طولانی شدن این روند، اگر هدفمند و برنامهریزی شده باشد و اهداف توسعهای و بلندمدت را دنبال کند، امری مطلوب و مثبت است اما در صورتی که این مهم با توجه به اینکه از اهداف و شعارهای اولویتدار دولت یازدهم بوده در فرایند سیاستگذاری و اجرا در شکل عام و سیاستگذاریهای کلان توسعهای به طور خاص امری عادی تلقی شود، نگرانکننده و قابل تأمل است.
به طور طبیعی دولت در 16 ماه گذشته به دلیل شرایط خاص سیاسی و اقتصادی کشور و مسائل و چالشهای برجای مانده از دولت قبل، درگیر مسائل و موضوعاتی شد که از آن بهعنوان امور فوری و حیاتی نامبرده میشود. ضمن تأیید فوریت و ضرورت مسائلی مانند هستهای، یارانه ها، سلامت و خروج از رکود، به نظر میرسد مسئله مهم احیای سازمان برنامه (با نیت احیای بدنه کارشناسی دولت) در دولت با نگاه سلیقهای و غیرفوری مواجه شده و به این سازمان مانند گذشته نهادی در حد نهادهای دیگر دولت (صرفاً) برخورد شده و در حد یک نهاد حسابرسی و حسابداری و تقسیم بودجه تقلیل یافته است. در حالی که این مسئله میبایست و میباید به لحاظ جایگاه واقعی نهاد برنامهریزی (بهعنوان مغز متفکر سیاستگذاری و برنامهریزی حال و آینده کشور) و سهم بالا و تعیینکننده آن در سرنوشت کشور، در رده مسئله هستهای و حتی فراتر از آن در دستور کار دولت قرار گرفته و بگیرد.
فارغ از این موضوع، فلسفه احیای نهاد برنامهریزی کشور است. واقعیت این است که صرف تغییر نام از معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی به سازمان مدیریت و برنامهریزی مشکلی از اقتصاد و توسعه کشور را حل نمیکند. مشکل اصلی امروز که همواره برای کشور پرهزینه بوده، ضعف بدنه کارشناسی و فکری دولت است. این ضعف با انحلال سازمان مدیریت و برنامهریزی تشدید شد. در اصل آنچه دولت قبل با انحلال سازمان مدیریت و برنامهریزی نشانه گرفته بود، دیوار لرزان و ضعیف کارشناس و برنامهریز کشور بود که با انحلال سازمان فرو ریخت.
وجود کارشناسان و نخبگان در بدنه دولت و تقویت آن، مانع جدی بر سر خودسری دولت در سیاستگذاری به طور عام و تخصیص منابع اقتصادی و سرمایهای به طور خاص است. بنابراین یکی از عوامل مهم انحلال سازمان را باید در این تحلیل بیان کرد که دولت قبل درصدد از بین بردن این مانع بر سر راه خود بود که تا حد زیادی محقق شد. بنابراین اگر ذهنیتی برای احیای سازمان یا نهاد برنامهریز کشور وجود دارد، باید این ذهنیت مبتنی بر احیای بدنه کارشناسی و قوه عاقله و متفکر کشور باشد وگرنه در بود یا نبود سازمان برنامه هم بودجههای سالانه تنظیم و ارائه شده و هم برنامههای توسعه تدوین شدهاست.
5488511