سواد بدنی؛ نسخه ارزان برای سالمندی گران

باشگاه خبرنگاران جوان - به نقل از پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۲ میلیارد نفر در جهان بالای ۶۰ سال خواهند بود. در ایران نیز سهم سالمندان از کل جمعیت، که در سرشماری ۱۳۹۵ حدود ۱۰ درصد اعلام شد، طی دو دهه آینده به بیش از ۲۰ درصد خواهد رسید. این گذار جمعیتی به معنای افزایش تقاضا برای خدمات توانبخشی، درمانی و مراقبتی است؛ هزینه‌هایی که برآورد می‌شود در سالمندان تا سه برابر بالاتر از سایر گروه‌های سنی باشد.

عضو گروه طب ورزشی پژوهشگاه و متخصص ورزش سالمندی، در این زمینه یادآور شد: سواد بدنی تنها توانایی انجام حرکات ورزشی نیست، بلکه یک سازه چندبُعدی شامل دانش حرکتی، شایستگی بدنی، انگیزش و اعتماد به نفس حرکتی است که فرد را قادر می‌سازد در فعالیت‌های بدنی و اجتماعی مشارکت پایدار داشته باشد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که افراد با سطح بالاتر سواد بدنی، در سالمندی از کاهش عملکرد فیزیکی، افزایش خطر سقوط و افت کیفیت زندگی مصون‌تر هستند. ارتقای سواد بدنی در میانسالی و سالمندی می‌تواند تا ۴۰ درصد خطر سقوط را کاهش دهد و در بهبود کارکرد‌های شناختی و ارتباطات اجتماعی نقش معناداری ایفا کند.

حامد عباسی با بیان اینکه اگر سواد بدنی در دوران کودکی و نوجوانی پایه‌گذاری نشود، در بزرگسالی جبران آن دشوار خواهد بود. افزود: برای داشتن سالمندی فعال، باید از سنین پایین‌تر سرمایه‌گذاری کرد، تجربه مهارت‌های حرکتی متنوع در دوران رشد، توسعه الگو‌های حرکتی بنیادین و تقویت انگیزه در سنین پایین، مسیر را برای استقلال حرکتی و سبک زندگی فعال در سالمندی هموار می‌سازد.

وی تصریح کرد: پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی طی سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌های آموزشی کاربردی و پژوهش‌های علمی در حوزه سالمندی، به دنبال ارائه راهکار‌های جامع برای مواجهه با چالش‌های سالمندی است. این اقدامات شامل آموزش و توانمندسازی متخصصان و مربیان حوزه سالمندی، تولید محتوای علمی و عملی مبتنی بر شواهد و طراحی بسته‌های تمرینی استاندارد می‌شود تا سالمندان بتوانند به‌طور مؤثر سواد بدنی خود را ارتقا دهند. این رویکرد جامع نه‌تنها به افزایش استقلال فردی سالمندان و کاهش بار مراقبتی خانواده‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد ملی برای کاهش هزینه‌های بلندمدت نظام سلامت و ارتقای کیفیت زندگی جامعه سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.

عباسی در خاتمه تاکید کرد، سواد بدنی یک «نسخه ارزان» در برابر «سالمندی گران» است. ارتقای این مفهوم نه‌تنها کیفیت زندگی سالمندان را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری راهبردی برای کل جامعه عمل کند. توجه به آموزش و توسعه سواد بدنی از کودکی تا سالمندی، همان مسیری است که پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی در طرح‌ها و برنامه‌های خود دنبال می‌کند؛ مسیری که می‌تواند آینده‌ای سالم‌تر و فعال‌تر برای جامعه ایران رقم بزند.