اعمال محدودیت و ممنوعیت‌های تازه برای واردات خودروهای خارجی پس از بخشنامه ارزی چندی پیش معاون اول رئیس‌جمهور و شکایت واردکنندگان خودرو به شورای رقابت و دیوان عدالت اداری موجب بالا گرفتن مناقشه واردات انحصاری خودروهای خارجی و تلاش شورای رقابت برای یافتن راهکار پایان این مناقشه شده است.

رئیس شورای رقابت در مورد اعمال ممنوعیت‌های تازه وزارت صنعت برای ثبت سفارش واردات خودروهای خارجی و شکایت واردکنندگان غیرشرکتی خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما اعلام کرد، رویه‌ وزارت صنعت برای ایجاد محدودیت واردات خودرو که با بخشنامه ارزی چندی پیش دولت تشدید شده، شائبه‌های ایجاد انحصار واردات خودروهای خارجی توسط برخی برندهای کره‌ای که سهم عمده‌ بازار کشور را در اختیار دارند تشدید کرده است.

رضا شیوا افزود: شورای رقابت براساس شکایت دو گروه از واردکنندگان خودروهای غیرشرکتی در نشست روز دوشنبه هفته جاری خود با حضور واردکنندگان، وزارت صنعت، معدن و تجارت و نماینده سازمان بازرسی کل کشور به بررسی این شکایت پرداخت اما پس از استماع دیدگاه‌های وزارت صنعت و واردکنندگان به نتیجه قطعی در مورد این شکایت نرسید.

به‌گفته وی وارد‌کنندگان با استناد به برداشت نادرست وزارت صنعت از بخشنامه ارزی اخیر دولت، ممنوعیت و محدودیت واردات خودرو به چند شرکت خاص را ضد‌رقابتی شدن و ایجاد انحصار در بازار خودروهای خارجی قلمداد کردند اما وزارت صنعت استدلال می‌کرد که در این بخشنامه تشخیص مصادیق بند 6 برعهده وزارت صنعت گذاشته شده و خودرو نیز در زمره کالاهایی است که واردات آن نیازمند اخذ مجوز شرکت‌های وارد‌کننده از برندهای اصلی است.

• تشکیل کارگروه ویژه مرکز ملی رقابت

شیوا با اعلام اینکه اعضای شورای رقابت پس از شنیدن دیدگاه‌های طرفین دعوا تصمیم به تشکیل کارگروهی ویژه در مرکز ملی رقابت گرفتند که با کمک اعضای شورای رقابت، جلساتی را با وزارت صنعت برگزار و بررسی کند که آیا می‌توان راه‌حلی برای رفع این مشکل پیدا کرد یا نه. مقرر شده تا این کارگروه بررسی بیشتری در این زمینه انجام داده و راهکارهای خروج بازار خودرو‌های وارداتی از وضعیت کنونی را طی 2هفته آینده به شورای رقابت اعلام کند که پس از آن شورا نیز رأی نهایی خود در مورد شکایت واردکنندگان خودرو را صادر خواهد کرد.

وی در مورد توقف واردات خودروهای ثبت سفارش شده قبلی به‌رغم ماده‌11 قانون مقررات صادرات و واردات توسط وزارت صنعت افزود: به هر حال اکنون وزارت صنعت، شیوه قدیمی واردات خودرو یعنی واردات توسط شرکت‌های غیرنمایندگی را ملغی کرده است. شورای رقابت وارد اینگونه موضوعات نشده بلکه آنچه برای شورا اهمیت دارد آن است که چنین مصوباتی منجر به شکل‌گیری انحصار در واردات و بازار خودروهای خارجی نشود. توقف واردات خودروهای ثبت سفارش شده موضوعی قضایی است و باید واردکنندگان به دستگاه‌های ذی‌ربط مانند قوه قضاییه و دیوان عدالت اداری شکایت کنند.

• محدودیت‌های مصداق انحصار

شیوا با بیان اینکه شورای رقابت از قبل هم مخالف اعمال اینگونه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها برای واردات خودرو بوده و این اقدامات رویه‌ای ضد‌رقابتی در بازار خودروهای خارجی است، اعلام کرد، وقتی واردات خودرو به 2برند وارد‌کننده و یک خانواده محدود شود که سهم حدود 50درصدی از بازار خودروهای وارداتی به کشورمان دارند، نمی‌توان انتظار شکل نگرفتن انحصار در بازار خودرو با محدودیت‌های ثبت سفارش را داشت.

رئیس شورای رقابت افزود: مگر اینکه اکنون شرایط متفاوتی برای واردات و بازار خودروهای خارجی ایجاد شده باشد. اگر وضعیت واردات خودرو همانند سال گذشته باشد، اینگونه محدودیت‌ها غیرقانونی است. تنها درصورتی که تعداد واردکنندگان خودرو افزایش یافته یا وضعیت بازار خودرو به‌گونه‌ای باشد که دغدغه‌ای برای تنوع و قیمت خودروهای خارجی در بازار وجود نداشته باشد، می‌توانیم نگرانی برای انحصاری شدن بازار خودرو نداشته باشیم اما اکنون شرایط بازار و عرضه خودروهای وارداتی اینگونه نیست و به‌نظر می‌رسد خروجی چنین مصوباتی شکل‌گیری انحصار در واردات و بازار خودروهای خارجی به نفع برخی واردکنندگان و نمایندگی‌های رسمی عرضه خودرو است. در این نشست نیز مطرح شد که بازار خودرو‌های وارداتی به همین دلایل غیررقابتی می‌شود.

• احتمال ورود شورای رقابت به بازار وارداتی‌ها

رئیس شورای رقابت در مورد اینکه اگر وزارت صنعت بر اجرای اینگونه مصوبات اصرار کند، احتمال ورود شورای رقابت به بازار خودروهای وارداتی تا چه حد است، گفت: درصورتی که اینگونه مصوبات و دستورالعمل‌ها منجر به انحصاری شدن هر بازاری شود، شورای رقابت برای این بازار دستورالعمل قیمت‌گذاری صادر می‌کند. در مورد خودروهای وارداتی نیز این موضوع مصداق دارد و اگر بازار این خودروها به هر دلیلی انحصاری شود، شورای رقابت برای بازار این خودروها نیز دستورالعمل و ضوابط تعیین قیمت را تدوین و ابلاغ خواهد کرد. شیوا تأکید کرد که همه دغدغه‌های انحصاری شدن بازار خودروهای خارجی در نشست 4ساعته اخیر شورا با مسئولان وزارت صنعت و واردکنندگان خودرو بررسی و تبیین شده است.