آسم جزو بیماری‌های التهابی مزمن و غیرواگیردار به حساب می‌آید که بیمار تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی به این بیماری مبتلا می‌شود. مجاری تنفسی بیمار در واکنش به محرک‌ها متورم و باریک می‌شوند و این احتمال وجود دارد که مخاط اضافی تولید کند. بروز چنین شرایطی، تنفس را دشوار می‌کند و سبب سرفه، صدای خس‌خس به هنگام تنفس و تنگی نفس می‌شود.

اگرچه علت اصلی ابتلا به آسم ناشناخته است، اما بررسی‌ها بیانگر این است ابتلا به این بیماری طی دو دهه گذشته افزایش یافته است. سابقه آسم، اگزما، آلرژی غذایی در اعضای خانواده میزان بروز آسم در سایر اعضای خانواده را افزایش می‌دهد. همچنین مواجهه با برخی عوامل محیطی مانند دودسیگار، آلودگی هوا و آلرژی‌های استنشاقی مانند گرده گل‌ها، کپک‌ها، قارچ‌ها، گردو خاک، عوامل حساسیت‌زای حیوانات و آلاینده‌های شیمیایی می‌تواند منجر به بروز آسم شود.

بررسی‌ها بیانگر این است که میانگین شیوع آسم در کودکان ایرانی حدود ۱۳.۱۴ درصد است که از متوسط جهانی بالاتر است. افزایش شیوع آسم در بسیاری از کشور‌های جهان بیانگر این است عوامل محیطی مرتبط با سبک زندگی، نقش مهمی در سبب‌شناسی این بیماری دارد؛ به طوری که بهم خوردن تعادل بین آنتی‌اکسیدان‌ها و اکسیدان‌ها در ایجاد و کنترل علائم آسم نقش چشمگیری دارد.

رعایت الگو غذایی سالم شامل مصرف کافی و متعادل میوه و سبزی، ماهی و غذا‌های دریایی و انواع روغن‌های گیاهی نقش موثری در بهبود عملکرد ریوی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آسم دارد. میوه‌ها و سبزیجات منابع غنی از آنتی اکسیدان‌هایی، چون ویتامین C و کارتنویید‌ها هستند که موجب جلوگیری از آسیب اکسیداتیو بافتی و کاهش التهاب مجاری هوایی می‌شوند.

روغن‌های گیاهی نیز منابع خوبی برای ویتامین E که نوعی آنتی‌اکسیدان است، هستند. همچنین ماهی و غذا‌های دریایی نیز به علت دارا بودن اسید‌های چرب ضروری امگا ۳ نقش محافظتی در بیماری‌های ریوی از جمله آسم آلرژیک دارد.

رژیم اختصاصی برای درمان آسم وجود ندارد، اما برخی مواد غذایی می‌توانند موجب بهبود عملکرد ریوی و کاهش علائم آسم فرد بیمار می‌شوند. 

بررسی‌ها بیانگر این است مصرف ویتامین D باعث کاهش حمله‌های آسم در کودکان و نوجوانان می‌شود؛ ماهی سالمون، لبنیات غنی شده با ویتامین D و تخم‌مرغ به عنوان بهترین منابع ویتامین D به حساب می‌آیند. همچنین مصرف ویتامین A موجب عملکرد بهتر ریوی فرد مبتلا به آسم می‌شود. بر اساس مطالعات صورت گرفته، سطح ویتامین A در کودکان مبتلا به آسم کمتر از میزان نرمال است. جگر، شیرپرچرب، کره، هویج، کدو حلوایی و کلم بروکلی به عنوان بهترین منابع تامین ویتامین A به حساب می‌آیند.

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، برخی مواد غذایی جزو موادغذایی ممنوعه برای بیماری آسم به حساب می‌آیند. مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس، فست‌فودها، غذا‌های پرنمک، روغن‌های هیدروژنه با افزایش سطح تری‌کلیسیرید و نیتریک اکساید می‌توانند ریسک فاکتوری برای آسم را افزایش دهند. گوشت‌های کبابی و دودی‌شده نیز احتمال حملات آسم در میان بیماران را افزایش می‌دهند.

افزایش دریافت غذا‌های حاوی اسید‌های چرب اشباع از طریق فعال کردن سیستم ایمنی ذاتی و رها شدن عوامل التهابی نیز موجب التهاب مجاری هوایی می‌شود که اثر پیش التهابی این اسید‌های چرب از طریق اسید‌های چرب امگا ۳ قابل پیشگیری است.

منبع: ایسنا