به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، پایگاه آمریکایی «کنسرسیوم نیوز» در یادداشتی به قلم «دنیل لازار» با تشریح وضعیت کنونی آمریکا در خاورمیانه و شرق اروپا، دست برتر در عرصه ژئوپلتیکی جهان را در اختیار روسیه دانست.

در ادامه این مطلب آمده است: پوتین پس از تحویل تسلیحات به بشار اسد و ملاقات با رهبران ترکیه، اسرائیل و فلسطین، توافق با ایران، عراق و سوریه را با هدف مشارکت اطلاعاتی در مبارزه علیه تهدید فزاینده داعش بعنوان دستورالعمل خود قرار داده است. جنگ‌طلبان کنگره پس از مدتها اتهام‌زنی‌های احمقانه درباره اهداف روسیه در سوریه، با بیان اینکه پوتین قصد مبارزه با جنگجویان مخالف بشاراسد و مورد حمایت آمریکا را دارد از موضع خود عقب‌نشینی کردند. این (اتهامات) آخرین تلاش مذبوحانه برای بی‌اعتبار کردن رهبری است که سه بازیگر اصلی خاورمیانه را درباره مبارزه واقعی خود علیه داعش متقاعد کرده است.

باتوجه به سردرگمی واشنگتن درباره ورود ناگهانی مسکو به عرصه سیاست خاورمیانه این سوال را بوجود می‌آورد: پوتین حقیقتا بدنبال چیست؟ هدف آن در سوریه واقعا مبارزه با داعش است یا چیزی فراتر از آن؟ به نظر می‌رسد پوتین باید منتظر لحظه‌ای مناسب باشد تا از نفوذ آمریکا علیه آن استفاده کند. احتمالا آن لحظه هم‌اکنون ایجاد شده؛ واشنگتن توسط پوتین در دو منطقه به حاشیه رانده شده: هم در شرق اروپا و هم درخاورمیانه.

حرکت بسوی شرق

از ابتدای سال 1994 و پس از فروپاشی شوروی، بیل کلینتون اعلام کرد که ناتو باید آشکارا، باثبات و هدف‌دار توسعه یابد و در عین حال نیز جمهوری‌خواهان باید سیاست‌های تهاجمی بیشتری اتخاذ کنند. از ابتدای 1999 ناتو قرارداد الحاق دهها عضو جدید از جمله استونی، لتونی و لیتوانی که دارای مرزهای مستقیم با روسیه بودند، را امضا نمود. فروپاشی اجتماعی و اقتصادی و همچنین ایجاد حلقه‌ای از کشورهای متخاصم در مرزها، زنگ هشدار را برای  روسیه بصدا درآورد.

این هشدار نه تنها روسیه را به عقب نراند بلکه زنجیره‌ای از ملی‌گرایی در سراسر این کشور ایجاد نمود.  واکنش واشنگتن به این زنجیره اتحاد،  برنامه‌ریزی برای جداسازی اوستیای جنوبی از روسیه بود. علیرغم هشدارهای ویلیام برنز سفیر آمریکا در مسکو، طرح‌هایی برای ورود اوکراین به ناتو اجرایی گردید. در دسامبر 2013 با توجه به ادعای نولاند درباره سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری واشنگتن برای جهت‌دهی سیاست‌های اوکراین بسود خود، زمینه برای اعتراضات میدانی فراهم شد.

گرچه دولت اوباما انگشت اتهام را بسوی روسیه نشانه رفتاما به گفته جامعه‌شناس اوکراینی، شورش‌ها در کریمه و دونباس انعکاس اعتراضات غرب در این کشور می‌باشد. پس از الحاق کریمه به روسیه، این آمریکا بود که با مهندسی بحران، با تهییج ملی‌گرایان اوکراینی زمینه را برای کودتا فراهم نمود.

رانده شدن به حاشیه در خاورمیانه

وضعیت آمریکا در خاورمیانه حتی از این هم بدتر است. واشنگتن حضورش در این منطقه را به لطف دو متحد خود حفظ کرده است: نخست اسرائیل که در آن نژادپرستان یهودی از دهه 1930 بر اکثریت عرب در غزه و بلوک غرب حکومت می‌کنند. بیش از ربع قرن است که آمریکا نقش نظارت بر روند تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی را دارد اما کارشکنی اسرائیل عامل همیشگی شکست مذاکرات بوده است.

متحد دیگر امریکا، عربستان یکی از ناکارآمدترین کشورها در طول تاریخ است که توسط نظام سلطنت مطلقه و دزدسالاری هزاران شاهزاده‌ای حکومت می‌شود که مدتهاست مشغول غارت درآمدهای نفتی (کشور)، سلطه بر تجارت و رفت و آمد به اروپا برای خریدهای لوکس و فسادهای جنسی خود هستند. تعصب دینی سعودی‌های وهابی دستکمی از بیگانه‌ستیزی خاخام‌های افراطی اسرائیل و جنگجویان داعشی ندارد.

سعودی‌ها از دهه 1980 تاکنون، میلیاردها دلار صرف ساخت مساجد و مدارسی کرده‌اند تا بنیادگرایی وهابیت را در سراسر جهان گسترش دهند که در تضاد با تشیع و سایر شاخه‌های دین اسلام می‌باشد. تجاوز به یمن و بمباران‌های شبانه این کشور، سرکوب وحشیانه اعتراضات دموکراتیک در جمعیت اکثرا شیعه بحرین و تامین مالی شورشیان افراطی سنی در سوریه که در جنگ با دولت شیعی دمشق هستند حاصل این رویکرد بوده است.

احتمالا موقعیت کنونی اوباما آنجایی نیست که وی می‌خواهد. وی از یک‌سو خواستار مبارزه به داعشی است که عربسستان تامین مالی و تسلیحاتی آن را بر عهده دارد و از سویی دیگر برای حفظ رابطه خود با ملک سلمان ناچار به همکاری با ریاض در جنگ بی‌هدف علیه یمن است. ایالات متحده بواسطه تسلیحات نظامی و نفت به سعودی‌ها گره خورده بنابراین انگیزه‌ای قوی برای ادامه دادن به نقش خود دارد.

اینجاست که مهارت‌های پوتین وارد می‌شود. رییس‌جمهور روسیه خواستار تلاشی چندملیتی و حقیقی برای تخریب داعش و جبهه‌النصره است نه یک شبه کمپین که توسط واشنگتن و ریاض تشکیل شده. محافظت از دولت بشار اسد بعنوان متحد دیرینه مسکو در برابر سلطه احتمالی داعش و همچنین رفع تحریم‌های تجاری آمریکا علیه روسیه از دیگر اهداف پوتین می‌باشد.

باتوجه به نتایج وحشتناکی که آمریکا در افغانستان، عراق و لیبی بدست آورد، جهان از اقدام تازه واشنگتن در سوریه تصور خوبی ندارد. بعلاوه اینکه بمباران مواضع داعش و القاعده در سوریه بدون اجازه دمشق نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.