به گزارش سرویس سیاسی جام نیوز، نشریه "نیچر" (Nature) در نوشتاری به چالش های علمی بر سر راه رسیدن به یک توافق رسمی در موضوع برنامه هسته ای ایران پرداخته است.

این نشریه می نویسد: «سران آمریکا و شوروی برای طراحی رویه های کاهش تسلیحات هسته ای و راستی آزمایی در زمان جنگ سرد به فیزیکدانان تکیه کردند. به همین صورت نگاه مذاکره کنندگان توافق هسته ای جاری در مورد برنامه اتمی ایران نیز برای اطمینان از محکم کاری های فنی توافق، به فیزیکدانان دوخته شده است.»

معتبرترین نشریه علمی جهان با اشاره به سه قابلیت هسته ای، توافق رسمی را نیازمند رسیدگی به آن ها دانسته است.

نیچر موضوع Breakout را از مسائل اساسی توافق اعلام می کند و می نویسد: «این به آن معنی است که ایران می تواند به سرعت برنامه هسته ای اش را که مدعی صلح آمیز بودن آن است به سمت تولید اورانیوم با غنای بالا یا پلوتونیوم در سطح ساخت بمب هسته ای بچرخاند، موضوعی که در اصطلاح برک آوت یا "زمان گریز" نامیده می شود.

توافق اولیه، ایران را ملزم به کاهش تعداد سانتریفیوژهای فعال خود از 19 هزار به 5060 عدد، و همینطور کاهش ذخایر اورانیوم با غنای پایین از 10 هزار کیلوگرم به 300 کیلوگرم می کند. بر اساس این اقدامات، برای تولید اورانیوم مورد نیاز برای ساخت بمب، دست کم به مدت یک سال پس از رسیدن به زمان گریز، وقت نیاز است که برای مداخله در میانه راه کافی است.

توافق ساختاری همچنین شرط کرده است که هسته رآکتور آب سنگین اراک با نمونه ای که مقدار پلوتونیوم کمتری در سوخت مصرف شده خود تولید می کند، تعویض شود و همه سوخت مصرف شده به خارج از کشور فرستاده شود.»

موضوع Sneak-out دومین مسئله ای است که نشریه نیچر رسیدگی به آن را ضروری دانسته است.

این نشریه می نویسد: «بر اساس توافق ساختاری، برای 25 سال آینده به آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین قدرت بی سابقه ای برای بازرسی از هر نقطه از چرخه سوخت هسته ای ایران داده می شود.

آژانس همچنین حق خواهد داشت در مورد احتمال اسنیک آوت (فرار مخفیانه) ایران، بازرسی های خود را انجام دهد، این به معنای سایت های اعلام نشده ای است که در حال غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های دیگری هستند که به ساخت تسلیحات هسته ای می انجامد.

بازرسی های آژانس با استفاده از تصویربرداری ماهواره ای و به دنبال تجهیزات و نمونه برداری محیطی برای بررسی احتمال استفاده از اورانیوم با غنای بالا در همه سایت ها خواهد بود.»

نیچر می افزاید «توافق حاضر، نسبت به "زمان گریز" به مورد حاضر با جزئیات کمتری پرداخته است» و مدعی می شود ایران در گذشته در مورد مراکز غنی سازی خود مبادرت به پنهان کاری از آژانس کرده است.»

این نشریه سومین و مشکل سازترین مورد از موارد سه گانه مد نظر خود را "تحقیق از تسلیحات" می شمارد و می نویسد: «اگر بازرسان به سایت نظامی پارچین دسترسی داشته باشند که ادعا شده است توسعه تسلیحات هسته ای در این مکان در حال انجام است، در این صورت می توانند به دنبال شواهدی درباره آزمایش بر روی اجزاء تسلیحات هسته ای بگردند.

اما در توافق کنونی به اختیارات آژانس در مورد بازرسی از سایت های نظامی اشاره ای نشده است و غیرمنتظره نیست که ایران در گذشته دسترسی آژانس به پارچین را رد کرده است.»

نیچر در پایان مدعی شده است تصاویر ماهواره ای، به تلاش ایران برای پنهان کردن تحقیقات گذشته خود بر تسلیحات هسته ای از دید بازرسی های آینده آژانس اشاره می کند.»

505