گردشگری مقدمه ای بر توسعه سرمایه گذاری دیگر بخش های اقتصادی خواهد بود.

 

 

مشکل اصلی این است که هنوز گردشگری به مثابه یک صنعت جایگاه خود را در اقتصاد کشور نیافته و مالک بزرگترین منابع نفت در جهان هنوز نتوانسته دلبستگی خود را به این منابع عظیم قطع کند و صحبت ها از قطع وابستگی اقتصادی به درآمدهای نفتی و ... را در حد سخنرانی ها و اخبار و تحلیل ها باقی گذاشته است .

 

مقایسه صنعت گردشگری ایران با کشورهایی همچون خاورمیانه، نقل محافل گردشگران ایرانی است. به طوریکه سالهاست این سوال در ذهن ما برجسته شده که چه مسیری را طی کنیم تا ایران نیز از صنعت توریسم و گردشگری بهره بیشتری ببرد؟ با این وجود، به نظر می‌رسد که تمرکز فراوان بر مقوله جذب گردشگران خارجی، ما را از توجه به رونق بخشیدن به گردشگری داخلی غافل داشته است؛ مقوله‌ای که می‌تواند تمرینی برای تقویت زیرساخت‌های گردشگری در کشور محسوب شده و در بلندمدت بستر مناسبی برای پذیرایی از گردشگران خارجی را ایجاد کند.

 

امروزه رقابت میان کشورها در حوزه گردشگری به وجود جاذبه ها خلاصه نمی شود بلکه در چگونگی بازارسازی و بازارداری در گردشگری و جذب گردشگران و پاسخگویی به انتظارات آن هاست، در حالی که مهم ترین عنصر در صنعت گردشگری تولید محصولات توریستی است، اگر به داشته ها و ظرفیت های موجود در کشور بسنده کنیم، گردشگران به محصول وفادار نمی مانند و در نهایت برای تکرار تجربه باز نخواهند گشت.

 

 

نکته ای که بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران صنعت گردشگری بر آن تاکید دارند، خلاقیت و نوآوری در خدمات و ارائه محصول جدید در جهت حفظ بازار گردشگری است که تا به امروز مغفول مانده!

 

 

جاذبه‌های گردشگری تنها یکی از معیارهای ورود گردشگر به یک کشور است و  تبلیغات، تسهیلات و سیاست‌های کلی در یک کشور هر کدام می‌توانند سهم عمده‌ای در جذب گردشگر داشته باشند.

 

 

سالیان متمادی به دلایل سیاسی یا دیگر دلایل، تبلیغات منفی در رسانه‌های خارجی به منظور مخدوش کردن چهره ایران و منزوی نمودن کشورمان در سطح بین المللی ادامه دارد در حالی که هیچ تلاشی موثری از سوی مسئولان صنعت گردشگری در کشور در جهت معرفی درست چهره واقعی کشورمان صورت نگرفته است.

 

 

این در حالی است که به رغم تلاش رسانه خارجی برای مخدوش کردن چهره کشورمان گردشگران خارجی با تجربه سفر به ایران، با زدودن تصویر ساختگی رسانه های خارجی دیدگاهشان نسبت به ایران تغییر می یابد.

در این زمینه می توان از طرح همکاری سفرا و رایزنان فرهنگی که دیر زمانی است به فراموشی سپرده شده، در جهت روشن نمودن افکار جهانی و معرفی پتانسیل های گردشگری ایران بهره برد تا شاهد افزایش آمار گردشگران بین المللی در کشور باشیم.

 

 

صنعت جهانگردی به عنوان فعالیت خدماتی، به میزان زیادی به افرادی وابسته است که در آن صنعت کار می کنند، این در حالی که در صنعت گردشگری کشور جای خالی نیروی انسانی کارآزموده و متخصص در امور جهانگردی در مؤسسات جهانگردی (از قبیل هتل‌ها، کارکنان آژانس‌ها و راهنمایان گردشگری) کاملا محسوس است.

 

 

از آنجا که تربیت نیروی انسانی کارآمد و ماهر می‌تواند هر کشوری را به شاخصه های توسعه یافتگی نزدیک‌تر کند، نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری دراز مدت در عرصه‌های مختلف مهارتی و ایجاد بسترهای مناسب است.



بنابراین با برنامه ریزی و سیاستگذاری دولت در سال های آتی در خصوص تقویت فضای تخصصی گردشگری می توان تحقق توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تربیت نیروی متخصص و کارآمد همگام با تحولات بین المللی درجهت افزایش کار آیی و اثر بخشی کارکنان را شاهد باشیم.

نکته آخر اینکه گردشگری ایران در سالهای آینده وضعیت نامطلوبی خواهد داشت، اگر که تنها نظاره گر باشیم.

 

انتهای پیام/

 

گزارش از : پروین خدادادی