بسیاری از شهرهای کشور امسال به علت کمبود بارندگی گرفتار بحران کم آبی هستند و پاییز و زمستان کم بارش سال گذشته چون زنگ خطری در گوش مسوولان و مردم به صدا درآمده است.



با توجه به اینکه میانگین میزان بارش در استان 226 میلی متر و در مشهد 240 میلی متر در سال می باشد، بحران کم آبی دشت مشهد و تاثیر تداوم 14 ساله خشکسالی در خراسان رضوی چیزی نیست که با بارندگی های یک فصل، یک سال و دو سال حل شود.



چندی پیش مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اعلام کرد که از 37 دشت خراسان رضوی، 33 دشت در وضعیت بحرانی و دشت مشهد نیز در وضعیت فوق بحرانی قرار دارد.



به رغم وضعیت فوق بحرانی دشت مشهد سالانه شاهد 88 میلیون متر مکعب اضافه برداشت از این دشت هستیم.



از طرف دیگر هنوز مدت زیادی از تنش آبی در بازه زمانی سال 1385 و قبل از آن که با بحران 34 درصدی کمبود آب و جیره بندی در مشهد مواجه بودیم، نگذشته که دوباره معضل بی آبی در سال جاری و قطع شدن ورودی آب سد دوستی گریبانگیر این شهر شد.



اسفند ماه سال 1387 آب سد دوستی با ظرفیت یک هزار لیتر در ثانیه وارد شهر مشهد شد و مشکل کمبود آب این کلانشهر را تا حد زیاد رفع کرد به طوریکه تا سال جاری بیش از 70 درصد آب شهر مشهد از سد دوستی و مابقی نیز از محل 357 حلقه چاه موجود در سطح شهر تامین می شد.



اما با بسته شدن ورودی آب سد دوستی از سوی ترکمنستان از سال گذشته و کاهش 80 درصدی روان آبهای مشهد نسبت به سال قبل، شرایط آبرسانی در دوﻣﯿﻦ ﮐﻼنشهر ﻣﺬﻫﺒﯽ دﻧﯿﺎ و پایتخت معنوی اﯾﺮان با جمعیت بیش از سه میلیون نفر و 20 میلون زائر پیچیده و بحرانی شد.



برای گذر از این وضعیت فقط متوسل شدن به پروژه های مختلف نظیر انتقال آب از بیرون از شهر و استان، کافی نیست و بخش اعظمی از این بحران را می توان با داشتن مدیریتی کارآمد در بخشهای توزیع و مصرف آب از پیش رو برداشت.



در بخش مدیریت توزیع مهمترین شاخصی که خودنمایی می کند میزان هدر رفت آب است که این شاخص هم اکنون در شهر مشهد این میزان را حدود 20 درصد نشان می دهد که با روش های مختلف نظیر تعویض انشعابات فرسوده، مدیریت فشار و تسریع در رفع اتفاقات آب قابل کاهش است.



اما مدیریت مصرف مقوله ای است که علاوه بر دخیل کردن عموم مردم و استمداد از آنها برای رفع تنش آبی، نوعی تکلیف شرعی محسوب می شود.



به گفته مسوولین، کاهش 20 درصدی مصرف نقشی مهم در عبور از بحران آبی دارد اما این کاهش به معنای درست مصرف کردن است نه کم مصرف کردن.



سرانه مصرف خانگی آب در مشهد بین 140 تا 160 لیتر در شبانه روز است و بیش از 50 درصد سرانه مصرف روزانه هر فرد صرف مسائل بهداشتی و شستشو می شود که با مدیریت این بخش می توان این میزان مصرف را حداقل تا 30 درصد کاهش داد.



روش های مختلفی برای مدیریت مصرف نظیر استفاده از شیرآلات استاندارد، کوتاه کردن زمان دوش گرفتن، استفاده از کاهنده ها در خروجی ها، کاهش حجم فلاش تانک ها و آبیاری فضای سبز با استفاده از پسآب شستشو توسط کارشناسان ارایه و پیشنهاد می شود که هریک به تنهایی سهم بسیار در کاهش مصرف آب دارد.



در هر دقیقه دوش گرفتن 16 تا 20 لیتر آب هدر می رود و به طور معمول یک چکه متعارف در طول سال حدود 10 هزار لیتر آب را هدر می دهد که رقم قابل ملاحظه است.



اگر هر شهروند بپذیرد که هدر دادن آب و اسراف نوعی حق الناس است، می توان تنش آب را مدیریت و از وقوع بحرانهای جدی تر نظیر قطع و جیره بندی آب در تابستان گرم و سوزان جلوگیری کرد.



البته به دور از انصاف است که نوک پیکان تنش آبی و مدیریت مصرف را فقط به سوی شهروندان نشانه بگیریم بلکه مسوولین نیز باید با برنامه ای بلند مدت و با انجام تمهیدات خاص و اقدامات به موقع در سیستم تولید و توزیع آب از هدر رفت آب در شبکه تولید و توزیع پیشگیری نمایند.



در هر صورت حیات آب در دستان ما و زندگی ما وابسته به آب است پس باید با حفظ قطره قطره این مایه حیات، بقای خود و آیندگان را تضمین کنیم.



7505/659



گزارش از : ندا جواهری فر

انتهای پیام /*