خبرگزاری مهر- گروه هنر- فریبرز دارایی: همه می‌دانیم که تئاتر هنری گروهی است؛ یک گروه نمایشی برای تولید یک اثر ماه‌ها زمان و هزینه صرف می‌کنند تا ماحصل این تلاش مستمر، در قالب اجرای عمومی ۳۰ تا ۴۵ روزه، روی صحنه تئاتر به مخاطبان و علاقه مندان هنرهای نمایشی ارائه شود. اگر در این روند وقفه‌ای ایجاد شود به طور حتم گروه نمایشی متضرر می‌شود زیرا طولانی شدن مدت زمان تمرین، هزینه‌بر است و کوتاه شدن تعداد روزهای اجرای یک اثر هم باعث می‌شود هزینه‌های صرف شده برای تولید نمایش، تأمین نشوند.
البته در اکثر موارد و در شرایط عادی بسیاری از گروه‌ها در تأمین هزینه‌های صرف شده برای تولید اثر خود اعم از هزینه سالن‌های خصوصی، دکور، لباس، دستمزد عوامل، تبلیغات و تدارکات، با مشکل مواجه هستند که این وضعیت در شرایط خاص و بحرانی لطمات بیشتری را به گروه وارد می‌کند.
از سوی دیگر کارگردان یک اثر با بازیگران خود بر طبق زمانبندی تعیین شده برای تمرین و اجرا، قراردادی را منعقد می‌کند و اگر این زمانبندی تغییر کند باز هم گروه با مشکل مواجه می‌شود زیرا در حال حاضر بازیگران تئاتر در پروژه‌های مختلف تئاتری و سینمایی مشغول به فعالیت هستند و نسبت به پروژه‌های دیگر نیز متعهد هستند.
یکی دیگر از مواردی که در تئاتر باید مورد توجه قرار گیرد، برنامه‌ریزی اجرایی سالن‌های تئاتری است؛ چه خصوصی و چه دولتی. سالن‌ها طی سال‌های اخیر و به دلیل تعدد گروه‌های تئاتری فعال، برنامه‌های یک ساله خود را در اکثر موارد از چند ماه پیش مشخص می‌کنند و گروه‌ها نیز با در نظر گرفتن نوبت اجرایی خود، زمان بندی و برنامه ریزی مناسب را انجام می‌دهند.
از این رو اگر قرار باشد اجرای یک اثر نمایشی تمدید یا تعدادهای اجراهای بیشتری را به خود اختصاص دهد، برنامه ریزی سالن میزبان و همچنین دیگر گروه‌های تئاتری به هم می‌ریزد.
ضمن اینکه لغو یک اجرا و جایگزین کردن اجرایی دیگر نیز جزو مشکلات و معضلاتی است که گریبان سالن‌های تئاتری بخصوص سالن‌های خصوصی را می‌گیرد، زیرا این سالن‌ها نیز که اکثرا مکان‌هایی استیجاری را در اختیار دارند برای تأمین هزینه‌های خود به برنامه ریزی انجام شده برای اجراهای تئاتری متکی هستند.
بحث تبلیغات نیز در عرصه تئاتر ایران طی سال‌های اخیر متکی به فضای مجازی و تبلیغ در صفحه‌های مجازی شده است و در صورت بروز اتفاقات و شرایط بحرانی این تبلیغات نیز تحت تأثیر قرار گرفته و کمرنگ می‌شوند.
موارد ذکر شده بالا بخشی از روند زمانبر و در عین حال هزینه‌بر تمرین و تولید یک اثر نمایشی است و از این رو ایجاد شرایطی منفی که این روند را تحت تأثیر قرار دهد، زحمات گروه‌ها را هدر داده و آن‌ها را با ضررهای جدی مواجه می‌کند.
این روزها کشور درگیر ویروس کرونا است و برای جلوگیری از شیوع این ویروس و حفظ سلامت مردم و هموطنان فعالیت‌های جمعی و گروهی از جمله فعالیت‌های فرهنگی و هنری نظیر سینما، تئاتر و موسیقی تعطیل شده که این تعطیلی در ابتدا یک هفته بوده و حال یک هفته دیگر نیز تمدید شده است.
نباید این مهم را نادیده گرفت که تمامی هنرمندان و خانواده تئاتر و همچنین مدیران هنرهای نمایشی با تعطیلی پیش آمده به منظور حفظ سلامت مردم و هموطنان سراسر کشور موافق هستند و از آن حمایت می‌کنند اما نگرانی و دغدغه‌ای به حق نیز دارند که بعد از کنترل شرایط و برون رفت از این وضعیت، چگونه باید روند فعالیت‌های خود را ادامه دهند.
در حال حاضر تمامی گروه‌هایی که اجرای خود را بعد از پایان سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در سالن‌های دولتی و خصوصی تئاتر آغاز کرده بودند، با توقف طولانی‌مدت اجراها مواجه شده‌اند و این در حالی است که برنامه‌ریزی سالن‌ها و گروه‌ها این بوده که طی یک ماه و تا پایان اسفند سال ۹۸ اجراهای خود را ادامه و تمام کنند.
این تعطیلی‌ها باعث شده تا گروه‌ها از مدت زمان تعیین شده برای نوبت اجرایی خود حداقل ۲ هفته را از دست بدهد و از سوی دیگر بعد از پایان این نوبت اجرایی، گروه دیگری اجرای خود را آغاز می‌کند؛ گروهی که تمرین‌های خود را از چند ماه پیش شروع کرده تا در زمان مشخص شده اثرش را روی صحنه ببرد.
این وضعیت برنامه ریزی و مدیریت بحران برای مدیران تئاتری و مدیران سالن‌های مختلف دولتی و خصوصی را سخت کرده و کاملا شرایطی بحرانی را برایشان به وجود آورده است.
نکته قابل تأمل دیگر این است که نگرانی و دغدغه مردم از شیوع و ابتلا به ویروس کرونا باعث شده تا اطمینان کافی و لازم برای حضور در مکان‌های عمومی و فعالیت‌های گروهی و جمعی را از دست بدهند. این موضوع یعنی با پایان تعطیلی‌ها و کنترل وضعیت، باید مدت زمان لازم و کافی برای جلب اطمینان مجدد مردم و هموطنان صرف شود. با در نظر گرفتن چنین وضعیتی، یک اجرای نمایشی برای تبلیغ و جذب مجدد مخاطبان بالقوه خود، باید انرژی و هزینه زیادی را صرف کند تا بتواند خود را به شرایط ایده‌آل روزهای ابتدایی اجرای خود برساند.
به طور حتم گروهی که بعد از پایان تعطیلی‌ها تنها یک تا ۲ هفته فرصت برای اجرا دارد، در تبلیغ و جذب مخاطب با شکست مواجه می‌شود زیرا بازگشت اطمینان مخاطبان برای حضور در سالن‌های تئاتری، زمانبر است.
شرح این وضعیت بدین منظور است که بدانیم در شرایط بحرانی پیش آمده حاصل از تعطیلی‌هایی که به حق باید در نظر گرفته می‌شدند، خانواده و مدیران تئاتر باید با تعامل و همراهی شرایط بحرانی را پشت سر بگذارند. در این شرایط انتظار می‌رود که گروه‌های نمایشی برای کم تر شدن ضرر گروه‌هایی که اجرای شان با این شرایط همزمان شده، تعامل لازم را داشته باشند و مدیران تئاتری نیز در این بین ضمن همراهی با گروه ها، برنامه ریزی لازم را انجام دهند.
به طور حتم روزی ویروس کرونا که این روزها سایه تهدید خود را بر عرصه‌های مختلف کشور از جمله صحنه‌های تئاتر تحمیل کرده، کنترل خواهد شد، آن روز باید آغازگر همراهی تمامی خانواده تئاتر ایران برای جبران مافات باشد؛ خانواده‌ای که همواره بر صحنه نمایش مخاطبان را به همراهی و تعامل دعوت کرده و حالا خود باید در میدان عمل «همدلی» را تبدیل به رمز عبور از بحران کند.
