دارو‌های خواب آور چه تأثیری بر مغز دارند؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی - یک مطالعه تازه یافته‌های جالبی را در مورد تأثیر دارو‌های خواب‌آور بر نشانگر‌های زیستی بیماری آلزایمر آشکار کرده است.

این مطالعه که توسط محققان دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس انجام و در مجله Annals of Neurology منتشر شده است، بینش‌های جدیدی را در مورد چگونگی تأثیر داروی رایج بی‌خوابی، سوورکسانت، بر سطح پروتئین‌های آمیلوئید بتا و تائو در مایع مغزی نخاعی، که از نشانه‌های بیماری آلزایمر هستند، ارائه می‌دهد.

این تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر برندن لوسی، مدیر مرکز پزشکی خواب در دانشگاه واشنگتن، ۳۸ داوطلب سالم بین ۴۵ تا ۶۵ سال را که هیچ مشکل خواب یا اختلال شناختی نداشتند، استخدام کرد.

در یک آزمایش دقیق ۳۶ ساعته، شرکت‌کنندگان دوز‌های مختلفی از سوورکسانت یا دارونما دریافت کردند، در حالی که محققان هر دو ساعت یکبار نمونه‌های مایع مغزی نخاعی را برای نظارت بر تغییرات سطح پروتئین جمع‌آوری می‌کردند.

نتایج نشان داد که در گروهی که دوز معمول دارو را دریافت می‌کردند، کاهش قابل توجهی در سطح بتا آمیلوئید به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد مشاهده شد. کاهش موقت سطح تائو فسفریله شده، شکل مضر پروتئین مرتبط با تشکیل گره‌های عصبی مخرب، نیز مشاهده شد.

با این حال، دکتر لوسی در مورد تفسیر بیش از حد این نتایج هشدار می‌دهد و خاطرنشان می‌کند که این مطالعه کوتاه مدت (فقط دو شب) بوده و شامل افراد سالم شده است، و این باعث می‌شود که توصیه به استفاده از دارو‌های خواب آور به عنوان یک اقدام پیشگیرانه علیه آلزایمر زودهنگام باشد.

همچنین نگرانی‌های جدی در مورد عوارض جانبی احتمالی استفاده طولانی مدت از چنین داروهایی، از جمله خطر اعتیاد و تأثیر منفی آنها بر کیفیت خواب عمیق، که برای پاکسازی ضایعات مغزی بسیار مهم است، وجود دارد.

این مطالعه در زمانی انجام می‌شود که جامعه علمی شاهد بحث‌های شدیدی در مورد نظریه سنتی بیماری آلزایمر است که بر نقش پلاک‌های آمیلوئید تمرکز دارد، به ویژه پس از شکست مکرر بسیاری از دارو‌هایی که این پروتئین‌ها را هدف قرار می‌دهند. با این حال، ارتباط قوی بین اختلالات خواب و بیماری آلزایمر همچنان یک حوزه تحقیقاتی امیدوارکننده است، زیرا شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که مشکلات خواب ممکن است یک علامت هشدار اولیه باشد که سال‌ها قبل از شروع علائم شناختی رخ می‌دهد.

با توجه به این یافته‌ها، متخصصان استراتژی‌های ایمن‌تری را برای بهبود سلامت مغز، مانند حفظ بهداشت خواب خوب و درمان اختلالات خواب زمینه‌ای مانند آپنه خواب، توصیه می‌کنند.

در حالی که دکتر لوسی خوش‌بینی محتاطانه‌ای را در مورد پتانسیل درمان‌های آینده که از رابطه بین خواب و آلزایمر بهره می‌برند، ابراز می‌کند، تأکید می‌کند که هنوز راه درازی تا یافتن راه‌حل‌های مؤثر برای این بیماری ویرانگر در پیش است.

این مطالعه گامی مهم در مسیر طولانی درک مکانیسم‌های پیچیده آلزایمر است و دریچه‌ای را برای تحقیقات بیشتر در مورد چگونگی استفاده از این یافته‌ها برای توسعه استراتژی‌های پیشگیرانه و درمانی مؤثرتر باز می‌کند.

منبع: Science Alert