گوناگون، علیرضا رضاداد با اشاره به توانایی هیأت انتخاب در کارشناسی آثار گفت: اعضای هیأت انتخاب از کارشناسان و کارگردان‌های شناخته‌شده سینمای ایران هستند که هم از نظر عدالت و هم از نظر توانایی تشخیص مورد وثوق جامعه هنری سینمای ایران هستند.



به گزارش بولتن نیوز، جشنواره فیلم فجر یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی کشور است و همین امر باعث می‌شود حساسیت‌ها درباره این جشنواره بیشتر باشد. امسال برای اولین بار بخش بین الملل و ملی این جشنواره از یکدیگر تفکیک شده است. علیرضا رضاداد دبیر جشنواره فیلم فجر در طول ماه‌های گذشته درباره این تفکیک و جداسازی صحبت کرد اما این‌بار از منظری دیگر با او درباره این تفکیک و جداسازی با وی به گفت‌وگو نشستیم او این بار درباره این تفکیک و این‌که آیا امسال ما سی و سومین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر را پیش رو داریم یا اولین دوره جشنواره ملی کشور را تا روزهای دیگر به تماشا خواهیم نشست سخن گفت.



کمتر از یک هفته به آغاز بزرگترین رویداد فرهنگی کشور باقی مانده است و همه مشتاق هستند تا از جزئیات برگزاری جشنواره جویا شوند در این بخش بیشتر درباره نحوه انتخاب فیلم‌ها، چگونگی برگزاری نشست های تخصصی، فیلم‌های منتخب در بخش‌های مختلف و کیفیت آثار فیلمسازان اول با علیرضا رضاداد دبیر سی و سومین جشنواره فیلم فجر به گفت و گو نشستیم که قسمت دوم این مصاحبه از نظرتان می‌گذرد.



*سینمای ایران در فیلم‌های اول رشد داشت



تعداد پدیده‌ها نسبت به سال‌های قبل چقدر افزایش یافته است؟



پدیده را که بستند!(با خنده). نظر هیئت انتخاب بر این است که بعضی از فیلم‌ها احساس مثبت و موثری در مخاطبین ایجاد خواهند کرد. گزارش هیئت انتخاب بر این صورت بود که سینمای ایران در فیلم‌های اول رشد بسیار زیادی را داشته است.



*کاهش یک سانس در نمایش‌های روزانه/ حضور عوامل سازنده در قبل و بعد ازنمایش فیلم در سالن های مردمی



استاندارد شدن بخش ملی را که پیش از این گفتید چگونه پیگیری و دنبال می شود؟



ما در جشنواره امسال 10تا 20 درصد کارهایی را که انتظارداشتیم در یک جشنواره استاندارد انجام دهیم را توانسته ایم جامه عمل بپوشانیم. یکی از این استانداردها این است . مخاطبینی که قصد دارند برای تماشای فیلم ها به جشنواره بیایند اطلاعات خیلی زیادی از فیلم ها ندارند. با زحمتی که آقای میکائیل‌زاده و دوستانشان در برنامه «یک فیلم، یک سلام» کشیدند، مقداری اطلاعات مردم را نسبت به فیلم ها افزایش دادند. این برنامه از 23 دی ماه تا 3بهمن ماه انجام شد .در این بازه زمانی اطلاعاتی راجع به فیلم ها در اختیار مردم قرار می گیرد. همچنین در این برنامه گفت و گوهایی با کارگردان و سایر عوامل فیلم صورت گرفته است و راجع به حال و هوای کار توضیحاتی داده می شود. این یکی از نکاتی بود که ما همیشه آن را به عنوان حقی برای مخاطب پیش از نمایش فیلم ها می دانستیم. حتی بعضی از نگرانی هایی که راجع به برخی از فیلم ها وجود دارد با این اطلاع رسانی می تواندبرطرف شود. مثلا فیلمی ممکن است که صحنه ای خشن داشته باشد و اگر ما این اطلاعات را از قبل در اختیار مخاطب قرار دهیم، مخاطب دیگر با خانواده و یا فرزندان کوچکش این فیلم را برای تماشا انتخاب نمی کند. به طور خلاصه هر فرد می‌تواند فیلم‌های مورد علاقه اش را پیدا کند و از این طریق  فرصت های بیشتری را برای فیلم سازهایمان ایجاد کنیم. در سال‌های گذشته تنها فرصتی که در اختیار فیلم ساز قرار داشت جلسه نمایش فیلم و نقد و بررسی بود. فیلمسازها با مردم رابطه و تعامل زیادی نداشتند. ما امسال برنامه دیگری را با عنوان معرفی عوامل فیلم در سالن های مردمی در نظر گرفته ایم. این علاقه نیز در بین مردم وجود دارد تا با عوامل ساخت فیلم گفت‌و‌گویی را داشته باشند و ما قصد داریم عوامل ساخت فیلم را قبل و بعد از نمایش فیلم به مردم معرفی کنیم. به همین جهت ما امسال سانس‌های نمایشی فیلم را دو ساعت و نیم در نظر گرفته ایم تا این گفت و گوی عوامل فیلم با مردم صورت پذیرد. تصمیم گرفتیم نمایش‌هایمان را در روز یک سانس کاهش دهیم و به جای آن این گفت و گوی بین مردم و عوامل فیلم را در سالن های پر جمعیت تر برقرار کنیم. این واکنش‌ها می‌تواند برای سازندگان فیلم نیز  موثر واقع شود. واکنش‌های مردمی پس از پخش فیلم، اولین واکنش‌ها به فیلم است و می تواند برای عوامل تهیه فیلم از حساسیت خاصی برخوردار باشد. این نوع جزییات که می‌تواند کمک شایانی را در بهتر برگزار شدن یک جشنواره استاندارد باشد را امسال در جشنواره فیلم فجر در نظر گرفته‌ایم. منظورم از استانداردسازی برگزاری انجام فعالیت هایی از این دست می باشد.



 



یعنی نزدیک شدن هرچه بیشتر مخاطب به سینما؟



 نزدیک شدن هدف های برگزاری یک جشنواره با برگزاری جشنواره. مخاطب یکی از این هدف ها است. عناصری مختلفی مانند فیلم، مخاطب، ایجاد شرایط نقد و بررسی و... در جشنواره حضور دارند. هدف ما این است که این اتفاق را به درستی انجام دهیم. ما امسال متاسفانه چند مورد از این الزامات برگزاری جشنواره استاندارد را نتوانستم اجرایی کنیم و سعی ما بر این است تا در سالهای آتی این اتفاق صورت پذیرد.



با این اوصاف سال آینده ما با بخش‌های دیگر و رویکردهای جدیدتری در جشنواره مواجه خواهیم شد؟



 بخش ها و رویکردها نه اما ما باید هر سال سعی کنیم که نسبت به سالهای گذشته بهتر باشیم. چنان که امسال سعی‌مان بر این است که نسبت به سالهای گذشته بهتر باشیم و این روند را برای رسیدن به یک جشنواره ایده آل ادامه دهیم.



*هیئت انتخاب از نظر عدالت و توانایی تشخیص مورد وثوق جامعه هنری هستند



به عقیده بسیاری از فیلمسازان اول امسال هیئت انتخاب می‌توانست عملکرد بهتری نسبت به انتخاب فیلم‌های اول داشته باشد و نسبت به انتخاب فیلم هایی که فیلمبرداری آنها به پایان رسیده و آماده بود توجه کند تا آثاری که فیلمبرداری آن‌ها هنوز تکمیل نشده بود.



 امسال هیات انتخاب در بین فیلم های اول تنها یک فیلم را به طور کامل ندید و از آن فیلم هم تنها شاید یکی دو سکانسش دیده نشد. فیلمی «ماهی سیاه کوچولو»، تنها فیلمی بود که به طور کامل دیده نشد و هفتاد دقیقه از آن به نمایش گذاشته شد. سایر فیلم‌های اول به طور کامل دیده شدند. از این فیلم هم در ابتدا یک ورژن پنجاه دقیقه ای در اختیار هیئت انتخاب قرار گرفت، که هیئت انتخاب ترجیح داد با آمدن ورژن هفتاد و چند دقیقه ای این انتخاب صورت بگیرد. البته ما باید توجه داشته باشیم که افرادی که تحت عنوان هیئت انتخاب فعالیت می کنند، افراد متخصصی هستند که به قضاوت و داوری آثار رسیده می پردازند. این افراد از جمله کارشناسان و کارگردان های شناخته شده سینمای ایران هستند که هم از نظر عدالت و هم از نظر توانایی تشخیص مورد وثوق جامعه هنری سینمای ایران می باشند و می توانند با دیدن هفتاد دقیقه از یک فیلم درباره  آن نسبت به سایر آثار قضاوت کنند.که انتخاب بشود یانه . البته همه هم ترجیح می دهیم نسخه کامل دیده شود اما گاهی اجتناب ناپذیر است و چون جشنواره محل ارایه کارنامه وآثار برتر سینما ی ایران است باید توجه کرد اثر قابل توجهی فدای بودن یانبودن چند سکانس نشود .چنانکه برخی از فیلم هایی که انتخاب نکردند هم فیلم هایی بودند که کامل نبودند و تشخیص آنها نسبت به آن فیلم ها هم انتخاب نکردن بود . این قدرت تشخیص در هیات انتخاب هست .



*جشنواره قصد انتخاب بهترین‌های سینمای ایران را دارد/ قابل تشخیص بودن بهترین‌ها کلیدواژه انتخاب است/ فیلم‌های ارزشی 30 درصد از آثار جشنواره را تشکیل می‌دهند



اما در مورد فیلمی که فیلمبرداری آن – طبق اعلام روابط عمومی اثر - دو روز بعد از اعلام فهرست سودای سیمرغ است کمی قضاوت ها را دچار تردید می کند و احساس می شود عدالت اجرا نشده است.



 عدالت در قدرت و توان تشخیص است . چه برای انتخاب کردن یا نکردن .افرادی که  کار قضاوت را بر عهده دارند از قدرت تشخیص برخوردارند . این نوع نگاه  سطحی و عامیانه به مساله نگاه کردن است. جشنواره فیلم فجر قصد انتخاب بهترین های سینمای ایران را دارد و همانطور که در فیلم های کامل این مقایسه انجام می‌پذیرد در سایر فیلم ها یی که قابل تشخیص می باشند نیز این عمل انجام می پذیرد. این قابل تشخیص بودن همانطور که در بیانیه هیئت انتخاب آمده است کلید واژه حل مساله است. برخی با همین نگاه سطحی دنبال این بودند و هستند هیات انتخابی که برخی از آنها از مهمترین مدیران ارشد فرهنگی کشورند را منتسب کنند به بی‌توجهی به فیلم های ارزشی . به این بهانه که برخی از آثاری که یا ناقص بودند و یا کیفیت لازم رانداشتند و فقط موضوعشان مرتبط با مفاهیم ارزشمند بود انتخاب نشده .به هرحال هیچ فیلمی با مضمون ارزشی واجد شرایط که نسخه ارایه شده‌اش آنقدری کامل بود که قابل تشخیص باشد از انتخاب دور نمانده است. آثاری مثل شرفناز، ابوزینب، مزارشریف، روباه، حکایت عاشقی، تا آمدن احمد، تگرگ و آفتاب تعدادی از فیلم هایی با این موضوعات هستند که 30 درصد از آثار سودای سیمرغ را تشکیل می دهند.



تنها قابل تشخیص بودن ملاک هیئت انتخاب بوده است؟



بله همان طور که در بیانیه هیئت انتخاب آمده است که آن ها گفتند: بعضی از فیلم هایی که کامل نبودند برای ما قابل تشخیص نبودند و به همین خاطر آن ها را انتخاب نکردیم برخی از این فیلم‌ها نیز برای ما قابل تشخیص بودند . البته هم ماوهم هیئت انتخاب ترجیح می دهد که همه فیلم ها کامل باشند . اما اگرامر بر این دایر است که مثلا فیلمی که چند سکانس آن هنوز باقی مانده است ولی برنامه ریزی تولید این فیلم از آماده شدن آن برای جشنواره خبر می دهد، را هیئت انتخاب ببیند. یا کلا برخی فیلم‌های مهم حذف شونداولویت با بازبینی و جمع‌بندی بر اساس همان میزانی است که آماده بازبینی است  .این امری طبیعی است و در همه جشنواره های دنیا نیز رخ می دهد . اولویت های ما با فیلمی است که بهتر کار شده و در مجموع شایستگی‌های بیشتری برای حضور در بخش رقابت را دارد . همه منتقدین و علاقه‌مندان به سینما احتمالا همین را ترجیح می دهند. اگر فیلمی به زمان بندی نمایش می‌رسد و گرفتاری به لحاظ اجرایی پیدا نمی کند و شایستگی حضور را هم دارد، دیگر دلیلی برای عدم حضور آن وجود ندارد .چون قرار است بهترین‌های سال سینمای ایران به نمایش در آید.



*فیلم سوزی به دلیل تصمیم غلط صاحبان فیلم است



جشنواره نمی‌تواند فیلمساز اول را در اکران حمایت کند . به نظر شما با توجه به این برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌هایی که در پیش رو برای جشنواره سی و سوم دارید آیا این جشنواره می‌تواند کمکی به دیده شدن آثار فیلمسازان اول کند؟



بخشی از این قضیه بستگی به استاندارد شدن سایر اجزای سینمای ایران دارد . شما برای تولید نیازمند به یک تهیه کننده حرفه ای و همچنین شرایط خوب هستید و پس از این نیازمند به شرایط پخش خوب هستید، شرایط پخش خوب را یک پخش کننده خوب فراهم می کند. در نتیجه پخش کننده شما نیز دارای اهمیت است. پخش کننده حرفه ای شرایط پخش متناسب با هر فیلمی را فراهم می کند. امسال فیلم «ماهی و گربه» با اینکه در هنر و تجربه قرار گرفت اما موجب افزایش در آمد بیشتر آن فیلم شد که اگر در اکران عادی قرار می گرفت اصلا به این میزان درآمد نمی رسید و  باعث سردرگمی مخاطبین می‌شد. به هر حال این فیلم در جای خودش قرار گرفت و درست دیده شد. این، کار یک پخش خوب است.  کار مدیریت این است که به پخش کننده های حرفه‌ای اجازه فعالیت بدهد و همچنین از آنها برای درست انجام دادن کارهایشان حمایت کند. الان در یکی دو هفته اخیر بحث فیلم‌سوزی در فضای سینمایی کشور مطرح می شود . پخش کننده حرفه‌ای وقتی در شرایط ازدحام قرار می گیرد با خودش می‌گوید در این ظرفیت محدود من باید کجا قرار بگیرم . اگر زنجیره فعالیت‌های سینمای ایران استاندارد شود جشنواره هم می تواند نقش استاندارد خودش را ایفا کند . اگر ما از جشنواره انتظاراتی بیشتر از توانمندی هایش داشته باشیم ، ممکن است تا مقداری آن نقش را ایفا کند اما باز هم ناقص خواهد بود . این زنجیره ها باید تماما استاندارد شوند، زنجیره های پیش از تولید، زنجیره های رسیدن به ایده های خلاق، زنجیره های ترکیب عوامل حرفه ای و ... . به نظر من یکی از ویژگی های فیلم های اول جشنواره امسال به کارگیری ترکیب عوامل حرفه ای در تولیدات این فیلم ها است . و این خودش می تواند به دیده شدن بهتر این فیلم ها کمک کند. در سال های قبل اکثر فیلم های اول متکی به توانمندی و خلاقیت‌های خود کارگردان بودند.



وقتی فیلمساز از عوامل حرفه‌ای استفاده نکند  یک تنه تمام بار فیلم را به دوش می کشد؟



یکی از دلایلی که در سال های گذشته برای فیلم سازان اول جلسات نقد و بررسی برگزار نمی شد به این دلیل بود که اکثرا ترکیب عوامل حرفه‌ای در این فیلم‌ها وجود نداشتند و متکی به خلاقیت‌های شخصی بودند.



*برگزاری نشست تخصصی برای فیلمسازان



پس ما امسال شاهد برگزاری نشست تخصصی برای فیلم‌های اول خواهیم بود؟



بله، امسال این نشست ها را برگزار خواهیم کرد .  عوامل حرفه‌ای در نشست های تخصصی حرف هایی برای گفتن دارند. ترکیب عوامل غیر حرفه ای که متکی به خلاقیت های فردی هستند ، فقط اثرشان حرف می زند .وقتی فیلم بردار و یا بازیگر شما حرفه‌ای هستند دیگر ماجرا فرق می کند. وقتی این عوامل حرفه‌ای در فیلم حاضر می شوند دیگر مناسبات حرفه ای در فیلم برقرار می شود.  نتیجه مناسبات حرفه ای  برگزار کردن یک جلسه پرسش و پاسخ درست و حرفه ای است . وقتی همه جا این استاندارد سازی برقرار شود و فیلم ساز اول به سمت استفاده از عوامل حرفه ای بیاید، خود این ترکیب عوامل حرفه ای هم موجب بهتر شدن فیلم می شود و هم دبیر خانه جشنواره را ملزم به توجه بیشتر و ازجمله برگزاری جلسه پرسش و پاسخ خواهد کرد . ما شاهد  رشد در مستند های بلند هم بودیم. در سالهای اخیر این مستند ها دیده شدند و این دیده شدن باعث شده که ما برای آن ها نیز نمایش هایی را در کاخ جشنواره در نظر بگیریم. این جریان طبیعی خودش به شکل حرفه ای اتفاق می افتد و این تعاملی که بین دبیرخانه جشنواره وجود دارد و همچنین سیاست‌هایی که در سازمان سینمایی دیده می شود و اتفاقاتی که توسط سینما در حال رخ دادن است باعث شده است که که آرام آرام به سمت این استاندارد شدن حرکت کنیم.



یکی از ظرفیت‌های سازمان سینمایی، استعداد یابی و معرفی استعداد و ایجاد بستر برای استعداد های سینمای ایران است که باعث می شود این استعدادها به شرایط حرفه ای سینما وارد شوند و کارشان را انجام دهند.



آیا در سال‌های آتی جشنواره فیلم فجر، در بخش مسابقه ملی به فیلم‌های حرفه‌ای در مسابقه توجه می‌شود یا فیلم اولی‌ها هم در بخش سودای سیمرغ حضور خواهند داشت؟



این موضوعی که بیان فرمودید بایستی بحث کارشناسی شود که ببینیم چه شیوه ای به این کار کمک می کند. شاید در سال های آتی، نسبت تعداد فیلم ها بر عکس شود یعنی تعداد فیلم های سودای سیمرغ کم شود و تعداد فیلم های اول افزایش یابد. شاید جوایز فنی هنری  به سمت فیلم های اول هم گرایش پیدا کند و فیلم های اول، شامل ارزیابی جوایز فنی و تخصصی هم بشود. اگر همه چیز به شکل طبیعی پیش برود، سینما به شکل طبیعی رشد می یابد.. این هم نه در توان ماست و نه اینکه منطقی است که بخواهیم رشدهای بادکنکی داشته باشیم یعنی چیزی را که رشد نیافته است بخواهیم مدام برجسته کنیم. فکر می کنم این روند طبیعی سینما، ما را به سمت و سوی خیلی خوبی می‌برد.



*امسال نسبت به سینما امیدوارتریم/ فیلم‌های با مضمون امیدوار بیشتر ساخته شده/ انتخاب فیلم اولی‌ها از روی شایستگی انجام شد



امسال کلید واژه «امید» در فیلم های بخش ملی دیده می شود؟ برآیند آثار ناامید کننده و در واقع بازنمایی مشکلات جامعه در سینمای ایران چگونه است ؟



اشکال همین جا است که مافکر می کنیم نتیجه بازنمایی مشکلات جامعه ناامیدی است . در حالی که همه متخصصین دنیا دنبال این هستند که مشکلاتشان بازنمایی شود تا آنها رفع شود . البته شما دوباره پیشاپیش از بنده در مورد فیلم ها ارزیابی می خواهید. اجمالا بگویم که امسال نسبت به سینما امیدوارتریم، البته این بدان معنا نیست که فیلم های با مضمون امید بیشتر یا کمترساخته شده که فکر می کنم قطعا آمارش بیشتر است. اما به هر حال فیلم هایی که انتخاب شده اند نشان می دهد که به سینما می توان امیدوار بود و می‌توان به سینما اتکای بیشتری کرد. تحقق بسیاری از آرمان ها و آرزوهای ما بستگی به این دارد که چقدر امکان تحقق آنها را فراهم کنیم .و آیا آن جریان طبیعی در طول سال اتفاق افتاده یا خیر. در مورد ارزیابی هیئت انتخاب باید بگویم؛ انتخاب فیلم سازان اول، توسط شورای پروانه ساخت، بسیار حرفه ای و حساب شده انجام شده است؛ این یکی از آن موارد امیدوار کننده است. همیشه بعد از تماشای آثار فیلم سازان اول، این بحث می شد که این فیلمسازی که فیلم اولش را ساخت، آیا واقعا شایسته ترین فرد برای ساخت فیلم اول بود، چون ظرفیت فیلم های اول بسیار محدود است. امسال ارزیابی هیئت انتخاب این بودکه انتخاب فیلم اولی‌ها واقعا از روی شایستگی انجام شده است. حتی درآثاری  که در جشنواره انتخاب نشدند هم این شایستگی دیده می‌شود. جشنواره ظرفیت محدودی داردو بنده تعدادی از فیلم های انتخاب نشده را هم به توصیه هیئت انتخاب مشاهده کردم و دیدم که این ها هم فیلم های خوبی هستند. اینکه فیلم های خوبی داریم و به خاطر محدودیت نتوانسته ایم آنها را انتخاب کنیم، این نکته را بیان می‌کند که جای امیدواری در سینما وجود دارد. ما سال های گذشته در گیر این مسئله بودیم که آیا اصلا به اندازه کافی فیلم خوب برای انتخاب داریم؟ امسال سوال ما این بود که چرا نمی توانیم فیلمهای بیشتری انتخاب داشته باشیم؟ و این یعنی سینما جای امیدواری دارد.



*غالب فیلم‌های امسال اجتماعی پایان‌های امیدوار کننده دارند



 نسل جدیدی  که وارد سینما شده‌اند به سینما امیدوارند و آمده‌اند تا تمام آتیه خودشان را در سینما بگذارند. پس این یک اتفاق خوش و مبارکی است. که باید از این نسل مواظبت کنیم .گزارش ما این است که بخش غالب فیلم ها، به لحاظ رویکرد  فیلم های اجتماعی اند و پایان های امیدوار کننده در فیلم های امسال بیشتر است. واقعیت امر این است که این ارزیابی ها را باید برای بعد از جشنواره و دیدن تک تک فیلم ها گذاشت. و با رسم نموداری می‌توان نشان داد که کجا روند صعودی داشته ایم، کجا روندمان خطی بوده و کجا روند نزولی داشته ایم.



برگزاری نشست‌های تخصصی جشنواره فیلم فجر امسال بر عهده چه صنفی خواهد بود؟



مانند سال گذشته از منتقدین و اهالی رسانه برای برگزاری جلسات نشست ها استفاده خواهیم کرد. سال گذشته از آقای کثیریان درخواست کردیم آمدند و ایشان به عنوان امین صنف و مورد احترام  همه با نگاه جشنواره، جلسات نقد و بررسی را برگزار کردند، جلسات خیلی خوبی هم بود. ما همچنان فکر می کنیم که جلسات نقد و بررسی اولین نمایش فیلم ها نمی تواند شبیه یک جلسه نقد و بررسی کاملا فنی و تخصصی همان فیلم باشد. جلسات نقد و بررسی اولیه فیلم ها با فرصت محدود مثلا 20 دقیقه الی 30 دقیقه ای که وجود دارد، بیشتر به پرسش و پاسخ راجع به فیلم سپری می شود. در حالیکه نقد و بررسی فرصت وسیع تری نیاز دارد تا همه با امادگی بیشتری حضور یابند. فکر می کنم یک رضایتمندی خوبی از فضای سال گذشته وجود داشته باشد و امسال هم  شبیه سال گذشته اجرا خواهیم کرد.



شنیده می‌شود نمایش فیلم «محمد»(ص)با اما و اگر مواجه شده است؟



در حال حاضر، آخرین گزارش آقای مجیدی به مااز آلمان این است که انشا الله فیلم برای افتتاحیه آماده خواهد شد.



افتتاحیه جشنواره فیلم فجر، با توجه به نمایش فیلم «محمد رسول الله»افتتاحیه‌ای گسترده ای است یا فقط نمایش در یک سینما است؟



افتتاحیه گسترده که دیگر افتتاحیه نیست .فقط یک نمایش داریم و شاید یکی دو  نمایش دیگر با تصمیم خودشان. مکان افتتاحیه را هم بگذارید تا بزودی اعلام می کنیم. فیلم «محمد رسول الله» حدود3 ساعت است و ما نمی توانیم برنامه دیگری داشته باشیم. برنامه‌های آیین تقدیر و نکوداشت ها را چهاردهم برگزار می‌کنیم.



*مراسم ما آئینی است  و قابل قیاس با جشنواره های دیگر نیست



رسم معمول جشنواره های تخصصی سینما به این صورت نیست که افتتاحیه مجللی برگزار کنند، فکر کنم تقریبا این روندی که امسال طی شده، خیلی نزدیک است به دید مرسومی که در جشنواره های دیگر وجود دارد.



ببینید برخی از سالها اگر فیلمی این موقعیت را داشته که به عنوان فیلم افتتاحیه نمایش داده شود، این اتفاق افتاده است.  شان و منزلت پیامبر هم این نیست که بخواهد در حوزه رقابتی وارد شود و دست اندرکاران فیلم همگی اتفاق نظر داشتند و نیتشان از ساخت این فیلم، حضور در چنین فضای رقابتی نبود. حتی اگر این فیلم، فیلم افتتاحیه هم نبود باز هم آقای مجیدی و دوستان، حتما فیلم را در بخش رقابتی شرکت نمی دادند. پس این جمع بندی مرتبط به این نبود که فیلم در افتتاحیه باشد یا نباشد. در عین حال شاید بهترین موقعیت نمایش این فیلم در ایران،  نمایش آن در افتتاحیه باشد. البته پیش بینی قبلی این بود که در روز تولد پیامبر (ص)  رونمایی از این فیلم صورت بگیرد ولی آماده نشد و در حال حاضر آقای مجیدی در آلمان هستند که کارهای پایانی فیلم را انجام دهند. به هر حال فکر می کنم که برای امسال، درست ترین انتخاب، نمایش فیلم به عنوان افتتاحیه باشد. در این موقعیت کنونی جهان، این حوادث اخیر از یک سو در توهین به پیامبر و تلاش مسلمانان هم در محکومیت این اتفاق از سوی دیگر که روزافزون است، فکر می کنم بهترین زمان نماش فیلم در همین موقعیت است. این آخرین توافقی بود که با آقای مجیدی و حیدریان داشتیم.در مورد بزرگداشت ها هم باید بگویم کشور ما یک کشور آیینی است و ما به آیین ها پایبند و علاقه مندیم. این نوع اتفاقات در جشنواره های دیگر معمولا در میهمانی هایی که یک شب در میان یا در شب های مختلف جشنواره برگزار می شود رخ می دهد. اما میهمانی های ما غالبا به شکل همین آیین است و آن طور میهمانی ها را نداریم.



سال گذشته که مراسم اختتامیه فیلم بین الملل را به سبک میهمانی برگزار کردیم، حتی میهمانان ما هم به آن صحبت هایی که آن جا انجام می شد، گوش نمی کردند، چون فضای میهمانی شرایط خاص خودش را دارد. دراکثر جشنواره ها در مراسم اختتامیه، جوایز به شکل ساده ای ، اعطا می شود و مراسم به اتمام می رسد ولی در ایران این مراسم به یک آیینی تبدیل شده است و به یک نوعی احترام گذاشتن به گیرندگان جایزه است، در حالیکه کار بسیار دشواری هم هست. در دوره های قبل  دبیری‌ام، دبیر یکی از جشنواره های خارجی در اختتامیه فیلم بین الملل شرکت کرده بود. مراسم در تالار وحدت برگزار شد و دکور خیلی زیبایی برپاشده بود. ایشان گفت؛ چقدر شما برای این مراسمی که قرار است جایزه اعطا کنید، زحمت می کشید، در حقیقت زحمات ما بسیار چشمگیر بود و ایشان شکل برپایی و دکور جشنواره را تحسین می کرد. ما خودمان را گاهی وقت ها با آن ها مقایسه می کنیم و از زحمات فراوانی که کشیده می شود انتقاد می کنیم. در حالی که احترام گذاشتن، رسم و آیین ایرانی هاست و این آیین ها برایشان مهم جلوه می کند.



ترکیب هیئت داوران جشنواره امسال با نظر آقای مجیدی اتفاق می افتد یا  تعامل وجود دارد؟



بله،  با همدیگر مشورت داریم.



*جشن خانه سینما نمی‌تواند جایگزین جشنواره فجر شود



*عده‌ای از سینماگران بر این باورند که وقتی قرار است جشنواره فجر تخصصی تر برگزار شود، در مورد جوایز آن هم باید توجه شود پیشنهادی که کانون کارگردانان به شما ارایه داد درباره کاهش جوایز جشنواره فجر بود. به عنوان مثال در هیچ کجای دنیا نمی بینید که هم صدا بردار جایزه بگیرد و هم صدا گذار، بهتر است یک جایزه با عنوان صدای یک فیلم خاص، تعلق بگیرد. این اتفاق در برنامه دراز مدت جشنواره وجود دارد و قرار است رخ دهد. شما در نشستی در مورد کاهش سیمرغ ها  گفتید به نتیجه قطعی نرسیده اید. این نتیجه شامل برگزاری جشنواره در این دوره است یا قرار نیست جشنواره فجر به شکل آکادمیکی که مد نظر کانون کارگردانان است، در بیاید؟



داوری‌ها و ارزیابی‌ها و آنچه که در خانه سینما اتفاق می‌افتد را حتما ضروری می دانیم و به عنوان کمک موثری به سینمای ایران به حساب می آوریم. اعضای شورا به هر حال یک تشکل صنفی اند و کارهای همکاران خودشان را ارزیابی می کنند و مورد تشویق و تحسین و تقدیر هم قرار می دهند، پس جشن خانه سینما یکی ازبخشهای لاینفک سینمای ایران است و این سال هایی هم که برگزار نشد موجب لطمه زدن به سینما شد. اما آن آیین یک ویژگی دارد که همراه با نمایش فیلم ها برای مردم نیست، یعنی جنبه اجتماعی تشویق ها اتفاق نمی افتد. جشنواره فیلم فجر چون در پایان نمایش فیلم ها و با یک شکل با شکوه و گسترده ای اتفاق می افتد، پس تمام توجه ها به آن فیلم معطوف می شود. عوامل فیلم ها که در جشن خانه سینما جایزه می گیرند،  ممکن است در جشنواره فجر هم جایزه بگیرند یا بر عکس. اما این دو جشنواره، کارکردهای مختلفی دارند و تا به حال هیچکدام جای دیگری را نگرفته است. نکته مهمی که در جشنواره فیلم فجر است و در گفتگویی هم که در همین جلسات کارشناسی بیان کردیم این است که در حال حاضر توجه به این بخش از صنعت سینمای ایران در جشنواره فجر تبدیل به یک ظرفیت و مطالبه و درخواست شده است. به این نکته باید توجه کنیم که اگر این ظرفیت را در خدمت رشد صنعت سینما به کار نگیریم، سوال پیش می آید که آیا ظرفیت جایگزین داریم یا خیر؟ ما حتی در مورد تغییر شیوه داوری این بخش هم گفتگو کردیم. هنوز حتی یک فرصت صنفی هم ایجاد نشده که ظرفیت جدید بتواند جایگزین ظرفیت فعلی شود. ما هم آمادگی داریم برای این که زمانی که یک ظرفیت جدی تری به اندازه تاثیر جشنواره فیلم فجر نسبت به توجه به صنعت سینما در هر قسمت سینما ایجاد شود جوایز فنی هنری را به آنجا منتقل کنیم .



هدف ما توجه به بخش صنعت سینما و رشد کیفی جنبه های فنی سینما است. این هدف بایستی تحقق یابد. فعلا تنها شکل اجرا و توجه به فیلم ها در جشنواره فیلم فجر است. هر زمانی مشاهده کنیم که جای دیگری این ماموریت را اجرا می کند، سازمان سینمایی حامی برگزاری آن برنامه می شود و دیگر می تواند در جشنواره فیلم فجر این جوایز تخصصی را از سوی خود ندهد. چون به هر حال داوری در بخش جوایز تخصصی، داوری سختی است.



*ضرورت داوری در فجر جدی‌تر است



*کانون کارگردانان معتقد بودند که بعضی از صنوف، در داوری ها  دقت کافی را ندارند و داوری ها به شیوه درستی صورت نمی گیرد...



اگر چنین تحلیل هم وجود داشته باشد باز ضرورت داوری در جشنواره فجر کمی جدی تر هم می شود.  شیوه تولید استاندارد در دنیا  در سینمای ایران هم چند سالی است که در بخشهایی صورت می پذیرد و در حوزه هایی نه .در دنیا یک طراح صدا وجود دارد که در حقیقت تمام جزئیات صدای فیلم زیر نظر آن طراح صدا شکل می گیرد، اعم از آن چه که در صحنه صدابرداری می شود یا آن چه که بعدا در استودیو صداگذاری می شود. در سینمای ایران، شغل طراح صدا که مدیریت صدای یک فیلم تحت نظر آن باشد را نداریم .. سال گذشته تشخیص هیئت داوری ما این بود که همین اتفاق بیفتد، یعنی یک جایزه به صدای فیلم داده شود وبهترین صدای فیلم را انتخاب کنند که هم صدابردار و هم صداگذار آن فیلم جایزه بگیرند. این نظر، مورد انتقاد بعضی از صدابرداران و صداگذاران قرار گرفت و یک جلسات کارشناسی هم در صنف صدا برگزار شد و یک جمع بندی به ما داده شد. ما هم تصمیم گرفتیم که بنابر تشخیص هیئت داوری با همان رویکردی که خود اعضای صنف صدا دارند، پیش بروند. تقریبا تمام اعضای صدا این اعتقاد را دارند که اگر یک روزی شغل صدا در حرفه ای مثل طراحی صدا متمرکز شد، آن وقت می توان آن نظری را که گفتم، اجرا کرد. در حال حاضر تهیه کننده با یکنفر برای صدا برداری صحنه قرارداد می بندد و  با شخص دیگری برای صداگذاری قرارداد بسته می شود. شاید منطقی تر باشد هر جایزه ای که توسط خانه سینما و یا جشنواره فجر اهدا می شود از همین الگوی صنفی تبعیت کند. رویکرد تشکل صنفی صدا  تفکیک و تمایز بین این دو جایزه می باشد و آن ها به دادن این دو جایزه در هر جشنواره ای اعتقاد دارند.ما تابع نظر هیات داوری هستیم .



*سال گذشته، انجمن مدیران تولید و صنف بدل کاران سینما از جشنواره، درخواست کردند که یک سیمرغ و یا دیپلم افتخار نیز به آن ها تعلق بگیرد. آیا امسال این گونه درخواست ها تکرار نشده و یا خود شما برنامه خاصی برای دیده شدن زحمات این دو صنف در جشنواره امسال را ندارید؟



از زحمات مدیران تولید در جشنی که خود آن ها برگزار می کنند، تقدیر می شود. در سال گذشته نیز از بهترین مدیر تولید تقدیر کردیم. در سال های گذشته نیز که من در بنیاد فارابی فعالیت می کردم از بهترین مدیر تولید تقدیر می کردیم ولی واقعیت امر این است که داورهای ما فیلم را می بینند. ما این بحث را با عکاس ها نیز داشته ایم. عکاسی که سر صحنه فیلم برداری عکسش را می گیرد و در خود فیلم هیچ گونه بروز و ظهوری ندارد نمی تواند کارش توسط هیئت داوران ارزیابی و بررسی شود. داوران ما بهترین فیلم را می توانند تشخیص دهند که یکی از جنبه های آن نیز می تواند جنبه بکارگیری عوامل حرفه ای است ، اما داوران ما نمی توانند بهترین مدیر تولید را از داخل فیلم انتخاب کنند.



*جشنواره حلقه‌ای کمک کننده به سینما است



سال های گذشته، برخی بر این اعتقاد بودند که در جشنواره فجر یک جایزه ویژه منتقدان سینما مانند جایزه جشنواره های کن و برلین و سایر جشنواره ها وجود داشته باشد. آیا این مسئله امسال نیز مطرح شده است؟



در بعضی از جشنواره ها، منتقدین در ابتدا فیلم هایی را انتخاب می کنند و بعد به آن ها جایزه می دهند. یعنی یک بخش ویژه ای برای منتقدین وجود دارد. ما چون آن بخش را نداریم و منتقدین خودشان انتخاب مستقل  و مراسم مستقلی را برگزار می کنند، دیگر ضرورتی برای برگزاری بخش منتقدین در جشنواره فجر نیست. هر جشنواره باید ببیند که چگونه می تواند به آن سینمای مورد هدف خودش کمک کند. ما جشنواره را یک حلقه از حلقه‌های متصل به هم کمک به سینما می‌دانیم.